Tối qua (27/2), đạo diễn Việt Tú và ekip trình làng vở diễn Tứ Phủ sau 4 năm tìm hiểu và xây dựng, với mong muốn tạo dựng được nghi lễ hầu đồng gốc của người Việt và giới thiệu với bạn bè trong, ngoài nước mỗi lần ghé thăm Hà Nội.
Ông Phạm Sanh Châu - Tổng Thư Ký Uỷ Ban Quốc Gia UNESCO Việt Nam phát biểu tại chương trình. |
Vở diễn "Tứ Phủ" tối qua (27/2) tại Rạp Công Nhân, Hà Nội. |
Tứ Phủ là một vở diễn của công ty Nhà Hát Việt (Viettheatre), lấy cảm hứng từ nghi lễ Lên Đồng trong văn hoá Đạo Mẫu của Việt Nam. Vở diễn là công sức và tâm huyết của đạo diễn Việt Tú, người đã dành 3 năm tìm hiểu và 1 năm lên ý tưởng dàn dựng chương trình với mong muốn tạo dựng được nghi lễ Hầu Đồng gốc của người Việt, trả lại nguyên bản cái hay cái đẹp, sự trong sáng, tôn vinh sự lộng lẫy, tinh tế của nghệ thuật trong Đạo Mẫu để giới thiệu với bạn bè, quốc tế mỗi lần ghé thăm Hà Nội. Chương trình đã được diễn ra đều đặn gần 6 tháng nay tại Rạp Công Nhân với tần suất 12 ca diễn/tháng.
Tứ Phủ (Four Palaces) là một chuyến du hành vào cõi tâm linh ấn tượng với sự kết hợp giữa những nét đẹp tinh tế nhất của tinh thần Đạo Mẫu, nghi lễ Lên Đồng với hiệu ứng của âm thanh, ánh sáng, hình ảnh trình chiếu độc đáo trong suốt 45 phút trình diễn. Tứ Phủ gồm 3 chương: Chầu Đệ Nhị - Ông Hoàng Mười - Cô Bé Thượng Ngàn.
Không gian tâm linh độc đáo, ấn tượng thu hút sự chú ý của đông đảo quan khách. |
Với phần xếp đặt tổng thể, cả rạp Công Nhân, vốn chỉ quen thuộc với các vở kịch, nay trở thành không gian mang yếu tố trình diễn, thưởng lãm truyền thống tinh tế, đặc sắc.
Ở sảnh chính là không gian trưng bày, với một ban sơn trang vàng mã lớn tỉ lệ 1/1 của những “giá hầu” với ngựa giấy, voi giấy được sắp sếp một cách có cấu trúc như một tác phẩm sắp đặt và được thực hiện bởi những nghệ nhân ba đời làm vàng mã. Cách thức này mang lại một cảm giác về một không gian tâm linh đầy đủ, như một sự dẫn dăt về yếu tố thị giác trước khi mở màn phần trình diễn chính ở tầng 2.
Chiếc bàn cổ hơn 100 năm tuổi được đạo diễn Việt Tú kỳ công sưu tầm. |
Những động tác nhập đồng của diễn viên kết hợp với trình diễn trực tiếp trên sân khấu, cùng hiệu ứng của những đoạn clip đặc tả đến từng chi tiết được thực hiện với tông màu lộng lẫy vẫn dân tộc nhưng thực sự hiện đại, hai người hầu dâng vốn trước đến nay không gây được sự chú ý, nhưng trên sân khấu Tứ Phủ họ trở thành điểm nhấn chính với sự lên xuống phối hợp nhịp nhàng cho phần khăn áo của Thanh đồng.
