(Tinmoi.vn) Bộ trưởng Giáo dục Phạm Vũ Luận cho rằng, học sinh cho rằng sách giáo khoa hiện nay gây 3 khó: khó hiểu, khó tự học, khó vận dụng là một nhận định đúng bởi bộ sách đang sử dụng được thiết kế và biên soạn theo tư duy là chú trọng truyền thụ kiến thức.
Video Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời tối 24/8
Trong Chương trình “Dân hỏi-Bộ trưởng trả lời” tối 24/8, Bộ trưởng Bộ GDĐT Phạm Vũ Luận đã giải đáp và “giải tỏa” một số thắc mắc của "người dân" liên quan đến vấn đề sách giáo khoa và đổi mới thi cử đang được dư luận quan tâm.
Mở đầu chương trình, BTV dẫn chương trình trích nguyên văn bức thư của một học sinh lớp 12 gửi tới Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam công khai trên mạng Internet để "Bộ trưởng cùng suy ngẫm".
“Bức thư viết: "Chính Bộ GDĐT đã độc quyền sách giáo khoa, đã tạo ra một bộ sách giáo khoa với 3 điều khó, khó hiểu, khó để tự học và khó để vận dụng vào đời sống thực tế. Chính bộ sách “3 khó” này và kỳ thi 3 chung phân ban đã đẩy học sinh vào xu thế phải học lệch để tối ưu hóa cơ hội đỗ đại học, chấp nhận từ bỏ niềm vui khi khám phá tìm tòi tri thức”. Vậy Bộ trưởng nghĩ gì về lời trách cứ này?", BTV nêu câu hỏi.
Sau khi lắng nghe lời phàn nàn trong thư, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận khẳng định: Đây là một nhận định đúng.
"Chương trình và sách giáo khoa mà hiện chúng ta đang sử dụng được thiết kế và biên soạn theo tư duy là chú trọng truyền thụ kiến thức. Do vậy, tiêu chí để lựa chọn kiến thức đưa vào giảng dạy ở chương trình phổ thông là do vị trí, tầm quan trọng và mức độ phát triển của các lĩnh vực khoa học. Cũng do cách thức thiết kế chong trình sách giáo khoa theo các lĩnh vực khoa học, làm cho kiến thức dạy và học trong trường phổ thông mang tính hàn lâm và không gần cuộc sống. Khi đó, việc các cháu không tự học được là chuyện dễ hiểu, do vậy, hạn chế tính sáng tạo, tự học của học sinh, vốn là một đặc trưng rất quan trọng", Bộ trưởng Luận giải thích.
Cũng theo Bộ trưởng Luận, Nghị quyết 29 đã đi đến một quyết định chiến lược, sẽ chuyển nền giáo dục chú trọng vào truyền thụ kiến thức một chiều đó sang nền giáo dục chú trọng năng lực và phẩm chất. Kiến thức, tri thức và việc truyền thụ tri thức cho học sinh trước đây được coi là nhiệm vụ số 1, thậm chí là duy nhất thì nay việc truyền thụ kiến thức đó là mục tiêu trung gian, thậm chí được coi là công cụ để giúp học sinh từng bước bộc lộ, củng cố và nâng cao kỹ năng phẩm chất.
"Phân ban khối thi và “3 chung” và hai vấn đề khác nhau. Tôi nhớ lại, cách đây trên 40 năm tôi đi thi đại học cũng đã thi theo khối và số lượng các khối thi lúc đó chưa nhiều như bây giờ.
Còn việc thi “3 chung” đã xuất hiện cách đây gần 20 năm. Từ thực tế thi theo khối do các trường đại học tự lo dẫn đến tình trạng luyện thỉ rất nặng nề, phổ biến gây nên tình trạng bức xúc trong xã hội. Ý thức được việc đó, Bộ GDĐT đã cân nhắc và quyết định thay vì từng trường ra đề theo khối thi thì Bộ ra đề thi và chung trường, chung đợt. Hoàn cảnh lịch sử là như vậy. Ba, bốn chục năm nay, một cách thi theo khối như vậy, nếu chúng ta không thay đổi thì không phù hợp với tình hình thực tiễn", Bộ trưởng Luận nói thêm về nội dung của bức thư.
"Đổi mới nhưng không tạo sốc cho học sinh"
Liên quan đến Đề án Đổi mới toàn diện, căn bản nền giáo dục nước nhà, một cán bộ hưu trí băn khoăn: “Học thế nào thì thi thế ấy. Tôi không biết năm 2015 Bộ có còn cho thi đại học tập trung nữa hay không, nhưng các cháu tôi từ cấp 2 đến nay đã được định hướng học và ôn thi đại học theo các khối A, B, C rồi. Chúng nó học lệch hết cả, giờ đổi mới toàn diện, mọi mặt ngay lập tức thì liệu các cháu tôi có đứt gánh giữa đường không”?
Trước lo lắng cho "bác độc giả", Bộ trưởng Luận khẳng định: Quan điểm của Bộ GDĐT là phải thay đổi, vì những cái đang làm hiện nay lạc hậu, gây nên bức xúc, cản trở sự phát triển. Nhưng sự thay đổi đó không đột ngột, không gây khó cho học sinh, không làm căng thẳng cho xã hội, được làm căn bản, nhưng phải từng bước, có lộ trình.
Cùng mối quan tâm, một học sinh chia sẻ băn khoăn: Liệu sang năm thí sinh tự do có được tham dự kỳ thi tuyển sinh đại học?, Bộ trưởng Luận nhấn mạnh: "Tất cả những thay đổi trong quá trình dạy và học, kiểm tra đánh giá thi cử trong năm học, đặc biệt là sự thay đổi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT và kỳ thi đại học đều phải tính toán đến lợi ích của học sinh. Chúng ta tính toán đổi mới để học sinh phát triển thuận lợi, hoàn thiện hơn và không tạo “sốc”.
Tôi đảm bảo rằng những cái tốt, ưu việt của kỳ thi tuyển sinh vừa qua sẽ được bảo lưu, được giữ lại và những đổi mới của kỳ thi tới đây cũng theo lộ trình là học sinh sẽ thuận lợi hơn".
Trong chương trình Bộ trưởng Luận cũng tiết lộ một số thông tin Bộ đang bàn và xin ý kiến.
"Chưa quyết định, nhưng có thể trước kia thi hai kỳ nhưng bây giờ các cháu thi một kỳ, bài làm theo hướng không phải học thuộc lòng mà là đánh giá nhận thức, tình cảm, ý thức đối với những vấn đề của đất nước, xã hội. Qua kỳ thi này, nhà trường sẽ có những đánh giá chính xác về năng lực của học sinh.
Còn phần khó, nếu có, thì nhà trường, các thầy cô giáo và cán bộ quản lý giáo dục chúng tôi phải nhận phần khó, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các cháu và phụ huynh học sinh", Bộ trưởng Luận nói.
H.Minh
Xem thêm clip có thể bạn quan tâm: Nữ sinh cấp 3 tàng trữ ma túy