Nếu quy định tịch thu ô tô nếu người lái có nồng độ cồn cao được áp dụng thì sẽ tạo cơ hội cho những người thực thi công vụ biến chất vặn vẹo, cửa quyền và nhận hối lộ.
Theo phản ánh trên VOV, Ủy ban ATGT đang đề xuất tịch thu phương tiện xe máy nếu đi vào đường cao tốc và tịch thu ô tô nếu người lái có nồng độ cồn cao. Như vậy, chiếc xe bị tịch thu phải qua cơ man nào là thủ tục: Bắt quả tang, tạm giữ, lập biên bản, công văn trình cấp huyện, công văn trình cấp tỉnh, ra quyết định tịch thu… giải quyết khiếu nại; khởi kiện hành chính về quyết định tịch thu xe. Và lại một quy trình xử lý: Xây dựng bãi, kho chứa xe; thành lập hội đồng thẩm định, thông báo bán đấu giá, đấu giá (nếu có)… Cả một bộ máy vào cuộc với chi phí hết sức tốn kém.
Và một khi phương tiện bị tịch thu, người ta sẽ tìm mọi cách, mọi quan hệ để chạy chọt, nhờ cậy, xin xỏ. Trước hết là ranh giới giữa xử phạt tiền với tịch thu xe. Ai cũng chọn phương án phạt tiền và “phạt tiền mà không có biên lai”. Thế là bất bình đẳng xã hội, là tiêu cực xảy ra liên miên, và không loại trừ khả năng sẽ xuất hiện những chiêu trò mới, những nhóm “cò mồi”, “chạy” tịch thu xe. Đó là những hệ lụy tiêu cực hoàn toàn có thể xảy ra.
Tịch thu phương tiện - nếu được áp dụng sẽ không loại trừ khả năng xuất hiện
những chiêu trò mới, những nhóm “cò mồi”, “chạy” tịch thu xe (Ảnh minh họa)
Điều đáng nói là giảm tai nạn giao thông phải đồng bộ. Bắt đầu từ nâng cao ý thức tham gia giao thông, cải thiện kết cấu hạ tầng; đào tạo sát hạch lái xe nghiêm túc, thực thi công vụ đúng luật…, chứ không phải cứ ban hành thật nhiều quy định “phạt nặng” mà giảm được Tai nạn giao thông.
Chưa cần quan tâm tới cơ sở pháp lý, nhưng đối với một số tình huống sau đây chắc chắn sẽ khó có câu trả lời.
Giả sử, anh A cho anh B mượn xe. Anh B đi liên hoan trên đường về có nồng độ cồn trong máu. Chiếc xe bị tịch thu.
Anh B không có tiền nộp phạt tương ứng với chiếc xe.
Anh A muốn đòi lại xe không được mặc dù chẳng có lỗi gì (cả tình và lý). Anh A liền khởi kiện anh B. Thế là lại xảy ra một tranh chấp dân sự, tòa án vào cuộc từ sơ thẩm, phúc thẩm… vụ án có thể kéo dài từ năm này qua năm khác. Hai người tự dưng mất rất nhiều tiền của thời gian, tình nghĩa…
Hoặc: Anh C là chủ xe chở khách có ký hợp đồng với anh D lái thuê. Trong hợp đồng có đầy đủ điều khoản “cấm uống rượu khi lái xe”. Nhưng vì một lý do nào đó, anh D uống rượu có nồng độ cồn khi điều khiển xe của anh C. Xe bị tịch thu, anh C là chủ sở hữu xe … bỗng dưng bị truất quyền sở hữu tài sản trị giá hàng tỉ đồng…
Như vậy, một qui định khi xây dựng cần tính đến khả năng thực thi trên thực tế và hiệu quả nhiều mặt của nó, nếu không nó có thể gây ra những hậu quả khôn lường, khiến luật bị nhờn hoặc bị lạm dụng.
Vũ Đậu (Tổng hợp)