(Tinmoi.vn) Sau nhiều lần bị bác bỏ, “Đường bay vàng” Hà Nội – TP HCM đã được Bộ GTVT xem xét và nghiên cứu triển khai.
Theo báo GTVT đưa tin, trong chuyến công tác của Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng tại Campuchia từ ngày 20 – 21/8, hai bên đã nhất trí giao các cơ quan liên quan nghiên cứu triển khai phương án mở đường bay thẳng Hà Nội - TP HCM qua không phận Campuchia.
Cụ thể, hai bên nhất trí về mặt nguyên tắc việc tạo thuận lợi cho việc thiết lập đường bay thẳng Hà Nội – TP HCM qua không phận Campuchia và giao cho các cơ quan liên quan nghiên cứu việc triển khai. Đồng thời, hai bên nhất trí khuyến khích và tạo thuận lợi để các hãng hàng không của Việt Nam và Campuchia mở các đường bay mới giữa hai nước trong thời gian tới như Vietnam Airlines mở đường bay Phú Quốc – Xiêm Riệp, VietJet Air mở các đường bay Hà Nội/Tp. Hồ Chí Minh – Xiêm Riệp và Tp. Hồ Chí Minh – Phnôm Pênh.
Trước đó, “đường bay vàng” được Bộ trưởng Đinh La Thăng nêu ra tại cuộc họp với Cục hàng không ngày 11/7. Tuy nhiên, đây không phải là đề xuất mới mà đã được TS Trần Đình Bá đề xuất từ năm 2012. Năm 2009, cựu phi công Mai Trọng Tuấn cũng đã đề xuất phương án này tới Bộ GTVT nhưng đều bị bác bỏ.
Hành trình long đong của đường bay vàng Hà Nội – TP HCM
Năm 2009, cựu phi công Mai Trọng Tuấn đã phương án “đường bay vàng” nối Hà Nội - TPHCM theo kinh tuyến 106 độ đông. Với tính toán của ông Tuấn, phương án này sẽ tiết kiệm được 142 km so với đường bay hiện tại (giảm 550 tỷ đồng/năm với tần suất bay lúc đó).
Tuy nhiên, trong văn bản gửi Thủ tướng sau đó, Bộ GTVT khẳng định phương án đường bay kể trên quá sơ sài về chuyên môn, không phù hợp về kỹ thuật, không có hiệu quả kinh tế và ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng.
Bộ GTVT khẳng định: không thể có bất kỳ phương án đường bay nào có cự ly là 1.000 km để dẫn tới việc tiết kiệm nhiên liệu và thời gian bay như đề xuất của cựu phi công Mai Trọng Tuấn. Bộ GTVT cũng nhấn mạnh: “đường bay vàng” sẽ tăng nguy cơ uy hiếp an toàn bay, gây khó khăn cho việc chuyển giao của các cơ quan kiểm soát không lưu. Quan trọng hơn “đường bay vàng” thiếu khả thi về hiệu quả kinh tế.
Đại diện của Bộ Quốc phòng lúc đó cũng cho rằng, đường hàng không thẳng này có các yếu tố ảnh hưởng lớn đến an ninh - quốc phòng khi đi qua khu vực cấm bay Hà Nội, khu vực hạn chế bay sân bay Biên Hoà…
Tháng 12/2009, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã đồng ý với ý kiến của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và Bộ Quốc phòng về việc không triển khai “đường bay vàng” nối Hà Nội - TPHCM theo kinh tuyến 106 độ đông.
Năm 2012, TS Trần Đình Bá, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam tiếp tục đề xuất lên Bộ Giao thông Vận tải (GTVT)ý tưởng về “đường bay vàng” Hà Nội - TPHCM cắt ngang vùng trời của 2 nước láng giềng là Lào và Campuchia.
Theo ông Bá, đường bay Hà Nội - TP HCM hiện nay là bay vòng, có khoảng cách dài hơn đường bay thẳng qua Lào và Campuchia, đang lãng phí 26 phút bay với máy bay Boeing 777, tính bình quân lãng phí 25% chí phí sản xuất. Đường bay Hà Nội - Cần Thơ cũng lãng phí 28%, đường bay Hà Nội - Phú Quốc lãng phí 38%...Theo đó, đường bay vòng hiện nay đang “đốt” trên 300 triệu USD mỗi năm vốn liếng của các hãng hàng không trên đường bay nội địa. Điều này lý giải vì sao đường bay quốc tế có lãi trong khi đường bay nội thua lỗ nặng nề.
Tuy nhiên, Cục Hàng không sau đó cũng đã bác bỏ đề xuất của ông Bá với lý lẽ cho rằng các tính toán của ông Trần Đình Bá là thiếu thông tin nên chưa có cơ sở khoa học. Ví dụ kết quả tính toán đường bay vòng Hà Nội - TP HCM của ông Bá là 1.556 km, nhưng đường bay này thực tế có chiều dài 1.274 km.
