Bạn có biết giới hạn của cơ thể mình trước nhiệt độ, áp lực, thức đêm, điện giật hay độ lớn âm thanh v.v... ?
Thân nhiệt
Khi lặn trong nước 18 độ C, cơ thể mất nhiệt qua da nhanh gấp 25 lần trong không khí. Mạch máu bề mặt bị co rút để tập trung cho các cơ quan bên trong và duy trì 37 độ C cho những bộ phận then chốt. Nếu cần, sẽ hy sinh tuần hoàn máu ở tứ chi để tập trung vào thân mình và bộ não. Cùng lúc đó, cơ thể tiết ra noradrenaline, kích thích hoạt động của tế bào, nhằm tạo ra nhiều nhiệt hơn nữa.
Cơ thể chúng ta có thân nhiệt ổn định ở mức 37 độ C, tuy nhiên nếu nhiệt độ môi trường làm giảm thân nhiệt, sẽ gây ra những ảnh hưởng rất rõ rệt
Khi thân nhiệt xuống còn 35 độ C, cơ thể "run rẩy" và cơ bắp bắt đầu co rút càng lúc càng dữ dội để tạo ra tối đa nhiệt. Vấn đề là nhiệt này được tạo ra ở tứ chi sẽ bị môi trường chung quanh phân tán ngay tức khắc. Hơn nữa, nỗ lực này làm tiêu hao nhanh chóng nguồn năng lực cuối cùng của cơ thể.
Từ 32 độ C, bắt đầu mê sảng: Sau giai đoạn run rẩy, cơ thể không còn dung dịch kháng lạnh nữa. Nhiệt độ hạ xuống cực nhanh. Tất cả tế bào làm việc chậm lại. Một trong các cơ quan bị tấn công đầu tiên là não. Con người không còn suy nghĩ, nói và có những quyết định hợp lý.
Dưới 30 độ C, hôn mê: Nhịp đập của tim và hơi thở càng lúc càng chậm hơn. Ở 20 độ C, chắc chắn tim ngừng đập hoàn toàn. Nếu không hành động tức khắc, người ta sẽ chết. Nếu được hồi sức và sưởi ấm đúng cách, có thể cứu được. Chẳng hạn, một cô gái Nauy, 29 tuổi, sống lại được sau khi cơ thể hạ nhiệt xuống đến 13,7 độ C trong suốt một giờ.
Nhịn khát đến bao lâu
Bình thường, chúng ta mất mỗi ngày 3-7 lít nước. Khi nước uống không còn nữa, cơ thể chỉ còn một giải pháp là giới hạn mất nước: đóng một chút "cửa xả" của quả thận. Cơ phận này là trạm tinh lọc cơ thể. Bình thường nó lọc máu, loại ra độc chất, muối thừa và dồn tất cả vào nước tiểu. Nó cần tiêu thụ 1-2 lít nước cho nhiệm vụ này. Trong lúc túng thiếu, nó có thể tự giới hạn mình, chỉ dùng chừng 0,5 lít để thải chất độc.
Con người chỉ có thể nhịn uống nước trong vòng 100 giờ đồng hồ
Sau 100 giờ không uống nước, cái chết đã cận kề: bởi vì nước, vốn chiếm 70% khối lượng cơ thể, là chất sống còn, đặc biệt vì nó duy trì máu ở trạng thái lỏng. Trong giai đoạn này, nước trong máu bị mất đến 20%, cho nên máu đặc hơn, khó di chuyển, tạo nguy cơ tắc nghẽn mạch. Nó cũng rất khó vận chuyển ôxy và chất bổ dưỡng đến các tế bào, khiến chúng phải chết dần. Nguy hiểm hơn là độc chất tích luỹ trong máu. Quả vậy, để duy trì lượng máu tối thiểu, số lượng đi qua thận để lọc không còn bao nhiêu. Cho nên độc chất tích tụ dần trong máu. Đặc biệt kali với nồng độ đậm đặc trong máu sẽ làm tim ngừng đập.
Có thể nhịn đói bao lâu
Trung bình, một người có cấu trúc thông thường có thể nhịn ăn đến 70 ngày mới chết, nếu có đủ nước uống. Đó là vì cơ thể có những kho dự trữ thức ăn ở dạng đường và mỡ, có thể đem ra "chiến đấu" nếu bị đói kéo dài. Chúng được tích trữ trong gan, cơ bắp và tế bào mỡ. Khi ngưng ăn, cơ thể huy động mọi biện pháp để duy trì tỷ lệ đường trong máu. Đó là nguồn năng lực chủ yếu, nhất là cho não.
