Gương chiếu hậu được coi là bộ phận quan trọng để đảm bảo an toàn hoạt động của xe. Về Công dụng, gương chiếu hậu có tác dụng giúp người điều khiển xe quan sát những xe đi cùng chiều phía sau. Trước khi đưa ra những quyết định chuyển hướng, sang đường thì gương chiếu hậu là trợ thủ đắc lực mà người lái cần quan sát.
Theo Điểm e Khoản 1 và Khoản 2 Điều 53 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định:
Xe ôtô đúng kiểu loại được phép tham gia giao thông phải bảo đảm có đủ gương chiếu hậu và các trang bị, thiết bị khác bảo đảm tầm nhìn cho người điều khiển.
Xe môtô hai bánh, môtô ba bánh, xe gắn máy cũng phải có đủ gương chiếu hậu và các trang bị, thiết bị khác bảo đảm tầm nhìn cho người điều khiển.
Lý giải thêm, quy chuẩn QCVN 28:2010/BGTVT cho biết, gương chiếu hậu xe mô tô, xe gắn máy thì gương chiếu hậu là bộ phận được thiết kế dùng để quan sát phía sau.
Theo đó, tất cả các gương chiếu hậu của xe phải được lắp đặt chắc chắn và điều chỉnh được vùng quan sát. Người lái có thể điều chỉnh dễ dàng tại vị trí lái và có thể nhận rõ hình ảnh ở phía sau với khoảng cách tối thiểu 50m về phía bên phải và bên trái. Đồng thời, gương chiếu hậu cần đáp ứng quy định về kích thước như sau:
- Diện tích của bề mặt phản xạ không được nhỏ hơn 69cm2.
- Trong trường hợp gương tròn, đường kính của bề mặt phản xạ không được nhỏ hơn 94mm và không được lớn hơn 150mm;
- Trong trường hợp gương không tròn kích thước của bề mặt phản xạ phải đủ lớn để chứa được một hình tròn nội tiếp có đường kính 78mm, nhưng phải nằm được trong một hình chữ nhật có kích thước 120mm x 200mm.
Khi tham gia giao thông, nếu xe máy không đủ gương chiếu hậu CSGT sẽ được quyền dừng phương tiện để kiểm tra theo quy định với việc trực tiếp phát hiện lỗi vi phạm. Khi đó, người điều khiển xe tham gia giao thông phải chấp hành quy định dừng xe.
Mức phạt đối với trường hợp xe không gắn gương chiếu hậu khi tham gia giao thông được quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP như sau:
Đối với xe môtô, theo điểm a khoản 1 Điều 17 Nghị định 100 chỉ quy định mức xử phạt đối với xe máy không có gương bên trái hoặc có nhưng không có tác dụng từ 100.000-200.000 đồng.
Còn theo điểm a khoản 2 Điều 16 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, mức phạt tiền từ 300.000-400.000 đồng đối với trường hợp xe ôtô (bao gồm cả rơ-moóc hoặc sơ-mi rơ-moóc được kéo theo) và các loại xe tương tự xe ôtô không có gương chiếu hậu khi tham gia giao thông. Không chỉ vậy, CSGT sẽ áp dụng hình phạt bổ sung là yêu cầu người điều khiển phải lắp đầy đủ thiết bị hoặc thay thế thiết bị đủ tiêu chuẩn.
Như vậy, để đủ điều kiện tham gia giao thông thì xe máy phải gắn gương chiếu hậu ở phía bên trái hoặc là ở cả hai bên và ôtô phải gắn gương chiếu hậu ở cả hai bên; nếu không thực hiện sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.