Củ mã thầy (hay là củ năng) là một loại củ ăn chơi, có vị ngọt mát, rất thích hợp với mùa hè, người ta thường ăn sống củ mã thẫy chứ không mấy khi ăn chín, chính vì vậy mà nhiều khi người dùng bị nhiễm ấu trùng sán từ loại củ này mà không hề hay biết.
(Hướng dẫn cách sử dụng củ mã thầy. Nguồn video: VTC)
Tuy nhiên, không phải vì nguy cơ này mà phủ nhận những lợi ích sức khỏe mà củ mã thầy mang lại.
Mã thầy vị ngọt, tính hàn, giải độc trừ mụn, nhiều tinh bột, protein và vitamin., có thể thanh nhiệt, hóa đàm, khai vị tiêu thực, sinh tân nhuận táo và làm thuốc chữa các bệnh như: sốt cao, mất nước, vàng da, tiểu ra máu do huyết nhiệt, đau mắt đỏ, viêm phế quản, viêm họng... do đàm nhiệt, mụn nhọt, viêm loét da niêm mạc, nhọt độc, mụn cóc... Mã thầy còn có chứa một hoạt chất chống vi khuẩn, phòng chữa ung thư, hạ huyết áp, trực khuẩn sinh đầy hơi...
| Chè đỗ xanh mã thầy cổ truyền của truyền của người Hà Nội được cải biến |
Củ mã thầy chứa 68,52% nước, 18,75% tinh bột, 2,25% đạm, 0,19% mỡ và 1,58% chất khoáng. Trong dân gian, củ mã thầy thường được dùng để ăn chơi hoặc tráng miệng sau bữa ăn. Củ mềm, giòn, nhiều nước, vị ngọt. Nhiều người sử dụng mã thầy dưới dạng thức ăn - vị thuốc cho mát như lấy củ thái nhỏ, nấu với bột đậu xanh làm chè lục tàu xá hoặc hầm với dạ dày lợn để thanh nhiệt, bổ dưỡng, tiêu tích, giải độc và dùng dạng bột với tác dụng mát gan, dạ dày và ruột.
Củ mã thầy giúp bổ dưỡng, giải độc, mát gan: thường sử dụng củ năng dưới dạng thức ăn - vị thuốc làm cho mát như lấy củ thái nhỏ, nấu với bột đậu xanh làm chè lục tàu xá hoặc hầm với dạ dày lợn để thanh nhiệt, bổ dưỡng, tiêu tích, giải độc và dùng dạng bột với tác dụng mát gan, dạ dày và ruột.
Củ mã thầy giúp giải rượu: những người uống rượu nhiều, sau đó cảm giác nóng bụng, khó chịu có thể sử dụng lợi thế tiêu khát của củ năng bằng cách dùng nước ép củ năng, cho thêm ít chanh và một chút muối giúp hạn chế chất độc của rượu vào cơ thể và chống nóng trong người.
Cách dùng củ mã thầy rất đơn giản, có thể ép nước, sắc hãm, ngâm rượu, sao tồn tính để uống hoặc giã đắp, sao tồn tính để dùng ngoài. Liều dùng mỗi ngày từ 50 - 100g dưới dạng thuốc sắc.
Đức Hòa (tổng hợp)