Khế là gì
Khế là quả của cây Averrhoa carambola thuộc Họ Chua me đất, có nguồn gốc từ Sri Lanka, phát triển mạnh ở vùng môi trường nhiệt đới. Năng suất khế mang lại rất cao.
Tại Việt Nam, khế được trồng phổ biến với Công dụng làm cảnh, che bóng mát, quả để ăn, chế biến nhiều món, đặc biệt một số bộ phận của khế được ứng dụng nhiều vào y học.
Đặc điểm sinh thái của khế
Cây khế có lá kép dài khoảng 4 cm. Hoa khế màu hồng tím. Cây khế có nhiều cành, cao đến khoảng 4 m. Quả thường có 5 cánh, tùy vào giống sẽ có vị chua hoặc ngọt. Khi bổ quả, hạt khế có nhiều chất nhớt. Hiện nay, có hai giống là khế chua và khế ngọt. Khế chua thường có múi nhỏ, còn khế ngọt thường có múi to và mọng hơn.
Công dụng của lá khế
Do nhiều tán, chiều cao vừa phải, khế được trông như một loại cây che bóng mát, cây cảnh.
Quả khế có thể dùng trực tiếp hoặc chế biến một số món ăn như nấu canh chua, làm gỏi...
Trong y học, quả khế có nhiều công dụng do chứa nhiều vitamin C và vitamin B. Một số tác dụng của quả khế đã được khoa học chứng minh như hỗ trợ hệ tiêu hóa, hỗ trợ Giảm cân, ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch, tốt cho mắt, duy trì sinh lực cơ thể, giảm đau, kháng khuẩn, kháng viêm, tăng cường miễn dịch, trị ho, ngăn ngừa ung thư, kiểm soát tốt lượng đường huyết, tốt cho làn da...
Trong khi đó lá khế có tác dụng điều hòa huyết áp, thúc đẩy tiêu hóa, chữa các bệnh về da như mề đay, mẩn ngứa, chữa đau họng, sổ mũi, trị ho khan và ho có đờm.
Rễ và vỏ thân khế giúp thanh hỏa nhiệt, tiêu đờm, trừ ho, chữa được đau khớp, đau đầu mãn tính, viêm dạ dày, viêm ruột, tiểu ít, lên sởi ở trẻ hay bệnh ho, viêm họng.
Hoa khế có vị chua chát và hơi ngọt, tính bình có vai trò bổ thận sinh tinh, nhuận phế, trừ ho, chữa kinh giản (co giật) ở trẻ em, ho gà, thận hư, kém tinh khí....
Bài thuốc từ khế
Bài thuốc chữa dị ứng, mề đay, mẩn ngứa từ khế
Lá khế rửa sạch với nước muối rồi giã nát, xoa và đắp lên vùng da bị dị ứng. Khi điều trị, kết hợp sắc uống 16g vỏ núc nác. Hoặc có thể dùng lá khế, lá thanh hao, lá long não, lá thông, mỗi thứ từ 15 đến 20 g để nấu nước tắm hàng ngày.
Bài thuốc chữa ho từ khế
Bài thuốc chữa ho từ khế 1: Hoa khế 12g cùng gừng sao vàng rồi hạ thổ. Sau đó đem đi sắc nước uống.
Bài thuốc chữa ho từ khế 2: Lá khế 20g rửa sạch, sắc tới khi còn 100ml nước, chia làm hai lần uống trong ngày.
Bài thuốc chữa ho từ khế 3: Quả khế tươi 60 – 80g, sắc lấy nước uống.
Bài thuốc chữa ho từ khế 4: Vỏ thân cây khế cạo hết vỏ ngoài và vỏ xanh, thái nhỏ, sao vàng (20g) sắc cùng từ 8 – 12g rễ cây đơn châu chấu và 4g trần bì, uống trong ngày.
Bài thuốc Chữa ngộ độc nấm hoặc rắn cắn từ khế
Lá khế 20g, lá đậu ván 20g, lá lốt 10g, rửa sạch rồi giã nát, hòa với 200ml nước đun sôi để nguội, chắt lấy nước uống hết một lần. Dùng từ 2 đến 3 lần. Nếu là rắn cắn, lấy bã này đắp vào vết cắn. Cũng có thể dùng lá khế khô với lượng bằng một nửa (10g), sao qua cho thơm rồi sắc uống. Dùng từ 2 đến 3 lần.
Bài thuốc thanh nhiệt từ khế
Khế ngọt có thể ăn tươi, hoặc chế biến thành các món ăn như canh chua, gỏi bò, ép nước. Bổ sung khế vào mùa hè có công dụng giải nhiệt.
Nếu bị cảm nắng, có thể áp dụng bài thuốc: Lá khế tươi 20g, lá chanh 10g giã nát, lọc lấy nước uống.
Bài thuốc chữa nhức đầu từ khế
Rễ khế 60g, đỗ tương 120g, hầm kỹ, uống nước thuốc và ăn đậu, mỗi ngày 1 lần, mỗi liệu trình 7-10 ngày.
Bài thuốc chữa kinh giật từ khế
Hoa khế 8g, kim ngân hoa 8, lá dành dành 8g, nhọ nồi 8g, cam thảo 4g, bạc hà 4g. Tất cả tán bột, rây mịn, mỗi lần uống 4g. Ngày 2 - 3 lần.
Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp từ khế
Rễ khế 150g, rượu trắng 1 lít, ngâm rễ khế với rượu trong khoảng 10 ngày, mỗi lần uống 10ml.
Lưu ý khi dùng khế
Không ăn khế khi uống thuốc, người cao huyết áp, tiểu đường cần chú ý đến chức năng thận, không nên ăn khế trong thời gian dài vì Axit oxalic chứa trong khế cao, tích tú nhiều dẫn đến hình thành sỏi, người có tỳ vị hư hàn, dạ dày ăn khế sẽ làm nặng thêm chứng khó tiêu và ảnh hưởng không tốt.
Ảnh: Tổng hợp