"Đừng nghĩ Trung Quốc di dời giàn khoan Hải Dương 981 là bỏ chạy"

'Trung Quốc có thể sẽ kéo một giàn khoan nhỏ hơn, hiệu quả hơn hoặc thậm chí kéo 2-3 giàn khoan vào và ký hợp đồng với nước ngoài cùng khai thác dầu khí”, tướng Cương lo ngại.

Đêm 15/7, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) thông báo kết thúc hoạt động thăm dò dầu khí của giàn khoan Hải Dương 981 hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, khi bão Thần Sấm đang tiến vào khu vực này.

Đại diện CNPC trả lời Tân Hoa Xã rằng, các phân tích sơ bộ về dữ liệu địa chất cho thấy tại khu vực này có những điều kiện cơ bản và khả năng để khai thác dầu khí. Tuy nhiên, việc thử nghiệm khai thác chưa thể tiến hành cho đến khi hoàn tất đánh giá toàn diện các dữ liệu. Yếu tố thời tiết cũng là nguyên nhân CNPC chưa thử nghiệm khai thác, do tháng 7 là khởi điểm mùa mưa bão.

Trung Quốc rút giàn khoan 981 sau 2,5 tháng hạ đặt trái phép trên vùng biển Việt Nam. Ảnh: Tân Hoa xã

Một chuyên gia địa chất dầu khí thuộc Viện Kỹ thuật Trung Quốc cho rằng, nước này rút giàn khoan là để bảo vệ an toàn tính mạng cho công nhân Trung Quốc đang làm việc trên giàn khoan, cũng như trang thiết bị của giàn khoan này trong thời điểm mùa bão đang bắt đầu ở Biển Đông.

Tuy nhiên, trao đổi với Zing.vn sáng sớm 16/7, thiếu tướng Lê Văn Cương - nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược (Bộ Công an) khẳng định, giàn khoan Hải Dương 981 có chế độ ổn định rung lắc khá tốt nên không phải vì bão mà Trung Quốc rút. 

Theo tướng Cương, hành động rút giàn khoan 981 thực sự nằm trong chiến lược, kế hoạch của Trung Quốc chứ  không phải do bão hay do Nghị quyết mới đây của Mỹ về yêu cầu trả nguyên hiện trạng Biển Đông như trước khi họ hạ đặt giàn khoan trái phép trong thềm lục địa của Việt Nam.

Thiếu tướng Lê Văn Cương. Ảnh: Lê Hiếu.

Nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Bộ Công an lo ngại, giai đoạn tiếp theo mới là nguy hiểm vì họ sẽ kéo giàn khoan khác vào thế chỗ giàn khoan 981.

“Đừng nghĩ Trung Quốc rút nghĩa là bỏ chạy. Trung Quốc có thể sẽ kéo một giàn khoan khác nhỏ hơn, hiệu quả hơn hoặc thậm chí kéo 2-3 giàn khoan cùng một lúc và có thể ký hợp đồng với nước ngoài cùng khai thác dầu khí”, tướng Cương lo ngại.

Ông cũng cho rằng, lúc đó mới lo ngại hơn bởi sẽ có hàng trăm tàu cá dưới sự bảo vệ của tàu hải cảnh, hải giám, Trung Quốc chiếm lĩnh Biển Đông thật sự.

“Lúc đó ta mới chính thức bị mất biển Đông”, tướng Cương nêu nhận định.

Cách đây 2 tháng thiếu tướng Lê Văn Cương đã dự đoán Trung Quốc sẽ tự động rút giàn khoan Hải Dương 981 với lý do đơn giản là: nhiệm vụ thăm dò dầu khí đã xong.

Trong khi đó, trả lời Tuổi Trẻ sáng16/7, đại tá Ngô Ngọc Thu, Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ tư lệnh Cảnh sát biển cho hay, từ 21h ngày 15/7 lực lượng Cảnh sát biển đã ghi nhận có sự chuyển dịch của giàn khoan so với vị trí cũ. Qua theo dõi thấy giàn khoan này di chuyển ổn định về hướng bắc tây bắc, với tốc độ 3-4 hải lý/giờ. Đến sáng sớm hôm nay, nó đã di chuyển được khoảng 30 hải lý so với vị trí cũ.

Đại tá Ngô Ngọc Thu cho biết, lực lượng Cảnh sát biển vẫn tiếp tục theo dõi sát sao sự di chuyển của giàn khoan. Tuy nhiên Cảnh sát biển vẫn chưa thể trả lời câu hỏi giàn khoan này rút khỏi vị trí cũ đi về phía Bắc là vì lý do trốn tránh bão Rammansun hay vì một lý do nào khác.

Sau 2 tháng rưỡi kéo giàn khoan Hải Dương 981 vào hạ đặt trái phép trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Trung Quốc đã đào hai giếng ở 2 vị trí khác nhau và khẳng định đã tìm thấy dấu hiệu mỏ khí đốt và dầu khí.