Bộ Công Thương vừa có báo gửi Chính phủ về phương án tăng giá điện theo Nghị quyết số 30/NQ-CP của Chính phủ.
Theo đó, cơ quan này khẳng định, kết quả kiểm tra thực tế công tác niêm yết công khai giá điện mới theo Quyết định số 648/QĐ-BCT được được các đơn vị thực hiện đúng quy định tại Điều 6 Luật Giá và đảm bảo thông tin về việc điều chỉnh giá điện đến các khách hàng kịp thời.
Bên cạnh đó, công tác ghi chỉ số côngtơ, chốt chỉ số, tính tiền điện trong tháng thay đổi giá, áp giá bán lẻ điện và thanh toán tiền điện được các đơn vị thực hiện đúng quy trình kinh doanh của EVN, cũng như tuân thủ theo
Nghị định số 137/2013/NĐ-CP về ghi chỉ số côngtơ, thanh toán tiền điện vả Thông tư số 16/2014/TT-BCT ngày 29/5/2014 của Bộ Công Thương.
Qua kiểm tra thực tế cho thấy, hóa đơn tiền điện của nhiều khách hàng sinh hoạt trong tháng 4/2019 tăng là do 3 nguyên nhân: sản lượng điện tiêu thụ của khách hàng tăng vì thời tiết nắng nóng, nhiệt độ tăng cao; tác động của việc điều chỉnh tăng giá điện 8,36%; kỳ ghi chỉ số công tơ tháng 4 là 31 ngày, nhiều hơn 3 ngày so với kỳ ghi chỉ số công tơ tháng 3/2019.
Báo cáo của Bộ Công thương cho biết, các Tổng công ty điện lực và công ty điện lực đã thực hiện chốt chỉ số công tơ, phát hành hóa đơn tiền điện đúng quy định. Đồng thời các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cũng đã chủ động nghiên cứu thay thế, sử dụng đèn tiết kiệm điện, thay thế các thiết bị tiêu hao nhiều điện…
Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cũng đã chủ động điều chỉnh kế hoạch kinh doanh và áp dụng nhiều biện pháp để tiết kiệm điện.
Theo báo cáo của Bộ Công thương, so sánh giá điện với các nước trong khu vực Đông Nam Á và sau khi điều chỉnh giá điện ngày 20/3 vừa qua, mức giá bán lẻ điện bình quân của Việt Nam bằng 66% giá điện bình quân 8 nước trong khu vực và bằng 37% của Campuchia và 78% giá điện của Lào.
So sánh giá điện với các nước có cùng GDP, tổng hợp 8 nước có GDP từ 1.599 USD đến 3.246 USD, với giá trị bình quân là 2.639 USD gần tương đồng với Việt Nam, cho thấy mức giá bán lẻ điện bình quân của Việt Nam sau khi điều chỉnh bằng 83% giá điện bình quân 8 nước có GDP bình quân gần tương đồng với Việt Nam.
Như vậy, sau khi điều chỉnh, giá bán lẻ điện bình quân của Việt Nam vẫn thấp hơn 17% giá điện bình quân 8 nước có GDP bình quân gần tương đồng với Việt Nam và bằng 58% giá điện bình quân các nước trên thế giới.
Dù vậy, hệ số đàn hồi giữa tăng trưởng điện năng và tăng trưởng GDP (phản ánh mức độ hiệu quả sử dụng năng lượng của nền kinh tế) của Việt Nam so với các quốc gia lân cận vẫn cao hơn Thái Lan, Malaysia (trung bình khoảng 1,05 lần), Indonesia (trung bình gần 1,3 lần).
Điều đó chứng tỏ Việt Nam sử dụng năng lượng nói chung và điện nói riêng vẫn chưa tiết kiệm và hiệu quả.
Theo Bộ Công Thương, thời gian qua cơ quan này đã nghiên cứu và lấy ý kiến rộng rãi về các phương án giá điện bậc thang. Tuy nhiên, khi tính tới các mục tiêu như bảo đảm an sinh xã hội, khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, đơn giản trong sử dụng thì phương án như hiện nay vẫn được nhiều người chấp nhận hơn cả.
Ước tính, năm 2018, số hộ sử dụng điện ở mức 100 kWh/tháng trở xuống là hơn 9 triệu hộ (chiếm khoảng 35% tổng số hộ sử dụng điện sinh hoạt cả nước. Do vậy, giá bán lẻ điện sinh hoạt cho bậc 1 (từ 0-50 kWh) và bậc 2 (từ 51-100 kWh) được tính toán tương ứng chỉ bằng 90% và 93% so với mức giá bán lẻ điện bình quân, nhằm mục tiêu hỗ trợ tiền điện cho các hộ thu nhập thấp, các bậc thang còn lại có giá cao hơn.
Dù vậy, Bộ Công Thương khẳng định, thời gian tới Bộ sẽ chỉ đạo EVN thống kê chi tiết thực tế sử dụng điện của các khách hàng sinh hoạt trên cả nước để nghiên cứu, đề xuất biểu giá bán lẻ điện phù hợp với đại bộ phận khách hàng sử đụng điện trên cả nước, đồng thời khuyến khích sử dụng điện hiệu quả, tiết kiệm.
Ngoài ra, trong kiến nghị và đề xuất với Thủ tướng, Bộ Công Thương đề nghị giao Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp tăng cường kiểm tra, giám sát các chỉ tiêu tài chính, quản lý dòng tiền của EVN theo đúng quy định hiện hành, cũng như thực hiện việc chuyển đổi Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia, bao gồm cả chức năng vận hành hệ thống điện và chức năng vận hành thị trường điện thành đơn vị hạch toán độc lập thuộc EVN.
Với chức năng quản lý nhà nước về ngành điện, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục nghiên cứu, để xuất và báo cáo Thủ tướng về cơ cấu biểu giá điện bậc thang đối với các khách hàng điện sinh hoạt, hướng tới mục tiêu giảm bù chéo giữa các hộ tiêu thụ…
Bộ Công thương cũng kiến nghị, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Thông tin và truyền thông có các biện pháp chấn chỉnh hoặc xử lý những cá nhân cố tình xuyên tạc, đưa thông tin không đầy đủ, khách quan về đợt điều chỉnh giá điện vừa qua nhằm kích động, gây rối trật tự, an toàn xã hội.