Giữa làn sóng chỉ trích sau vụ khủng bố 11/9, một cựu quan chức tình báo hàng đầu và chuyên gia về Iraq nói rằng CIA và những cơ quan tình báo quan trọng khác đã rút ra những kết luận sai lầm về bản chất và mục đích của Nhà nước Hồi giáo IS.
Các thành viên của IS diễu cờ trên đường phố. Ảnh: AP |
Cộng đồng tình báo Mỹ đang thất bại trong nhiệm vụ bảo vệ đất nước chống lại mối đe dọa từ các cuộc tấn công trong tương lai do Nhà nước Hồi giáo IS gây ra, một cựu quan chức tình báo Mỹ cảnh báo.
Trong làn sóng chỉ trích sau vụ tấn công 11/9, ông Derek Harvey, cựu nhân viên tình báo hàng đầu và cố vấn về Iraq, Afghanistan, Pakistan nói rằng CIA và các cơ quan tình báo khác đã đưa ra những kế luận sai lầm về nhóm thánh chiến này.
"John Brennan và những người khác đang tiếp tục đánh giá thấp IS và không hiểu được ý định của chúng", ông Harvey dẫn lời giám đốc CIA cho biết. "Tôi thậm chí còn không biết họ đã đọc Dabiq (một tạp chí tuyên truyền của IS) hay những bài phát biểu gần đây của chúng hay chưa".
Ông Harvey tin rằng IS sẽ tìm cách tấn công "vùng xám" của cấu trúc xã hội nước này, tìm cách làm gia tăng căng thẳng giữa người Hồi giáo và các nhóm tôn giáo khác. Ảnh: Reuters |
Mãi cho tới khi các vụ tấn công Paris xảy ra, các cơ quan tình báo Mỹ mới tin tưởng rộng rãi rằng IS tập trung chủ yếu vào cuộc chiến tại Iraq và Syria và giao các cuộc tấn công chống lại các nước phương Tây cho những tình nguyện viên "được truyền hứng".
Nhưng trong một cuộc trả lời phỏng vấn Telegraph, ông Harvey đã bày tỏ sự khinh miệt với đánh giá này. Ông nhấn mạnh rằng "những con sói đơn độc" - thủ phạm tấn của các cuộc tấn công phương Tây là một phần của cấu trúc chỉ huy.
"Mục đích của chúng là tấn công với những hoạt động được phân cấp có tổ chức, tập trung vào phương Tây. Đây không chỉ là những con sói đơn độc được truyền cảm hứng từ công tác tuyên truyền. Đây là sự phối hợp".
| Cảnh sát Pháp tuần tra gần tháp Eiffel. Ảnh: AP |
Ông Harvey - từng làm việc cho Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ tại Iraq, sau đó là giám đốc Trung tâm chỉ huy Lầu Năm Góc tại Afghanistan-Pakistan - nói rằng ông đã ra đi trong thất vọng trước "sự thiếu sáng tạo" của cộng đồng tình báo Mỹ khi họ nghĩ và hiểu về các cuộc nổi dậy thánh chiến.
Ông nói: bởi IS hành xử khác al-Qaeda (chuyên tập trung vào những cuôc tấn công lớn) nên các cơ quan tình báo đã đánh giá thấp mối đe dọa từ nhóm thánh chiến này. IS tập trung phát triển lực lượng tại Trung Đông, thu hút lực lượng là "những người trẻ" cho nên hệ tư tưởng và các tài liệu của nhóm thánh chiến này ít được chú ý đến.
| Ông Derek Harvey, cựu nhân viên tình báo và cố vấn về Iraq, Afghanistan, Pakistan của Mỹ. Ảnh: Getty |
Ông Harvey nói rằng có nhiều kẻ chủ mưu các cuộc tấn công phương Tây là "cùng một người" đã bị ông theo dõi khi còn là nhân viên tình báo tại Iraq. Ông đã quen thuộc với các hoạt động của chúng và vẫn còn tiếp xúc với lĩnh vực này.
