Liên minh châu Âu phát một thông báo mang tính cách mạng, theo đó năm 2020 tất cả các nghiên cứu, tài liệu khoa học được tài trợ bởi các quỹ cộng đồng của các quốc gia thuộc EU đều phải được "mở" để mọi cư dân thuộc EU đều có thể truy cập miễn phí.
Quyết định trên được đưa ra sau một của họp của các bộ trưởng các quốc gia thuộc EU được tổ chức tại Brussel (Bỉ) dưới sự chủ trì của Hội đồng cạnh tranh châu Âu. Trong thông cáo bao chí sau đó được đưa ra,Sander Dekker, bộ trưởng bộ Giáo dục, Văn hóa và Khoa học ở Hà Lan, đã đưa ra một số nhận xét về sự cần thiết của việc truy cập mở:
“Nghiên cứu và đổi mới tạo ra tăng trưởng kinh tế và việc làm, đồng thời cung cấp giải pháp cho các thách thức xã hội, và điều đó đồng nghĩa với việc tạo ra một châu Âu mạnh mẽ hơn. Để đạt được điều đó, châu Âu phải là nơi hấp dẫn nhất có thể đối với các nhà nghiên cứu, cũng như các công ty khởi nghiệp xác định đây là vị trí để đầu tư. Và muốn thực hiện được điều đó, đòi hỏi kiến thức phải được chia sẻ một cách tự do. Thời gian bàn về về truy cập mở giờ đây chỉ còn là quá khứ. Với những thỏa thuận này, chúng ta sẽ biến nó trở thành hiện thực”.
| Người dân liên minh châu Âu sẽ được phép tiếp cận miễn phí với các nghiên cứu khoa học |
Bên cạnh đó, phương án chính xác để người ta thực hiện quyết định mới còn phụ thuộc vào một số yếu tố khác, và một vài chi tiết cũng cần được xác định một cách rõ ràng. Chỉ một vài sơ hở cũng có thể dẫn đến việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, bảo mật hoặc tính riêng tư. Hoàn toàn có thể nói đây là một cuộc cách mạng về khoa học tại các quốc gia châu Âu, khi mà trước đây, việc truy cập vào các tạp chí khoa học được xem là một vấn đề hóc búa ngay cả đối với các học giả có trình độ.
Còn nhiều thách thức phía trước.
Như bất cứ một cuộc cách mạng vĩ đại nào khác, mục tiêu mà giới chức Liên minh châu Âu đề ra sẽ vô cùng khó khăn để đạt được, đòi hỏi phải có sự giám sát và lập kế hoạch kỹ lưỡng trong quá trình thực hiện. “Mọi thứ vẫn còn khá mơ hồ, nhưng quyết tâm nhằm đạt được mục tiêu tất cả các bài báo khoa học đều được truy cập tự do vào năm 2020, sẽ luôn nhận được sự chào đón”, Stevan Harnad đến từ Đại học Québec (Canada), cho biết.
Thật vậy, ở thời điểm hiện tại, các nhà chức trách vẫn chưa đưa ra thông tin chi tiết nào có liên quan đến cách mà các nước có thể để hoàn tất toàn bộ quá trình chuyển đổi, cho phép việc truy cập mở diễn ra ứng thời hạn, trong vòng không quá 4 năm nữa. Hà Lan, một trong những quốc gia ủng hộ nổi bật nhất, cho biết họ sẽ mở quyền truy cập đối với tất cả các bài báo khoa học xuất bản từ đất nước của mình, vào năm 2024. Trong khi đó, Liên đoàn các trường đại học nghiên cứu châu Âu cho biết đây “không phải là một tham vọng dễ dàng”.
Quý Vũ (Theo Futurism)