“Hàng trăm thùng hóa chất Cacbua canxi nguyên chất sẽ không gây hại, nhưng nếu nó chứa tạp chất thì lại độc vô cùng đối với người tiếp xúc”, PGS.TS Trần Hồng Côn nhận định.
Liên quan vụ việc hàng trăm thùng hóa chất bị xe tải đổ trộm vào đêm khuya tại xã Phước Minh, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh, đại diện Sở TN-MT tỉnh Tây Ninh cho biết, qua kiểm tra phát hiện, các thùng hóa chất trên chứa chất cacbua canxi; ngoài ra còn có một loại sơn chống gỉ dùng trong công nghiệp sơn xe.
Trao đổi với phóng viên về sự ảnh hưởng của chất cacbua canxi và sơn chống gỉ đối với sức khỏe con người và môi trường, PGS. TS Trần Hồng Côn (Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại Học Quốc gia Hà Nội) cho biết, cacbua canxi – còn được gọi là đất đèn, công thức hóa học là CaC2. CaC2 tác dụng với nước sẽ tạo ra khí Acetylen (công thức hóa học C2H2) - một chất khử tương đối mạnh.
Trong thực tế, Acetylen thường được tận dụng để rấm chuối, mít hay các loại quả xanh. Cụ thể, người ta cho hoa quả xanh vào thùng kín, sau đó thả một ít cacbua canxi vào. Cacbua canxi tương tác với hơi nước từ các loại quả thoát ra, sẽ giải phóng được Acetylen. Khi Acetylen lấy hết ôxy trong thùng kín thì quả rất chóng chín.
| Thấy các thùng nhôm đẹp, lại ghi chữ Hàn Quốc nên một số người dân đã lấy mang về nhà dùng. Ảnh: Giang Phương/Thanh niên |
Về mặt độc học, Acetylen là một loại khí độc vừa chứ không phải kịch độc như Cyanua hay H2S. Tuy nhiên, nó là một loại có tính khử mạnh và có thể cháy ở nhiệt lượng cao. Khi bị đổ ra ngoài không khí, CaC 2 có thể tự cháy, lửa sáng và gió rất khó dập tắt. Nếu lượng khí nhiều, gặp cháy thì có thể gây nổ. Bản thân CaC2 ra ngoài, gặp nước hoặc hơi nước, phân hủy sẽ tạo thành CH2 bay đi mất ngay, k tồn tại lâu. Khi giải phóng ra Axetylen, vôi quay lại giống như vôi tôi.
Do đó, về cơ bản, nếu trong các thùng nhôm không còn loại hóa chất này thì việc người dân tận dụng vỏ thùng để làm đồ dùng sẽ không đáng lo ngại vì chất độc trong thùng đã không còn nữa. Tuy nhiên, đó chỉ là trường hợp CaC2 trong thùng không chứa tạp chất. Còn nếu hợp chất này chứa tạp chất thì lại nguy hại vô cùng đối với sức khỏe.
“Nếu CaC2 ở dạng lấy từ đá vôi nung với than thì có thể chứa Phốt pho. Nếu gặp nước, CaC2 giải phóng ra cả Phốt phin. Chất Phốt phin độc hơn nhiều so với Acetylen và gây nguy hiểm sức khỏe đối với người tiếp xúc” – PGS. TS Trần Hồng Côn cho biết.
Theo PGS. Trần Hồng Côn, đối với trường hợp các thùng sơn chống rỉ, khi sơn bay ra, dung môi của nó rất là khó chịu, gây ngạt và khó thở. Riêng các thùng đựng sơn thì coi chừng có độc vì sơn không phải là loại dễ rửa, có thể còn bám lại ở thùng.
“Các hóa chất này có thể đã hỏng thì người ta mới bỏ đi, vậy nên người dân tránh tự ý tận dụng vỏ thùng để làm đồ dùng, gây nguy hại cho sức khỏe” – ông Côn khuyến cáo.
Trước đó, vào khuya ngày 17/6, người dân thuộc khu vực cầu K33, ấp B2 , xã Phước Minh phát hiện xe tải đổ trộm các thùng nhôm nực mùi hóa chất xuống bờ kênh Đông trong ấp. Một số thùng nhôm bị thủng, bật nắp đổ ra các chất dạng rắn, một số thỏi có màu đen như than. Một số khác là bột màu trắng đựng trong bịch ni lông, còn lại là các thùng đựng chất lỏng có màu trắng và xanh giống như nước sơn. Tất cả hực lên mùi hóa chất nồng nặc gây khó thở. Một số người thấy thùng nhôm đẹp, lại ghi dòng chữ Hàn Quốc nên lấy về nhà để làm đồ dùng.
Thấy hàng trăm thùng hóa chất vô chủ bị đổ trộm ven kênh, dân trong ấp đã báo cáo vụ việc lên chính quyền.
Nhận được tin báo, UBND xã Phước Minh cùng đại diện Sở TN-MT phối hợp với phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường nhanh chóng có mặt để ghi nhận hiện trường.
Sau khi tổ chức họp khẩn, cơ quan chức năng đã giao cho một công ty môi trường trên địa bàn đưa toàn bộ số hóa chất trên đi xử lý, tránh gây ảnh hưởng xấu tới người dân.
Sau khi tiến hành lấy mẫu để phân tích, cơ quan chức năng xác định, hàng trăm thùng hóa chất trên có chứa chất dễ cháy là cacbua canxi (dùng trong công nghiệp hàn cắt kim loại) và một loại sơn chống rỉ được dùng trong công nghệ sơn xe.
Theo ông Ngô Đức Hà - Quyền Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (thuộc Sở TN-MT Tây Ninh) cho biết, hiện nay, các ngành chức năng về môi trường, đặc biệt là PC49 Công an tỉnh Tây Ninh đang truy tìm nguồn sử dụng các loại hóa chất này trên địa bàn, đồng thời sẽ đặc biệt lưu ý đến những cơ sở có liên quan.
Vũ Đậu