Trong một nghiên cứu khoa học mới nhất trên Science Translational Medicine, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng Protein beta Amyloid (A-beta), một trong những nguyên nhân gây ra bệnh Alzheimer có khả năng chống lại các loại bệnh khác.
Đối với các bệnh nhân Alzheimer, trong não bộ của họ xuất hiện protein beta Amyloid, chúng không hòa tan nên tích tụ thành những mảng keo. Beta Amyloid cũng ngăn chặn sự vận chuyển ion kali, natri, calcium qua màng tế bào (giúp cho quá trình truyền tín hiệu thần kinh). Tuy nhiên, dù A-beta là cực kì nguy hiểm với các bệnh nhân Alzeimer nhưng với những người bình thường, A-beta có thể giúp đẩy lùi một số tác nhân gây nguy hiểm đến não bộ.
| Protein A-beta có thể được sử dụng để chống lại các bệnh nguy hiểm khác. Nguồn: Sciencenews. |
Có thể ví A-beta như những tấm khiên thép. Các thí nghiệm trên chuột và một số côn trùng đưa ra khả năng rằng A - beta đóng một vai trò trong hệ thống miễn dịch và tích lũy của nó trong bệnh Alzheimer có thể được thúc đẩy bởi một nhiễm trùng.
Một số nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng A-beta có khả năng tiêu diệt một số loại vi trùng trong thức ăn, nhưng các thí nghiệm mới đây trên chuột và côn trùng cho thấy A-beta còn bảo vệ chuột và côn trùng trước vi khuẩn Salmonella (một loại vi khuẩn gây nhiễn trùng não bộ). Hai nhà khoa học đến từ trường Harvard là Robert Moir và Rudolph Tanzi đã công bố thí nghiệm cho thấy những con chuột có được bổ sung protein A-beta có khả năng sống sót cao hơn những con khác sau khi cùng được cho nhiễm khuẩn Salmonella. Trên côn trùng, A- beta giúp ngăn chặn nấm men Candida nguy hiểm .
Khi các nhà khoa học tiêm vi khuẩn Salmonella vào phần não vận động của chuột (tương tự phần bị tổn thương của các bệnh nhân Alzheimer) A- beta nhanh chóng "hành động". Nó tìm đến ngay các vi khuẩn Salmonella và hình thành các sợi và mảng bám quanh vi khuẩn này. "Qua đêm bạn nhìn thấy các mảng khắp vùng hippocampus nơi đã nhiễm khuẩn , và sau đó trong mỗi mảng bám duy nhất là một loại vi khuẩn duy nhất, " Tanzi nói. Đó là phản ứng nhanh chóng đáng ngạc nhiên, ông nói . " Không ai nghĩ nó xảy ra nhanh như thế ". Và những "nhà tù" này sẽ "giam giữ" những vi khuẩn kia mãi mãi. Moir nói. "A - beta, những kết cấu từ thép - bê tông và các vi khuẩn không có cơ hội nào thoát ra. "
Alzheimer có liên quan đến một loạt các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, nấm và virus, nhà miễn dịch học của đại học Y khoa Boston cho biết. Theo ông, nghiên cứu mới có thể làm tăng khả băng chống lại bênh Alzheimer cũng như tìm ra cách để phòng tránh bệnh này bằng chính một trong những gây ra bệnh là A-beta.
"Đó là một giả thuyết hết sức thú vị và đáng để mong đợi", nhà thần kinh học Berislav Zlokovic của Đại học Nam California ở Los Angeles, người cho rằng các dữ liệu từ các nghiên cứu mới rất thuyết phục nói. Dù cho A-beta có liên quan cho những người bị bệnh Alzheimer. Zlokovic và đồng nghiệp gần đây cho thấy rằng các rào cản giữa não và huyết suy yếu theo tuổi tác - một tình huống mà có thể cho thêm vi khuẩn vào trong não và có lẽ thúc đẩy tích lũy A-beta.
A-beta giống như những "chiến đấu cơ" của não bộ có thể chống lại nhiều tác nhân gây bệnh khác nhau của não bộ, Moir nói. "Đây là một phản ứng miễn dịch bẩm sinh cổ điển, trong đó có nghĩa là bất cứ điều gì được ném vào nó, nó làm điều tương tự," ông nói. "Vì vậy, cho dù đó là một herpesvirus, một xoắn khuẩn hay nấm chlamydia, nó sẽ tạo ra A-beta mảng giữ tất cả vi khuẩn lại, không cho lây lan." Moir cũng đưa ra khả năng rằng công việc của A-beta có thể đóng một vai trò trong các bệnh khác đi kèm với tích lũy amyloid, chẳng hạn như bệnh tiểu đường hoặc bệnh tim. "Tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể vấp phải nhiều rào cản do A-Beta còn có thể nhiều căn bệnh nguy hiểm khác," ông nói.
Có nhiều ý kiến khác vể nghiên cứu này cho rằng nó làm cách tiếp cận và giải quyết các nguyên nhân gây ra bệnh Alzheimer thêm phức tạp. Nhà dược học phân tử Marina Ziche của Đại học Siena tại Italy nói: " Tôi rất hoài nghi về cách tiếp cận đó và tôi cho rằng những người có thể được hưởng lợi từ A-Beta là rất hiếm"
Còn với các nhà nghiên cứu dự án mới này, bươc tiếp theo là phải tìm cách xử lý được các mảng A-Beta đã tích tụ trong não bộ sao quá trình ngăn chặn các vi khuẩn lây lan. Để bắt đầu, Tanzi nói. " Bây giờ là lúc để bắt đầu tìm kiếm chúng ở bệnh nhân. " ông và các đồng nghiệp đã bắt đầu một dự án mới để tạo danh mục các vi khuẩn gây hại trong não người khỏe mạnh và trong não những người bị bệnh Alzheimer. Tìm một liên kết mạnh mẽ giữa các mầm bệnh và bệnh Alzheimer có thể đề xuất những cách thức mới để ngăn chặn những căn bệnh khác, theo Tanzi.
Quý Vũ (tổng hợp)