Mục đích của những kẻ này là phát động những cuộc tấn công nhỏ để làm lan truyền nỗi sợ hãi và chứng hoang tưởng trong xã hội phương Tây thay vì một cuộc tấn công lớn giết chết nhiều người.
"IS hiểu rằng chúng không thể thực hiện một chiến dịch phức tạp như vụ 11/9. IS sẽ cài một quả bom lên một chiếc taxi sau đó đưa chiếc xe tới nơi nào đó và người tài xế không hề biết anh ta đang mang chất nổ đi", ông nói.
| Những người bị thương được đưa ra khỏi khu vực nhà hát Bataclan, Paris. Ảnh: Rex |
Với các cuộc tấn công vào Paris, những chiến binh thánh chiến sẽ tìm cách tấn công vào những "vùng xám" của cấu trúc xã hội nước này, tìm cách gia tăng căng thẳng giữa người Hồi giáo và các nhóm tôn giáo khác hoặc giữa cộng đồng người nhập cư và không di cư.
Cuối cùng, IS tuyển tình nguyện viện trong nước sở tại. Trong khi IS áp đặt các biện pháp nghiêm ngặt trong việc hình thành quan hệ đối tác với các nhóm cực đoan khác (họ đã phải mất vài tháng đàm phán trước khi hợp tác với Boko Haram) thì họ lại hình thành quan hệ với các tình nguyện viên cá nhân tương đối dễ dàng.
James Comey, giám đốc FBI gần đây cho biết cục này đã có hơn 900 cuộc điều tra tích cực đang diễn ra tại 50 bang có thể liên quan tới IS.
Bất chấp tất cả những điều trên, vẫn "không có mối đe dọa cụ thể hay đáng tin cậy nào" về một cuộc tấn công được lên kế hoạch trên đất Mỹ với quy mô lớn như vụ tấn công Paris, ông Jeh Johnson, Bộ trưởng an ninh nội địa Mỹ cho biết.
| Các nhân viên y tế chăm sóc nạn nhân sau vụ tấn công tại rạp hát Bataclan. Ảnh: AP |
Một nguồn tin tình báo theo dõi hoạt động của IS ở Mỹ cũng cảnh báo việc đưa quá nhiều "sự tuyên truyền phóng đại" của IS, mô tả các video của IS được thiết kế để gây hoảng loạn cho người dân và điều này thường không đặt ra mối đe dọa cụ thể.
Tuy nhiên, nguồn tin này cũng cho biết số lượng ủng hộ IS đã gia tăng đáng kể tại Mỹ.
"Từ thời điểm này năm ngoái cho tới nay, khối lượng công việc của tôi, số lượng người mà tôi theo dõi đã tăng lên gấp đôi. Khi nhóm này có tai tiếng, họ được biết đến nhiều hơn và nhận được hỗ trợ nhiều hơn", nguồn tin nói.
Ông cũng mô tả cộng đồng tình báo đang "chơi trò đuổi bắt" để tìm cách giám sát IS tại Mỹ. Đôi khi, có "quá nhiều người" cần phải theo dõi.
| Cảnh sát New York tuần tra tại Quảng trường Thời đại sau vụ tấn công Paris. Ảnh: Reuters |
IS đã không sử dụng con đường liên lạc truyền thông nên rất khó để theo dõi chúng.
Một khi những người ủng hộ tình nguyện tham gia vào một cuộc tấn công, họ sẽ nhận được sự hỗ trợ "phối hợp" từ IS: "Rất nhiều nguồn tài trợ đến trực tiếp từ IS", nguồn tin cho biết.
Người này cũng đồng ý với đánh giá của ông Harvey: Bởi al-Qaeda thường thực hiện những chiến dịch được lên kế hoạch kỹ càng nên ông và các đồng nghiệp của mình có nhiều cơ hội để ngăn cản các cuộc tấn công. Còn IS tập trung vào những cuộc tấn công nhỏ cho nên chúng sẽ xảy ra nhanh hơn và khó bị ngăn chặn.
Bảo Linh (theo Telegraph)