Đổi mới giáo dục đi kèm với đổi mới thi cử là trận chiến không chỉ của những người làm Chính sách, nó đã len lỏi đến từng gia đình, từng học sinh và giáo viên. Để đáp ứng nhu cầu đổi mới này, hàng trăm bài thi, bài kiểm tra “lạ” đã ra đời đòi hỏi từ học sinh tiểu học đến THPT phải vận động tư duy một cách…mệt nghỉ.
Chủ yếu các đề thi “lạ” xuất hiện ở môn Ngữ văn và tiếng Việt. Học sinh Hà Tĩnh chưa hết “choáng” với đề thi “dịch thơ tiếng Hà Tĩnh” với ngôn ngữ dùng trong đề thi toàn “mi, mô, tê, răng, rứa”, hay đề thi học sinh giỏi môn Ngữ văn của học sinh lớp 10, 11 ở Vũng Tàu dùng hình ảnh minh họa để bắt học sinh vừa đoán hình bắt chữ để luận vấn đề.
Đề thi "dịch" tiếng Hà Tĩnh gây xôn xao dư luận. |
Không chỉ ở môn Văn, hình ảnh của những “hiện tượng mạng xã hội” hay các câu chuyện về thế giới showbiz cũng được đưa vào đề thi môn…Vật Lý một cách khá khập khiễng. Trong một đề Lý của trường THPT Cẩm Giàng (Hải Dương) có câu: “Để so sánh độ “hot” của hai thần tượng là ca sĩ “Sơn Tùng MTP” và ca sĩ “Lệ Rơi” trong ca khúc “Chắc ai đó sẽ về” (ở đây đánh giá chất giọng của hai ca sĩ) theo bạn ta dựa chủ yếu vào (A: Biên độ; B: Âm sắc; C: Độ to; D: Độ cao).
Đề bài thi cuối học kỳ I năm học 2013 - 2014 môn Vật lý lớp 10 ở trường ở Thanh Hóa, nhân vật Kim Tan và cô bánh tráng trộn đang gây sốt trên mạng xã hội thời gian đó cũng đã xuất hiện trong một câu hỏi liên quan đến định luật vạn vật hấp dẫn. Đề thi có nội dung: "mọi vật đều có sự hấp dẫn, từ cô bánh tráng trộn các em thích đến anh chàng Kim Tan các bạn gái mê mẩn, họ đều có sức hấp dẫn. Em hãy phát biểu và viết hệ thức của định luật vạn vật hấp dẫn để làm rõ luận điểm trên".
Những giáo viên đưa ra các đề thi lạ cho rằng đây là cách làm sáng tạo để kích thích tư duy của học sinh, không đi theo lối mòn, khiến các em có hứng thú hơn với việc làm bài thi, không phụ thuộc vào sách vở. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lại giáo dục lại thấy nó như một “con dao hai lưỡi”. Các đề thi “độc, lạ, sốc” đang làm nhiễu loạn thông tin và một phần ảnh hưởng không tốt đến việc tập trung ôn tập và dung nạp kiến thức chuẩn của nhiều học sinh.
Chưa nói đến tính chất giáo dục, một đề thi phải đạt được các mục đích: chuẩn kiến thức kỹ năng, trình độ, phù hợp với văn hóa, thuần phong mĩ tục và không vi phạm pháp luật. Dù sáng tạo đến đâu, các đề thi cũng nên nằm trong một khuôn khổ nhất định chứ đừng nên quá đà, đừng để học sinh phải chạy theo đề một cách mệt mỏi, kiệt sức…
Minh Minh