Trước đây rau diếp cá mọc hoang dại nhiều ở các tỉnh miền núi, trung du và đồng bằng. Sau này, rau diếp cá được người dân đưa về trồng ở vườn để làm thực phẩm cũng như làm thuốc giúp cải thiện các tình trạng sức khỏe.
Toàn bộ các bộ phận của rau diếp cá đều chứa tinh dầu. Thành phần hợp chất trong tinh dầu này chủ yếu là nhóm aldehyt và dẫn xuất ceton như methynol ceton, ... và 3-oxodocecanal có tác dụng giống như kháng sinh giúp kháng khuẩn.
Các nhà nghiên cứu khi tiến hành phân lập từ lá diếp cá còn thu được các hợp chất như beta sitosterol và các flavonoid như: quercitrin, rutin, isoquercitrin...
Tác dụng của rau diếp cá mang lại lợi ích sức khỏe:
Trị mụn hiệu quả: Thành phần hoạt chất trong rau diếp cá có chứa các chất kháng sinh, kháng viêm, vì vậy có thể sử dụng rau diếp cá trong chăm sóc da mụn. Sử dụng lá diếp cá được rửa sạch để ráo nước, sau đó giã nát và hòa thêm một chút muối vào hỗn hợp này sau đó đắp lên phần da bị mụn.
Giúp cải thiện tình trạng tiểu buốt: Theo kinh nghiệm dân gian, khi gặp chứng tiểu buốt có thể sử dụng rau diếp cá trong các bữa ăn hàng ngày. Điều này sẽ giúp giảm tình trạng tiểu buốt đồng thời lợi tiểu hơn. Chính vì tác dụng này, nên các bài thuốc đông y cũng tận dụng lợi ích của rau diếp cá để bào chế thuốc lợi tiểu.
Giải độc cơ thể: Bên cạnh khả năng giúp tăng lợi tiểu của rau diếp cá, thì rau diếp cá còn có thể giúp tiêu trừ độc tố, thanh lọc và thải độc ra khỏi cơ thể. Và các loại độc tố này sẽ được đào thải qua đường nước tiểu.
Bệnh đái tháo đường: Rau diếp cá có chứa hợp chất ethanol. Và trong nghiên cứu mối liên quan giữa loại rau này với các bệnh nhân đái tháo đường cho thấy, những bệnh nhân uống nước rau diếp cá liên tục trong 3 tuần có thể làm giảm đáng kể hàm lượng đường glucose trong máu lúc đói. Ngoài ra, trong thành phần của nước rau diếp cá còn chứa các chất chống tiểu đường và có vai trò trong hoạt động kiểm soát và ổn định hàm lượng đường huyết trong cơ thể.
Tăng cường hệ miễn dịch: Một số nghiên cứu gần đây đã chứng minh được rằng rau diếp cá có thành phần dinh dưỡng giúp tăng cường miễn dịch bởi vì những chất này có thể giúp kích thích sản sinh ra tế bào bạch huyết. Đây là tế bào thiết yếu của cơ thể giúp tăng cường sức đề kháng cũng như khả năng miễn dịch của cơ thể giúp cơ thể luôn được khỏe mạnh.
Hạ sốt cho trẻ em: Khi thời tiết thay đổi, trẻ em có thể thường bị cảm, nóng và sốt. Trong tình huống này, nếu trẻ sốt nhẹ và bạn ngại sử dụng thuốc tây để hạ sốt cho bé thì bạn có thể sử dụng rau diếp cá như một vị thuốc thay thế giúp hạ sốt cho trẻ hiệu quả.
Lưu ý: Mặc dù có nhiều Công dụng nhưng nếu dùng lượng lớn rau diếp cá liên tục trong thời gian dài thường không được các chuyên gia sức khỏe khuyến khích. Theo đó, mỗi ngày chỉ nên dùng khoảng 20 – 50g rau diếp cá là hợp lý nhất, vì nếu hay uống nước rau diếp cá thường xuyên sẽ để lại tác động tiêu cực tới chức năng của thận.
Các hoạt chất từ rau diếp cá, quá trình đào thải nước cùng chất điện giải sẽ diễn ra nhanh chóng hơn, vô tình làm thể tích dịch trong cơ thể sụt giảm và gây hạ huyết áp quá mức an toàn.