Phát biểu tại Tọa đàm trực tuyến chủ đề “Giảm gánh nặng chi phí, thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân phát triển”, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT nhận định những dự án BOT không công khai, minh bạch, "tù mù", khiến người dân, doanh nghiệp phải chịu đựng những chi phí không hợp lý.
| Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Đặng Huy Đông. Ảnh: NĐH |
Theo tin tức trên báo VGP, Tiền phong, Tuổi trẻ, ngày 23/8, tại Hà Nội, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm trực tuyến chủ đề “Giảm gánh nặng chi phí, thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân phát triển”.
Tại cuộc tọa đàm, ông Đặng Huy Đông - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đã dẫn câu chuyện phí BOT để minh họa cho những gánh nặng mà doanh nghiệp đang phải gánh chịu.
“BOT là chi phí không hợp lý mà cả xã hội chúng ta đang phải chịu đựng. Chúng ta làm BOT không theo một quy định nào cả”, ông Đông nói và cho biết, trước những bất cập về các dự án BOT giao thông, trước đây Bộ KH&ĐT đã phản ứng và góp ý nhưng cơ quan quản lý không nghe.
“Khi triển khai các dự án BOT giao thông, chúng ta cứ nói chung chung là hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp? Thế nhưng thế nào là hài hòa”, ông Đông nêu câu hỏi và “bức xúc”: “Nếu hài hòa thì tại sao khi triển khai những dự án đầu tư theo hình thức BOT các cơ quan chức năng lại không công khai, minh bạch”?
“Tại sao chúng ta không công khai minh bạch, đấu thầu các dự án BOT? không công khai số lượng xe, nguồn vốn đầu tư. Chúng ta không công khai, cứ để “tù mù” thế này là không chấp nhận được”, ông Đông bức xúc.
Cũng theo Thứ trưởng Đông, ngay từ năm 2009, ông đã chỉ rõ về việc nhiều nước trên thế giới cảnh BOT là rủi ro tham nhũng lớn nhất. "Nếu làm đúng, làm tốt các dự án BOT rất có lợi cho mọi quốc gia, nhiều quốc gia đã thành công.
Nhưng nếu làm không tốt, không đúng quy trình, nới lỏng một chút thôi thì rủi ro tham nhũng từ các dự án BOT là lớn nhất trong các loại tham nhũng", Thứ trưởng Đông cho biết.
Cơ quan quản lý dự án BOT vẫn hay dùng từ hài hòa lợi ích giữa các bên. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng KH&ĐT phải hài hòa phải trong sự tường minh, muốn hài hòa trước hết phải minh bạch rõ ràng.
Ông Đông dẫn chứng, Bộ KH&ĐT là cơ quan đưa ra các Chính sách về đầu tư PPP (Đầu tư theo hình thức đối tác công tư), đến bây giờ các đơn vị vẫn vận động hành lang để bỏ đấu thầu, bỏ đầu tư PPP đi.
Hiện nay, cơ quan quản lý dự án BOT đều thụ động, việc tính toán chi phí, lập đề án đều đưa hết cho doanh nghiệp tự làm. Sau đó doanh nghiệp, cùng cơ quan quản lý với vài chuyên viên, vài chuyên gia cùng ngồi lại, bằng quan hệ thông qua hết. Các con số về dự án đều nhận xét chung chung.
Cũng theo vị Thứ trưởng KH&ĐT, suốt quá trình làm chính sách PPP mà BOT là một trong những hình thức, Bộ KH&ĐT nói rõ nguyên tắc là việc thiết kế đề án phải dùng ngân sách nhà nước chủ động tính toán chi phí.
Cơ quan quản lý phải chủ động với con số đầu vào đầu ra, chủ động tính toán về lưu lượng xe bởi con số lưu lượng vô cùng quan trọng trong tính toán chi phí. Thứ trưởng Đông nhận định: "Cả quá trình chúng ta đầu tư BOT không theo quy tắc nào dẫn đến hậu quả bây giờ”.
Cũng tại buổi tọa đàm, các khách mời tham dự đã thảo luận nhằm phân tích rõ hơn vấn đề về các rào cản, áp lực từ thuế, phí, thủ tục hành chính trong việc ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh, hạ thấp cơ hội của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam; đề xuất, kiến nghị các giải pháp tháo gỡ vướng mắc về chi phí đầu vào cho doanh nghiệp tư nhân theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII về phát triển kinh tế tư nhân.
Đức Hòa (tổng hợp)