Câu chuyện về huyền thoại Trương Quốc Vinh trên BBC: Sự ra đi của Ca Ca như "thức tỉnh" mỗi chúng ta về bản ngã con người

Có lẽ hiếm có ngôi sao nào lại có được sự hâm mộ và đồng cảm từ mọi thế hệ khán giả như Trương Quốc Vinh - từ những người từng tận hưởng thuở vàng son của ca kịch Hong Kong những năm 90 cho tới lớp hậu sinh hoài cổ những gương mặt năm nào qua YouTube.

Một người nghệ sĩ thường có nhiều cách để lưu giữ tên tuổi của mình - có thể là nhờ vào tài năng, cũng có thể là nhờ vào những scandal đời tư tai tiếng nhưng hấp dẫn. Thế nhưng, để trở thành một huyền thoại sống mà sau khi qua đời tới 15 năm, người ta vẫn hàng năm tới thăm và tưởng niệm vào ngày mất thì người nghệ sĩ đó phải giành được trái tim của toàn bộ công chúng và để lại những xúc cảm nghệ thuật phi thường. Người nghệ sĩ đang được nhắc tới ở đây chính là Leslie Cheung Kwok Wing - còn được người hâm mộ ở Việt Nam thân thương gọi bằng cái tên Trương Quốc Vinh.

 Sinh năm 1962, Trương Quốc Vinh là một trong những ngôi sao nổi tiếng nhất của Hồng Kông trong thời kỳ vàng son của Cantopop vào những năm 1980. Anh rạng rỡ, đẹp đẽ như bước ra từ những câu chuyện thần tiên xưa cũ nhưng lại mang vẻ ngoài sành điệu, một hình mẫu bạn trai mà mọi cô gái đều mong muốn được tựa đầu vào vai. Thế nhưng, những thứ đẹp đẽ như Trương Quốc Vinh dường như là quá cao xa để người phàm chạm vào được, trái tim anh lại chỉ hướng về một người duy nhất. Trong nhiều năm liền, anh đã giữ mối quan hệ thân thiết với người bạn thuở ấu thơ Daffy Tong - Đường Hạc Đức.

Travis Kong, một giáo sư xã hội học nghiên cứu về đề tài văn hóa LGBT ở Hong Kong nói với tờ BBC Trung Quốc rằng: "Phong trào LGBT ở Hong Kong bắt đầu xuất hiện từ những năm 1990, khi cộng đồng dần trở nên đại chúng hơn." Cũng chính vào thời điểm này, Trương Quốc Vinh bắt đầu táo bạo hơn trong các dự án nghệ thuật của mình.

Trương Quốc Vinh lần đầu được công chúng chú ý đến với vai diễn Cheng Dieyi, một ngôi sao opera cực kỳ quyến rũ trong bộ phim Farewell My Concubine,  từng đoạt giải Cành cọ vàng tại LHP Cannes năm 1993. Anh tiếp tục đóng trong bộ phim Happy Together của đạo diễn Wong Kar Wai - một bộ phim điện ảnh cổ điển từng gây nhiều tranh cãi.

 Tuy nhiên, Christopher Doyle, nhà quay phim nổi tiếng đã làm việc với Cheung trong bộ phim Wong Kar Wai, nói với BBC Trung Quốc rằng: "Anh ấy thực sự rất xinh đẹp, cả hai chúng tôi đều muốn truyền đạt thông qua ống kính về vẻ đẹp của anh ấy."

Nghệ sĩ nào cũng có những màn biểu diễn để đời. Vào năm 1997, Trương Quốc Vinh từng có một màn biểu diễn làm mọi người phải nín lặng khi anh mặc một bộ đồ đen cùng đôi giày cao gót màu đỏ thẫm, hát vang bên một vũ công nam,. Ca khúc anh trình bày vào ngày hôm đó có tên là "Red" - một tình khúc gửi tặng hai người thân yêu nhất cuộc đời anh là mẹ và người bạn thuở ấu thơ Đường Hạc Đức. Trương Quốc Vinh chưa từng "come-out", nhưng những gì mà anh đã khẳng định vào ngày ấy đã nói rõ, trái tim anh thực sự hướng về ai.