Nếu có đủ nước uống thì 70 ngày không ăn bạn vẫn có thể sống
Đầu tiên, cơ thể vơ vét đường trong gan, vốn được huy động dễ dàng, cho phép duy trì khoảng 4 tiếng. Sau đó, nó sẽ động viên kho dự trữ đường trong cơ bắp, rồi đến mỡ gan và tế bào mỡ. Chuyển hệ sang đường, cơ thể có thể tồn tại được vài tuần.
Khi mỡ đã cạn kiệt, cơ thể gặm nhấm protein của tế bào. Thoạt đầu là tế bào cơ bắp, rồi đến nội tạng. Mục tiêu là duy trì tối đa các bộ phận tối quan trọng. Khi một phần lớn protein của cơ thể bị hút đi, tim không còn hoạt động nữa, cơ thể sẽ chết.
Chịu nóng
Khả năng chịu nóng của con người khá hơn nhiều so với chúng ta tưởng. Tại miền trung Australia, nhiệt độ mùa hè ở chỗ râm thường là 46 độ C, cao điểm tới 56 độ. Còn nếu tăng thật từ từ, cơ thể người thậm chí còn chịu được... nhiệt độ sôi của nước.
Đã có người tiến hành thí nghiệm để xác định nhiệt độ cao nhất mà cơ thể người có thể chịu đựng được. Họ nhận thấy trong không khí khô ráo, nếu tăng nhiệt độ thật từ từ thì cơ thể chúng ta chẳng những có thể chịu đựng được nhiệt độ sôi của nước (100° C), mà đôi khi còn chịu được cao hơn nữa, đến 160° C. Hai nhà vật lý người Anh Blagơden và Tsentơri đã chứng minh điều này bằng cách đứng hàng giờ trong lò nướng bánh mì nóng bỏng.
Nếu tăng nhiệt độ từ từ thì cơ thể con người còn chịu được cả nhiệt độ sôi của nước
Tại sao con người có năng lực chịu nóng cao đến vậy? Đó là vì trên thực tế, cơ thể người không tiếp nhận nhiệt lượng đó, mà vẫn giữ thân nhiệt gần với nhiệt độ tiêu chuẩn. Cơ thể chúng ta chống cự bằng cách đổ mồ hôi. Khi mồ hôi bay hơi, nó sẽ hút rất nhiều nhiệt ở lớp không khí dính sát với da, và làm cho nhiệt độ của lớp không khí ấy giảm đi rất nhiều.
Không ngủ trong bao nhiêu ngày?
Trước đây, đã có những báo cáo ghi nhận có vụ phi công máy bay trở nên mê sảng sau 3-4 ngày không ngủ và khiến chiếc máy bay chiến đấu lao thẳng vào một vách núi, hay tác động của việc thiếu ngủ tương tự như say rượu đối với các tài xế xe tải. Điều này cho thấy tác hại rất lớn từ việc thiếu ngủ. Tuy nhiên một cậu bé 17 tuổi tên là Randy Gardner đã từng lập kỷ lục Guiness bằng cách không ngủ trong 11 ngày.
11 ngày có phải là con số tối đa giới hạn thức đêm của con người?
Mặc dù vậy, đã từng có vụ một người đàn ông Trung Quốc bị chết sau 11 ngày không ngủ vì xem tất cả các trận đấu của cúp Euro. Nhưng ông cũng uống rượu và hút thuốc suốt 11 ngày đó, khiến việc xác định nguyên nhân cái chết có phải do thiếu ngủ hay không gặp nhiều khó khăn. Vì lý do đạo đức mà các nhà khoa học cũng không thể tiến hành các thí nghiệm tương tự trong phòng thí nghiệm.
Vì thế, các nhà khoa học tại đại học Chicago đã tiến hành một thí nghiệm trên loài chuột. Họ làm cho chúng không thể ngủ và ghi lại những thay đổi trong cơ thể cũng như sóng não. Kết quả là tất cả những con chuột thử nghiệm đều không thể sống quá 20 ngày, cơ thể chúng xảy ra hiện tượng đốt cháy calo quá mức trong khi không hề vận động gì và vẫn được ăn uống bình thường. Các nhà khoa học cũng dự đoán cơ thể con người không thể chịu đựng quá 15 ngày mà không ngủ, mặc dù vẫn ăn uống bình thường và không hoạt động nặng.
Trang Vũ (Tổng hợp)