Vào thời điểm đó, một số chuyên gia quân sự quốc phòng e ngại, nếu bay qua Lào, Campuchia, đường bay nội địa hiện tại sẽ thành đường bay quốc tế, phát sinh nhiều vấn đề, trong đó có quản lý an toàn bay.
Cụ thể, ngày 13/2/2012, tại hội thảo “Dự án hạch toán kinh doanh có lãi cho Hàng không quốc gia Việt Nam theo phương pháp Trần Đình Bá”, do Bộ GTVT tổ chức, Cục trưởng Cục Hàng không - Lại Xuân Thanh cho rằng: “Bay thẳng theo phương pháp của Tiến sĩ Trần Đình Bá đã lấy một phần nghiên cứu khoa học của ông Mai Trọng Tuấn từ những năm 1980, là sự lặp lại đường bay từ hồ Gươm (Hà Nội) đến hồ Con Rùa (TP.HCM). Đề xuất này là hiệu quả kinh tế về mặt thời gian với hàng không, đường thẳng bao giờ cũng là đường ngắn nhất. Nhưng thực tế không đi được như thế, vì còn nhiều vấn đề chi phối".
Trong khi đó, Thiếu tướng Đỗ Minh Tuấn, Phó tư lệnh Quân chủng Phòng không không quân cho rằng: “Nếu bay qua Lào và Campuchia đường bay nội địa hiện tại sẽ thành đường bay quốc tế, phát sinh nhiều vấn đề, trong đó có đảm bảo quản lý an toàn bay. Không đơn thuần là phải trả tiền không phận cho Lào, Campuchia, còn vấn đề tìm kiếm cứu nạn xảy ra khi có sự cố xảy ra”.
Đại tá Hoàng Thế Quang, Trưởng phòng Quân chủng Cục Tác chiến Bộ Tổng tham mưu cho rằng: “Năm 2009, cựu phi công Mai Trọng Tuấn đã đề xuất “đường bay vàng”, đã có báo cáo kết luận gửi lên Thủ tướng. Thủ tướng sau đó có văn bản yêu cầu Bộ Giao thông vận tải, Bộ Quốc phòng không xem xét đề xuất này. Đề án của TS. Bá lần này gần giống “đường bay vàng” năm đó”.
Vì vậy, theo Đại tá Quang, phải chứng minh cơ sở pháp lý và khoa học các đề xuất của TS. Bá, cũng như phải có hội đồng khoa học đánh giá công thức toán học mà ông Bá đưa ra.
Vì sao “đường bay vàng” HN – TP HCM có cơ hội “sống lại”?
Sau một thời gian “cất trong ngăn kéo”, đầu năm nay, TS Trần Đình Bá tiếp tục gửi thư tới Chính phủ kiến nghị và đề xuất các biện pháp đổi mới ngành hàng không để tăng trưởng bằng cách áp dụng các đường bay thẳng với hiệu quả kinh tế cao, tiết kiệm nhiên liệu, thời gian để các hãng hàng không có lãi và nhân dân được giảm vé, Chính phủ lợi thuế.
Tại cuộc họp với Cục hàng không ngày 11/7/2014, Bộ trưởng Giao thông Đinh La Thăng đã chỉ đạo Cục Hàng không lập đề án nghiên cứu rút ngắn đường bay Hà Nội - TP HCM, giúp các hãng hàng không giảm thời gian bay, tiết kiệm nhiên liệu, bố trí mặt bằng sân bay; đồng thời giảm thời gian phục vụ dưới mặt đất và trên trời, như đề xuất “đường bay vàng” của TS Bá.
Ngày 14/7, chia sẻ trên Báo Đất Việt sau khi nghe được thông tin Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng chỉ đạo xem xét đề nghị đường bay vàng của mình, TS Trần Đình Bá vui mừng: "Đúng là một quyết định rất chính xác, bởi tôi đã nghiên cứu đến tận cùng những ưu điểm của phương án này, nên nếu Bộ đã đồng ý xem xét thực hiện, chắc hẳn sẽ thành công".
Bên cạnh đó, ông Bá cho hay: "Trước đây, tôi đã trình bày nhiều lần nhưng Bộ GTVT vẫn còn bảo thủ, giữ tư duy không phát triển nên mới xảy ra tình trạng không muốn thay đổi gây tổn hại to lớn cho ngành hàng không".
Tuy nhiên, ông Bá cũng cho rằng để làm được, Bộ cần có những phương án, kế hoạch cụ thể thì mới thực hiện được.
Theo tin tức mới nhất sau chuyến công tác của Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng thì “đường bay vàng” Hà Nội – TPHCM có cơ hội trở thành hiện thực. Tuy nhiên, điều này cũng khiến dư luận đặt dấu hỏi “Vì sao phương án này lại được xem xét triển khai sau nhiều lần bị bác bỏ, vùi dập?”.
H.Minh (tổng hợp)