Trước hàng loạt vụ trẻ em bị xâm hại tình dục xảy ra trong thời gian gần đây, việc tìm hiểu những nguyên tắc, kỹ năng để bảo vệ con tránh khỏi những "yêu râu xanh" là điều cấp thiết đối với các bậc phụ huynh.
Ở Mỹ có một chương trình khá nổi tiếng trong việc phòng chống xâm hại tình dục trẻ em có tên Stewards of Children.
Chương trình sẽ giới thiệu cho phụ huynh về lạm dụng tình dục trẻ em trong mối tương quan các vấn đề xã hội. Giảng viên cũng cung cấp những câu chuyện thực tế về những trường hợp nạn nhân thoát khỏi tình trạng bị xâm hại, lời khuyên của chuyên gia nhằm giúp họ chuẩn bị cho trường hợp xấu.
Điểm nhấn trong chương trình là quy tắc 5 bước bảo vệ con. Các bậc phụ huynh có thể tham khảo với các bước như sau:
Bước thứ nhất là nhận thức rõ thực tế. Nhiều phụ huynh vô tình đẩy con vào nguy hiểm vì những hiểu nhầm đáng tiếc như tội phạm tình dục thường là người lạ, bé gái cần được bảo vệ nhiều trong khi bé trai an toàn hay những kẻ ấu dâm thường là những ông già có vẻ ngoài kỳ quái.
| Cha mẹ cần tìm hiểu những nguyên tắc, kỹ năng để giúp con tránh bị xâm hại tình dục. Ảnh minh họa: Internet |
Vì thế, hiểu rõ tình hình, có quan niệm đúng về nguy cơ trẻ bị lạm dụng tình dục là cơ sở để cha mẹ có thể bảo vệ con cái.
Bước thứ hai là hạn chế thấp nhất cơ hội. 80% các vụ xâm hại tình dục diễn ra khi trẻ bị cô lập hoặc đơn độc tiếp xúc người khác. Vì thế, phụ huynh nên hướng con đến lối sống hòa đồng, hỗ trợ trẻ hòa nhập với tập thể, đồng thời khuyên con không một mình gặp mặt người khác.
Bước thứ ba, cha mẹ nên thường xuyên trò chuyện với con. Khoảng cách thế hệ thường khiến phụ huynh ngại tâm sự với trẻ về chuyện nhạy cảm và con cái cũng hiếm khi kể với bố mẹ, dù khi bị xâm hại.
Mối quan hệ giữa cha mẹ với con cái, những cuộc trao đổi cởi mở về an toàn thân thể, giới tính và các giới hạn là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ trước nguy cơ bị lạm dụng tình dục.
Bước thứ tư: Nhận biết các dấu hiệu. Nếu trẻ bị xâm hại, cảm xúc và hành vi của các em sẽ có sự thay đổi. Cha mẹ cần kịp thời nhận ra sự thay đổi đó để có biện pháp can thiệp.
Cuối cùng, phụ huynh có trách nhiệm phản ứng khi nghi ngờ con bị lạm dụng. Việc báo cáo vụ việc lên cơ quan có thẩm quyền không chỉ bảo vệ con mà còn góp phần đảm bảo an toàn cho những đứa trẻ khác.
Ở Việt Nam, nhiều chuyên gia tâm lý cũng đưa ra những lời khuyến cáo và tư vấn cho các bậc làm cha làm mẹ kỹ năng cần thiết để nhận biết và phòng tránh bị xâm hại.
Chuyên viên tâm lý Trương Quốc Cường (Bệnh viện Nhi Đồng 2, TP HCM) chia sẻ với các bậc phụ huynh trên Khám phá: “Khi phát hiện con bị xâm hại tình dục, tốt nhất là nên đưa đến trung tâm y tế khám để có hướng điều trị phù hợp. Phụ huynh không nên vì sợ mất danh dự mà im lặng rồi khiến con trẻ chịu nhiều thiệt thòi, ảnh hưởng đến sức khỏe. Khi bị xâm hại tình dục, ám ảnh có thể đeo đẳng suốt đời, do đó, cần tìm cách xoa dịu nỗi ám ảnh ấy”.
Ngoài 5 bước bảo vệ con ở trên, theo lời khuyên của chuyên gia, các bậc phụ huynh nên dạy cho trẻ những kỹ năng phòng tránh xâm hại ngay từ khi trẻ còn nhỏ để có thể hạn chế tối đa nguy cơ trẻ bị lạm dụng. Tùy theo độ tuổi và sự hiểu biết của các bé mà cha mẹ có thể dạy cho bé những kỹ năng dù đơn giản nhất nhưng vẫn có thể tạo được hiệu quả bất ngờ giúp các bé tự bảo vệ mình.
Các bậc phụ huynh nên dạy cho trẻ cách bảo vệ cơ thể, không cho người bất kỳ ai chạm vào vùng nhạy cảm hay có những hành động ôm ấp, vuốt ve nếu trẻ không thích. Vùng nhạy cảm là của riêng bé, kể cả bố mẹ cũng không được chạm vào nếu không có sự đồng ý của trẻ. Hãy dạy cho bé cách từ chối và phản ứng lại nếu có người cố tình động chạm vào cơ thể khiến trẻ thấy khó chịu.
Lê Vy (tổng hợp)