Vài năm trở lại đây, giới công nghệ đã phỏng đoán về dự án Titan của Apple. Được xem như là dự án xe tự lái, nhưng cụ thể về thông tin chi tiết vẫn được giữ bí mật trong nhiều năm.
Đến đầu tháng 1 vừa qua, thông tin chi tiết đã được một đối tác Apple hé lộ. Hyundai Motors, nhà sản xuất Hàn Quốc xác nhận đàm phán với Apple về việc sản xuất xe điện tự lái. Ngay sau khi nắm được thông tin, nhiều nhà chuyên gia phân tích đã cho rằng sự kết hợp này có thể khiến thay đổi cách ngành công nghiệp xe hơi vận hành.
Sự khác biệt trong cách làm của Apple so với truyền thống ngành xe?
Đối với ngành xe, phần lớn các hãng xe hơi cố gắng kiểm soát toàn bộ khâu phát triển sản phẩm, linh kiện đầu vào và bán hàng, hay còn gọi là mô hình chiều dọc. Đây là một quy trình khá phức tạp.
Các chuyên gia cũng cho rằng làm ôtô với số lượng lớn là một thách thức mà các tên tuổi lớn công nghệ sẽ không muốn đối mặt một mình. Bởi lẽ điều này cần nhiều thời gian, số tiền đầu tư khổng lồ, để có thể tạo ra một mẫu xe, nhà máy, xây dựng chuỗi cung ứng, mạng lưới phân phối, thương hiệu.
Tuy nhiên, Apple vẫn đang đi đúng theo mô hình chiều ngang mà họ đang áp dụng cho iPhone, iPad hay MacBook. Tại đó, Apple với vai trò là người thiết kế sản phẩm và điều phối chuỗi cung ứng hay linh kiện. Các hãng đối tác như Foxconn hay Pegatron sẽ mang vai trò thực hiện toàn bộ các khâu sản xuất còn lại, có cả việc cân đối linh kiện.
Bằng cách làm sản phẩm công nghệ nói trên, đối tác sản xuất chỉ đóng vai trò thầu phụ. Apple là công ty sở hữu thương hiệu sản phẩm, đảm bảo chất lượng cuối cùng, còn người sử dụng chỉ cần biết họ đang sử dụng hàng Apple chứ không cần biết công ty nào đóng gói và sản xuất.
Nhiều chuyên gia cũng nhận định rằng nếu sử dụng cách làm này với xe điện của mình, Apple sẽ phá vỡ mô hình dọc chủ đạo trong ngành sản xuất xe trong những năm qua.
Cái giá giữa thương hiệu và tương lai
Hiện nay trong ngành công nghiệp xe vẫn có những mô hình theo chiều ngang, thậm chí chúng ngày một phổ biến. Baidu, công ty Internet hàng đầu Trung Quốc cũng là một trong những tên tuổi dẫn đầu trong phát triển xe tự lái. Vào đầu tháng 1, Baidu công bố sản xuất xe điện với Geely theo mô hình OEM.
Didi Chuxing, nền tảng gọi xe của Trung Quốc cũng công bố sản xuất xe điện cùng BYD Auto vào tháng 11/2020. Công ty cũng cho biết dự định sẽ đưa 1 triệu xe ra thị trường vào năm 2025.
Magna International, công ty Canada sản xuất linh kiện, đồng thời là đối tác thầu phụ cho một số hãng xe, cũng đang nhăm nhe hợp đồng sản xuất xe cho Apple. Theo Nikkei, Foxconn cũng là một cái tên được cân nhắc.
Cơ hội lớn này, cùng quy mô các sản phẩm trước đó của Apple khiến cho nhiều nhà sản xuất xe không thể làm ngơ, mặc dù có thể mô hình không phù hợp với họ. Hyundai Motors được cho là đang hợp tác với Apple thông qua thương hiệu Kia.
Theo thông thường thì các hãng xe không muốn trở thành nhà sản xuất cho bên thứ ba như các hãng công nghệ, bởi lợi nhuận khi đó sẽ quá nhỏ. Họ sẽ muốn kết giao theo kiểu đồng thương hiệu hơn.
Hiện tại là sự cạnh tranh đối đầu giữa các hãng xe có tên tuổi với các công ty Trung Quốc. Những hãng xe Trung Quốc muốn tìm cách để có thể xuất hiện rộng rãi hơn trên toàn cầu, trong khi đó các hãng xe lớn thì vẫn có lợi thế về mặt công nghệ, thương hiệu.
Có rất nhiều tình huống có thể xảy ra, bởi ngành công nghiệp xe hơi đang bước vào một giai đoạn thay đổi về kế hoạch chưa từng có.
Tuy nhiên, trong danh sách những đối tác muốn hợp tác với Apple có thể không xuất hiện những cái tên như BMW hay Daimler AG (chủ sở hữu thương hiệu Mercedes-Benz).
BMW đã từng có thời gian kết hợp cùng Apple, nhưng rồi cũng không có kết quả. Các thương hiệu xe sang khó có thể làm việc với Apple, một phần vì văn hóa doanh nghiệp khác biệt, phần khác vì sẽ rất khó để hai thương hiệu lớn cùng ra mắt một sản phẩm hay dịch vụ.
Bên cạnh Apple, một tên tuổi khác trong làng công nghệ là Alphabet (công ty mẹ của Google) đều là những tên tuổi hàng đầu về các thành tựu công nghệ, trí tuệ nhân tạo. Điều đó được coi là một lợi thế để họ phát triển xe tự lái.
Dù vậy, các ông lớn công nghệ cũng không thể tự mình "cân" toàn bộ quy trình sản xuất xe. Sự hợp tác với các hãng xe là điều bắt buộc.
Cuối cùng, các hãng công nghệ cũng không thể tháo gỡ mọi vấn đề của ngành công nghiệp xe. Hãng xe còn phải kết hợp với nhà sản xuất pin, điện, thậm chí là các hãng nghiên cứu hàng không để tiếp tục tiến lên, khi ngành công nghiệp dần chuyển đổi từ bán xe sang bán dịch vụ vận chuyển.