Trong một cuộc phỏng vấn mới đây, nhà khoa học quân sự Đài Loan Trương Hiến Nghĩa-người đã ngăn chặn thành công việc Đài Bắc lên kế hoạch chế tạo bom hạt nhân.
Nguyên Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu hạt nhân Viện khoa học Đài Loan Trương Hiến Nghĩa khi đó là một thành viên tham gia chương trình sản xuất vũ khí hạt nhân để triển khai kế hoạch tấn công tự sát Đại lục bằng "phi đội Thần phong".
Ông Trương Hiến Nghĩa. |
Tuy nhiên, năm 1988, khi đang trong thời kỳ đầu chế tạo bom hạt nhân, ông Trương đã trốn sang Mỹ và phơi bày những kế hoạch nói trên. Tuy bị nhiều người coi là kẻ phản bội, nhưng ông Trương khẳng định bản thân không hề hối tiếc về việc làm của mình, và ông sẽ vẫn lựa chọn phản bội đất nước mình để cứu chính nó.
Mới đây, ông Trương, hiện đã 73 tuổi đã có buổi trả lời phỏng vấn hãng tin BBC, kể lại những tình tiết chưa từng tiết lộ từ trước đến nay về thời điểm đó.
Năm 1988, kẻ thù của Đài Loan khi đó là chính phủ Trung Quốc đại lục đã xây dựng kho vũ khí hạt nhân từ những năm 1960, và Đài Loan luôn lo lắng hòn đảo này sẽ là mục tiêu của khi vũ khí đó.
Tình hình hòn đảo khi đó đang vô cùng bất ổn. Tổng thống Đài Loan khi đó, ông Tưởng Kinh Quốc đang sắp qua đời, người mà Mỹ coi là hiếu chiến, Tướng Hác Bá Thôn được coi là sẽ trở thành người kế nhiệm của Tưởng.
Cũng vào thời điểm đó, Mỹ có những thông tin tiết lộ về việc Đài Loan bí mật yêu cầu các nhà khoa học vùng lãnh thổ này phát triển vũ khí hạt nhân. Vì lo ngại việc tình trạng hạt nhân hóa tại bán đảo Đài Loan cũng như tầm quan trọng của việc ngăn chặn tham vọng hạt nhân của Đài Loan, nên Mỹ đã tuyển dụng ông Trương để thực hiện sứ mệnh ngăn chặn chương trình của Đài Loan.
Ông Trương bắt đầu được chiêu mộ vào CIA từ đầu những năm 1980 và đảm nhận chức vụ Phó giám đốc Viện Nghiên cứu năng lượng hạt nhân Đài Loan, cơ quan chịu trách nhiệm về chương trình vũ khí hạt nhân. Với chức vụ của mình, ông Trương có những đặc quyền riêng và mức lương cao để hưởng thụ cuộc sống. Tuy nhiên, câu hỏi liệu Đài Loan có nên phát triển vũ khí hạt nhân hay không vẫn luôn khiến ông trăn trở, đặc biệt là sau vụ nổ Chernobyl (Ukraine, khi đó thuộc Liên bang Xô Viết) vào năm 1986.
Ông Trương cũng bị chính quyền Mỹ thuyết phục, rằng việc ngăn chặn chương trình này có lợi cho hòa bình cũng như lợi ích giữa hai eo biển Đài Loan. "Điều đó hợp với suy nghĩ của tôi. Tuy nhiên, lý do quan trọng nhất mà tôi đồng ý đó là họ đảm bảo tối đa về sự an toàn của tôi", ông Trương chia sẻ.
Kế hoạch đào tẩu
Sau khi quyết định, ông Trương và gia đình rời khỏi Đài Loan. Kế hoạch "đào tẩu" được nghiên cứu rõ ràng vì vào thời điểm đó, các quan chức quân đội không thể rời khỏi Đài Loan mà không được phép.
Vợ ông Trương hoàn toàn không biết đến cuộc sống hai mặt của chồng cho đến khi bay tới Mỹ. |
Đầu tiên, để đảm bảo an toàn cho vợ con, ông đưa họ sang Nhật du lịch. Vợ ông khi đó hoàn toàn không biết cuộc sống hai mặt của chồng. Họ chỉ nói với nhau về khả năng ông Chang sẽ nhận một việc làm tại Mỹ.
Hôm 8/1, bà Trương và ba con rời khỏi Đài Loan và đến du lịch Tokyo. Sau đó vài ngày, ông Trương rời khỏi Nhật Bản, sử dụng hộ chiếu giả do CIA cung cấp và tới Mỹ. Ông Trương khẳng định khi đó ông chỉ mang tiền mặt, vài món đồ cá nhân và không mang theo bất cứ tài liệu nào khi rời Đài Loan. Ông Trương cho biết, khi đó chính quyền Mỹ đã có mọi bằng chứng, vì chỉ cần một người để chứng thực điều đó.
Đến khi ông Trương đến Mỹ, vợ ông mới được một người phụ nữ giao cho một lá thư, và đến khi đó bà mới biết chồng mình là điệp viên CIA và đã đào tẩu. Bà chia sẻ, lá thư nói không thể trở lại Đài Loan và cho biết bà đã khóc vì biết tin này.
Bà Trương và các con lên máy bay tới Seattle, Mỹ và được chồng mình đón ở sân bay. Gia đình nhà khoa học này đã được đưa tới một ngôi nhà an toàn ở Virginina.
Sau một tháng gây áp lực của Mỹ, Đài Loan đã buộc phải từ bỏ chương trình chế tạo vũ khí hạt nhân, dựa trên tin tình báo và chứng thực của ông Trương.
Đài Loan được cho là có thể hoàn thành một quả bom hạt nhân chỉ trong vòng một hoặc hai năm sau đó.
Tiết lộ sự thật
Trong suốt nhiều thập kỷ qua, ông vẫn luôn giữ im lặng về nhiệm vụ năm đó. Tuy nhiên, gần đây, ông cho biết muốn nói ra sự thật qua cuốn hồi ký mang tên Hạt nhân! Tình báo? CIA: Ghi chép từ một cuộc phỏng vấn với Trương Hiến Nghĩa.
Ông Trương mới đây viết một cuốn sách nói về chuyện này. |
Hành động năm đó của ông nhận được một số ý kiến trái chiều.Một số người khen ngợi ông để ngăn ngừa một cuộc chiến tranh hạt nhân tiềm ẩn, tuy nhiên cũng nhiều người coi hành động của ông là đã chối bỏ Đài Loan khả năng có vũ khí cần thiết cho nước này tự vệ và sống còn.
Giải thích về hành động khi đó, ông Trương cho biết "Tôi là người Đài Loan, tôi là người Trung Quốc, tôi không muốn thấy người Trung Quốc ở cả hai bên bờ eo biển Đài Loan giết lẫn nhau."
Nghiêm Thu (đa chiều)