Loài vật tưởng chừng vô hại như giun đất này hóa ra cũng ẩn chứa những bí mật mà không phải ai cũng biết. Dù chỉ là thứ bò lúc nhúc ra ngoài đường mỗi khi trời mưa hay được biết đến với những lợi ích cho nghề trồng trọt, giun đất còn có vô vàn điều hay ho khác mà chúng ta còn chưa khám phá hết.
| Sự thật thú vị về loài giun đất ta chẳng ngờ tới |
1. Giun đất có thể phát triển… siêu siêu dài
Mới đây, chú giun đất tên Dave dài 40cm cư ngụ trong một vườn rau ở Widnes, Cheshire vừa được Bảo Tàng Lịch Sử Tự nhiên ở London xác nhận là con giun đất dài nhất nước Anh.
| Chú giun đất Dave |
Tuy nhiên, trên thế giới còn có những loài như giun đất khác thậm chí còn có kích thước khủng khiếp hơn. Giun khổng lồ châu Phi (Microchaetus rappi) dài hơn 2m hoặc giun Gippsland rất hiếm ở Úc (Megascolides australis) dài từ 1 – 3m và có đường kính khoảng 4cm.
| Giun khổng lồ châu Phi (Microchaetus rappi) |
| Giun Gippsland (Megascolides australis) |
Rõ ràng, kích thước của những loài giun đất này thậm chí không hề thua kém bất kỳ 1 loài rắn nào nếu không muốn nói là có phần vượt trội. Hẳn bạn sẽ hết hồn nếu vô tình bắt gặp chúng ngoài đường
2. Giun đất có thể tạo nên cả 1 vương quốc dưới lòng đất
Như ta đã biết, giun đất nổi tiếng có tác dụng làm tơi xốp, giữ ẩm và thông thoáng đất. Nhưng ở Nam Mỹ, còn có một loài giun có khả năng tạo nên hàng loạt những ụ đất trông rất bắt mắt.
| Những ụ đất của giun ở Surales, Nam Mỹ |
Đó chính là loài Andiorrhinus có chiều dài hơn 1m đang sống tại đây. Không khó để bắt gặp những cái hố và ụ đất trải dài hàng km tại khu vực này, đó chính là những kiệt tác mà loài giun đất khổng lồ của Nam Mỹ tạo nên
| Giun Andiorrhinus |
Theo các nhà khoa học, các ụ đất của loài giun này khá kỳ lạ: trải qua nhiều thập kỷ, chúng đã gắn bó với thói quen ăn uống trong các hố ngập nước. Và khi ăn xong, chúng loại bỏ chất thải ngay tại chỗ.
Dần dần, chất thải của chúng tích tụ thành các ụ đất rất lớn, có đường kính khoảng 5m và chiều cao trung bình là 2m. Khi một cá thể chết, cá thể khác lại thừa kế và phát triển những ụ đất đó, cùng với sự giúp đỡ của các loài giun khác đất này.
3. Giun đất có thể làm chuyện ấy hàng giờ đồng hồ
Khi nói về sức chịu đựng trong “chuyện ấy”, con người và các loài động vật khác chắc chắn thua xa giun đất. Loài giun sinh sống trên khắp thế giới như Lumbricus terrestris có thể “làm việc” trong suốt hơn ba tiếng đồng hồ mỗi lần thăng hoa.
| Loài giun đất quen thuộc Lumbricus terrestris |
Một nghiên cứu về hành vi sinh sản của giun vào năm 1997 thì mỗi lần muốn tán tỉnh nhau, chúng lại tìm đến hang của nửa còn lại, đôi khi đến lần thứ 17 thì mới “đổ”.
Sau khi đã tận mắt chứng kiến và quay phim lại, các nhà khoa học xác nhận rằng, một trận “mây mưa” của giun trung bình có thể kéo dài từ 69 cho đến 200 phút.
4. Việc sinh sản của giun đất còn phức tạp hơn
Giun đất là loài lưỡng tính, có nghĩa là mỗi con đều sở hữu cả hai cơ quan sinh dục đực và cái. Khi hai con giun giao hợp, chúng thường… đua nhau để thụ tinh cho con còn lại. Và thế là mọi chuyện trở nên rắc rối.
Một nghiên cứu về quan hệ sinh sản của giun được đăng trên Tập san ScienceDirect của Anh vào năm 2013 cho ta biết rằng, một con giun thường “làm chuyện ấy” cùng lúc với nhiều con khác nhau, và con đầu tiên hay con thứ ba giao hợp với nó thì có nhiều khả năng được “làm cha” hơn.
Con thứ hai lại gặp xui xẻo vì phải “chờ” để đưa tinh binh đi vào ống dẫn đã được lấp đầy bởi tinh binh của con thứ nhất. Tinh binh của con thứ ba thì lại có thể… đẩy bật tinh binh của con thứ hai ra.
Dù giun đất có thể làm chuyện ấy rất lâu nhưng có loài lại từ bỏ hình thức sinh sản này, chẳng hạn như loài giun núi Amynthas catenus ở Đài Loan.
Cơ quan sinh dục của loài này đã thoái hóa và chúng chỉ đơn giản là tự thụ tinh và tự mang thai luôn.
5. Giun đất cũng có thể sống theo đàn
Theo một nghiên cứu vào năm 2010, giun đất sử dụng các cơ quan thụ cảm để liên lạc và thống nhất hành động với nhau. Bằng cách đó, chúng có thể tạo thành đàn và di chuyển theo cùng một hướng.
Tập tính này thể hiện rất rõ ở loài giun Eisenia fetida có nguồn gốc từ châu Âu. Nhờ khả năng tiết ra chất lỏng có đặc tính chống vi khuẩn trong đất, chúng có thể tập hợp lại và tạo nên một lớp bảo vệ chắc chắn hơn.
Chúng ta thường xuyên bắt được từng con giun đất riêng lẻ nhưng điều đó không có nghĩa là chúng không tìm đến nhau. Giun đất hoàn toàn có 1 ngôn ngữ liên lạc riêng và chúng không hề đơn độc khi sinh tồn.
Thành Trung