 Mặc cho màn trình diễn của Trương Quốc Vinh có đẹp, có hấp dẫn tới thế nào đi nữa thì anh vẫn không nhận được nhiều sự ủng hộ vào thời điểm đó, "Vào những năm 90, những người đàn ông đồng tính vẫn còn bị kỳ thị và gọi bằng những cái tên như "thằng Aids" hay "biến thái". Trong một xã hội quá sức kỳ thị LGBT, việc bộc lộ xu hướng tính dục của một ngôi sao nổi tiếng đã ảnh hưởng rất nhiều tới dư luận ngày ấy."

Vào năm 1998, tại giải thưởng Hong Kong Film Awards, bộ phim Happy Together của Trương Quốc Vinh đã bị chỉ trích thậm tệ rằng "nó khiến người xem phải ói mửa". Một đoạn video âm nhạc của Trương Quốc Vinh cũng bị cắt xén, che mờ một cách nhạt cảm bởi nhà đài TVB.

Vào năm 2000, Trương Quốc Vinh từng kết thúc một buổi hòa nhạc với bản ballad buồn mà theo nhiều người là đã một lần nữa bộc lộ hoàn toàn bản ngã và tình yêu của chính anh. Thế nhưng, Quốc Vinh vẫn cứ bị nhiều người coi là "dị thường", "quái nhân" hay tệ hơn, "bị ma nữ ám". Những lời lẽ khiếm nhã đó liên tục được đăng tải trên các mặt báo địa phương.

 Mặc dầu vậy, Trương Quốc Vinh vẫn trở thành một nhân vật mang tính biểu tượng trong việc "thức tỉnh" Hong Kong về bản ngã con người. Khách sạn Mandarin Oriental, nơi mà vào ngày 1-4-2003 Trương Quốc Vinh gieo mình tự tử, trở thành điểm dừng chân đầu tiên của một tour du lịch đi bộ quanh thành phố này. Trong suốt 15 năm dài, không có năm nào mà vào ngày 1-4, khách sạn này thiếu đi những vòng hoa tươi đặt ngay ngắn cạnh di ảnh của Trương Quốc Vinh, đang nở nụ cười buồn man mác dường như chẳng hề thuộc về thế giới này. Những người không hề sống vào thời đại của Trương Quốc Vinh cũng biết đến anh và yêu mến anh; Lâm, một cô bé 15 tuổi đã đến dự buổi lễ tưởng niệm ngày Trương Quốc Vinh ra đi vào mùng 1 tháng 4 vừa qua chỉ mới được vài tháng tuổi khi anh qua đời. Cô nói với BBC Trung Quốc rằng cô đã "phát hiện ra anh trên YouTube".

"Anh ấy có sức thu hút, đặc biệt khi anh ấy đi lang thang một mình... tuyệt đẹp", cô nói.

Trong khi đó, Wu Wu 25 tuổi, đã đi từ tỉnh Hồ Nam, Đại Lục cùng bạn trai tới Hong Kong để tham dự lễ tưởng niệm 15 năm ngày mất của Trương Quốc Vinh. Wu Wu không phải là người duy nhất lặn lội tới Hong Kong để khóc thương cho anh, và có lẽ đây cũng không phải năm đầu tiên cũng như năm cuối cùng mà cô tới đây để làm việc đó. Nhiều người khác cũng vậy. Sức hút nào ở Trương Quốc Vinh lại có thể khiến người ta yêu thương và đồng cảm anh tới vậy sau 15 năm ròng? Là câu chuyện tình buồn không có kết thúc của anh, hay chỉ đơn giản là những cống hiến nghệ thuật nghiêm túc tới mức để bản thân cùng lúc đảm nhận cả hai giới tính trên sân khấu, đúng như lời anh từng nói:"Thành tích cao nhất của một người biểu diễn là thể hiện cả hai giới cùng một lúc. Nghệ thuật không hề có giới tính."

Và năm sau, vào ngày 1-4-2019, những vòng hoa tươi phải chăng sẽ lại được đặt ở chân tòa nhà khách sạn Mandarin Oriental?

(theo BBC)

Theo Helino/Trí thức trẻ