Trong thế giới của marketing có vô vàn thuật ngữ mà những bạn mới bước chân vào nghề hay muốn tìm hiểu về marketing khó có thể nắm bắt hết được. Trong đó, thuật ngữ maketing 4P hay maketing 4C nằm trong những thuật ngữ cơ bản nhất. Hiểu hai thuật ngữ này cũng giúp bạn có thêm kiến thức nền tảng để bắt đầu bước vào nghề marketing.
Mô hình marketing 4P hay còn được gọi là marketing mix/maketing hỗn hợp là chiến lược marketing bao gồm 4 yếu tố: Product (sản phẩm) – Price (giá cả) – Place (kênh bán hàng)– Promotion (xúc tiến thương mại). Đây là một trong những mô hình marketing cơ bản và phổ biến nhất.
| Mô hình marketing 4P bao gồm 4 yếu tố product – price – place – promotion |
1. Product: Sản phẩm
Yếu tố đầu tiên và quan trọng trong việc hình thành chiến lược marketing là hiểu rõ về sản phẩm. Để làm điều đó, người làm marketing cần trả lời các câu hỏi như:
- Chất lượng sản phẩm như thế nào?
- Điểm mạnh, điểm yếu của sản phẩm ?
- Khách hàng muốn điều gì từ sản phẩm ?
- Sản phẩm cần có những gì để thỏa mãn nhu cầu khách hàng?
- Làm thế nào để tạo ra sự khác biệt cho sản phẩm ?
2. Price: Giá cả
Giá cả là chi phí mà khách hàng phải bỏ ra để mua sản phẩm, được xác định bởi các yếu tố như chất lượng sản phẩm, chi phí nguyên liệu, thị trường, giá trị thương hiệu, …Khi quyết định giá của sản phẩm nhà cung cấp cần phải so sánh với các sản phẩm tương đương trên thị trường để đưa ra mức giá có lợi cho cả người bán và người dùng.
3. Place: Kênh bán hàng/kênh phân phối
Cần nghiên cứu kỹ nhóm khách hàng tiềm năng về thói quen, sở thích mua hàng của họ để lựa chọn kênh bán hàng phù hợp. Phải đưa sản phẩm đến đúng nơi, đúng thời điểm với số lượng phù hợp. Có các kênh bán hàng phổ biến như bán tại cửa hàng, siêu thị, bán hàng trực tuyến ,…
4. Promotion: Xúc tiến thương mại/tiếp thị truyền thông.
Đây là phần rất quan trọng trong một chiến lước marketing. Dù sản phẩm có tốt hay giá rẻ đến mấy mà khách hàng không biết đến sản phẩm, lạ lẫm với thương hiệu thì cũng bằng không. Tiếp thị truyền thông bao gồm các hoạt động thuộc quảng cáo, Pr như quảng cáo trên báo, truyền hình, tài trợ để xuất hiện trong phim/sự kiện, giới thiệu sản phẩm qua điện thoại/thư điện tử/tại nhà, mua quảng cáo của Google và Facebook,…Các công cụ truyền thông này giúp sản phẩm đến gần với công chúng trong đó có nguồn khách hàng tiềm năng một cách hiệu quả.
Xã hội ngày càng có nhiều đổi thay, trong nhiều trường hợp mô hình marketing 4P không còn là lựa chọn tốt nhất thì mô hình marketing 4C dần chiếm lĩnh vị trí hàng đầu. Marketing 4C bao gồm các yếu tố: Customer solution (giải pháp cho khách hàng) – Customer cost (chi phí khách hàng bỏ ra) – Convenience (Sự tiện lợi) – Communication (truyền thông hai chiều). Mô hình marketing 4C tiên tiến hơn mô hình 4P ở chỗ lấy khách hàng làm trung tâm trong chiến lược marketing.
| Mô hình marketing 4P dần bị thay thế bởi mô hình 4C |
1. Customer solution: Giải pháp cho khách hàng.
Mỗi sản phẩm đưa ra thị trường phải thực sự là một giải pháp dành cho khách hàng, sản phẩm đó giải quyết được nhu cầu thiết thực của khách hàng chứ không phải chỉ là giải pháp thu lời cho đơn vị kinh doanh. Để làm tốt điều này, doanh nghiệp cần nghiên cứu thật kỹ nhu cầu của khách hàng để tìm ra giải pháp thỏa mãn chúng.
2. Customer cost: Chi phí khách hàng bỏ ra.
Lượng chi phí khách hàng bỏ ra phải bao gồm cả chi phí sử dụng, vận hàng, bảo hành sản phẩm. Doanh nghiệp cần nghiên cứu để đưa ra giá bán sản phẩm hợp lý sao cho chi phí khách hàng bỏ ra tương xứng với lợi ích mà sản phẩm đen lại.
3. Convenience : Sự tiện lợi.
Doanh nghiệp phải chọn ra cách thức phân phối sản phẩm tiện lợi nhất cho khách hàng. Ví dụ chọn địa điểm mở cửa hàng nên chọn nơi gần bãi đỗ xe, có hệ thống ATM, điểm dừng bus, lắp đặt internet free,…
4. Comunication : Giao tiếp/truyền thông 2 chiều.
Tiếp thị truyền thông phải là quá trình giao tiếp hai chiều giữa doanh nghiệp – khách hàng. Doanh nghiệp quảng bá về sản phẩm đến khách hàng – khách hàng phản hồi về ưu/nhược điểm của sản phẩm. Tiếp thu những phản hồi khách hàng để tạo ra Customer solution (giải pháp cho khách hàng) cũng là điều mà mọi doanh nghiệp cần xem trọng. Cần tránh xa các phương thức quảng cáo “nhồi sọ” 1 chiều vì nó dễ gây nên ác cảm. Cần phải cho khách hàng cảm thấy mình được trân trọng và lắng nghe, doanh nghiệp vì họ mà làm nên sản phẩm. Chỉ khi nào khách hàng thấu hiểu và có những trải nghiệm sâu sắc về sản phẩm thì việc truyền thông 2 chiều mới được coi là thành công. Một chiến lước marketing đáng điểm 10 cũng chính là kết quả của quá trình giao tiếp hiệu quả.
Tuy nhiên mọi mô hình vạch sẵn chỉ có tính chất tương đối, bản thân người làm marketing phải thật sự linh động để áp dụng các chiếc lược sao cho phù hợp với từng điều kiện, hoàn cảnh, mục tiêu. Trong đó, cần gắn liền lợi ích doanh nghiệp với lợi ích khách hàng, lấy khách hàng làm trọng tâm. Chỉ doanh nghiệp nào lấy khách hàng làm tâm điểm của mọi chiến lược hành động thì doanh nghiệp đó mới có thể phát triển lâu dài, bền vững.
Trần Mai