Có thể nói cách tiếp cận mang phong cách dùng tư tưởng hiện đại để làm nổi bật yếu tố truyền thống (traditional avangade) đặc trưng của đạo diễn Việt Tú, điều được anh thể nghiệm nhiều trong những năm gần đây trong các dự án văn hoá của mình đã mang đến những hiệu quả đặc biệt khi chuyển tải văn hoá truyền thống đến gần gũi hơn với đông đảo công chúng, vừa thể hiện cách nhìn trung thực về văn hoá, tư duy của tác giả trong cấu trúc của tác phẩm, vừa trả lại những gì đẹp đẽ, tinh tế và nguyên bản nhất của nghệ thuật trong Đạo Mẫu.
Đạo diễn Việt Tú mất 4 năm tìm hiểu và dàn dựng vở diễn này. |
Vỡ diễn Tứ Phủ tối qua (27/2) thu hút nhiều sự góp mặt của giới truyền thông và khách du lịch trong và ngoài nước. Hầu hết đều bày tỏ sự ngưỡng mộ và hài lòng với vở diễn công phu của đạo diễn Việt Tú và ekip.
Trước đó, ngày 18/2, Rạp Công Nhân với sức chứa gần 500 chỗ chật kín khán giả đến thưởng thức trình diễn Tứ Phủ. Đây là một vinh dự chương trình mở màn năm mới 2016 của Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Bộ Ngoại Giao với mong muốn giới thiệu vẻ đẹp của tín ngưỡng thờ Mẫu của Việt Nam đang được trình lên UNESCO công nhận là di sản phi vật thể của nhân loại đồng thời cũng là món quà đặc biệt chia tay với bà Katherine Muller-Marin, Giám đốc Văn phòng đại diện UNESCO tại Việt Nam, người được mệnh danh là “Người đàn bà di sản” với nhiều đóng góp lớn cho việc tôn vinh văn hóa Việt.
Trong 6 tháng trình diễn, Tứ Phủ đã vinh dự đón tiếp rất nhiều vị đại sứ, tuỳ viên văn hoá: Pháp, Italia, Ba Lan, Hungary, Canada, Unicef…. Cùng hàng nghìn lượt khán giả trong nước, và mọi vùng quốc gia trên thế giới đến thưởng thức văn hoá.
Lên Đồng, Hát Chầu văn là một tín ngưỡng đẹp và độc đáo của Việt Nam Ông Hồng Quang Minh, đại diện truyền thông của chương trình chia sẻ: "Các loại hình nghệ thuật truyền thống luôn có một vị trí quan trọng trong kho tàng văn hoá của bất kỳ quốc gia nào, là niềm tự hào, cũng như sự nhận diện của mỗi dân tộc mỗi khi bước ra thế giới. Bên cạnh những bộ môn như rối nước, tuồng, chèo, ca trù…. một trong những loại hình nghệ thuật dân gian đặc biệt có không gian diễn xướng sinh động, đa giác quan bậc nhất có lẽ là hát văn trong Tín ngưỡng Đạo Mẫu, nghi lễ Lên Đồng vừa có đàn, vừa có hát, trang phục lộng lẫy, tinh thần diễn xướng đặc biệt nổi bật yếu tố tâm linh, tạo ra sự quan tâm đặc biệt với cộng đồng những người yêu văn hoá trên thế giới. Hiểu biết về đạo Mẫu và tín ngưỡng thờ Mẫu cũng như Lên Đồng, Hát Chầu văn chưa được đầy đủ, theo con mắt của một số người, đây vẫn là mê tín, dị đoan, buôn thần, bán thánh do một số cá nhân cố tình thực hành sai, bóp méo tín ngưỡng để trục lợi cá nhân. Nhưng thực sự, đây là một tín ngưỡng rất đẹp của dân tộc, rất độc đáo của Việt Nam. Chính vì vậy ngày 28/3/2015, được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đã gửi hồ sơ “Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt” tới tổ chức UNESCO đệ trình là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Hồ sơ sẽ được UNESCO xem xét đánh giá vào tháng 12/2016 tại kỳ họp thứ 11 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước Bảo vệ Di sản văn hóa phi vật thể (Công ước 2003) tại Ethiopia". |
Giao Anh