Mẹ của James Foley – nhà báo Mỹ bị chiến binh IS chặt đầu – nói rằng bà rất “xấu hổ và kinh hoàng” trước những gì mà chính phủ Mỹ đã làm để giải quyết trường hợp của con bà.
Trả lời phỏng vấn CNN, bà Diane Foley nói rằng các quan chức Mỹ thậm chí còn đề nghị các thành viên trong gia đình bà sẽ bị khởi tố nếu họ trả tiền chuộc để giải thoát James Foley.
“Tôi nghĩ rằng những nỗ lực để giải cứu Jim của chúng tôi sẽ gây ra phiền toái” cho chính phủ Mỹ, bà Diane nói với phóng viên Anderson Cooper của CNN. “Dường như điều đó không nằm trong lợi ích chiến lược (của Mỹ) nếu họ làm vậy”.
Các quan chức nói với những thành viên trong gia đình Foley rằng “không được qua lại với giới truyền thông” và “chính phủ sẽ không trao đổi tù nhân” hay thực hiện “các hành động quân sự” để giải cứu con bà.
“Jim đã bị giết theo cách khủng khiếp nhất. Thằng bé đã hy sinh chỉ vì thiếu phối hợp, thiếu thông tin, thiếu sự ưu tiên”, bà Diane Foley nói. “Là một gia đình, chúng tôi phải tự mình tìm ra cách”.
Bà ấy nói thêm rằng gia đình bà đã nhiều lần được nhắc nhở rằng việc tăng tiền chuộc là “bất hợp pháp và chúng tôi có thể sẽ bị truy tố”.
“Chúng tôi được nói lại rằng hãy tin tưởng rằng con trai mình sẽ được tự do theo một cách nào đó, một cách kỳ diệu. Và thằng bé đã không thể trở về nữa”.
Trong thực tế, video được đăng tải lên mạng ngày 19/8 cho thấy James Foley đã quỳ cạnh một người đàn ông mặc đồ đen, cùng Foley đọc một thông điệp có thể đã được lên kịch bản từ trước đó là “kẻ giết người thực sự” là nước Mỹ, sau đó anh ấy bị hành quyết.
ISIS – nhóm Hồi giáo cực đoan có địa bàn hoạt động rộng lớn tại Syria và Iraq, muốn tạo ra một Nhà nước Hồi giáo theo phiên bản nghiêm khắc của luật Sharia – đã chặt đầu Foley và nói rằng đây là để trả đũa các cuộc không kích của Mỹ nhắm vào Iraq đồng thời đe dọa sẽ tiếp tục giết thêm nhiều người nữa.
“Chúng phủ của chúng tôi cần sẵn sàng để đàm phán”
Hơn 3 tuần sau đó, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã vạch ra chiến lược để chiến đấu chống lại IS nhân danh cái chết của nhà báo James Foley.
“Chúng bắt nô lệ, hiếp dâm và ép phụ nữ phải kết hôn. Chúng đe dọa diệt chủng các tôn giáo thiểu số. Bằng những hành động man rợ, chúng đã giết chết 2 nhà báo Mỹ - Jim Foley và Steven Sotloff”, Tổng thống Obama mô tả sự độc ác của IS trên truyền hình.
Khi xem bài phát biểu của ông Obama, bà Diane Foley nói về điều đã lướt qua tâm trí bà: “Toàn bộ chiến lược để loại bỏ IS và mối họa khủng bố là quan trọng, rõ ràng, vì vậy, có lẽ một phần của chiến lược này là ném bom vào họ rồi tung quân ra. Nhưng đâu phải chỉ vì cái chết của Jim. Tôi đoán, tôi đang cố gắng để nói rằng chính phủ của chúng ta cần khôn ngoan hơn, mạnh mẽ hơn và sẵn sàng để đàm phán với những kẻ mà họ căm thù, vì vậy chúng ta cần tìm cách tốt hơn để giải thoát bản thân khỏi khủng bố”.
“Con trai tôi bị ép phải làm chứng”
Mẹ nhà báo James Foley cảm thấy "xấu hổ và kinh hoàng" về chính phủ Mỹ
Sau cái chết của con trai mình, bà Diane Foley đã viết trên fanpage Free James Foley rằng “Chúng tôi chưa từng tự hào về Jim, con trai mình như vậy. Thằng bé đã hy sinh để phơi bày cho cả thế giới thấy sự đau khổ ở Syria”.
Đôi khi, thật khó khăn với gia đình bà khi phải đối mặt với quyết định của con trai đó là làm báo tại những nơi nguy hiểm của thế giới.
“Đôi khi, ngay cả anh chị em của thằng bé cũng đã rất tức giạn khi nó quay trở lại sau khi bị giam cầm ở Libya. Ý tôi đó là thật khó để gia đình tôi hiểu được bởi Jim rất đáng yêu… và chúng tôi thật ích kỷ. Chúng tôi muốn thằng bé ở lại với mình. Chúng tôi muốn thằng bé an toàn. Nhưng Jim đã không còn. Jim không ích kỷ. Thằng bé thật can đảm và từ bi… Nó bị ép phải ra làm chứng”.
Tình yêu mà người mẹ dành cho con trai là điều hiển nhiên nhưng sự thất vọng của bà ấy còn rõ ràng hơn – đặc biệt là với chính phủ Mỹ - khi đảm bảo sẽ giải thoát cho James bằng cách nào đó, kể từ khi anh xuất hiện ngày 22/11/2012 tại phía tây bắc Syria. Vào thời điểm đó, anh đang làm việc cho tờ Global Post, một trang tin online có trụ sở tại Mỹ.
“Jim chắc sẽ rất thất vọng” trước những nỗ lực của chính phủ Mỹ trong những năm anh bị bắt cóc. “Jim luôn tin tưởng, cho đến phút cuối rằng đất nước của mình sẽ tới giúp mình”.
Hoạt động cứu hộ thất bại
Sau khi nghe các ý kiến, Cố vấn an ninh Quốc gia Mỹ, bà Susan Rice đã nói với gia đình Foley rằng họ đã “làm công việc tuyệt vời để cố mang Jim trở về an toàn và những người khác trong chính phủ Mỹ đã làm việc cùng với bà Diane Foley và gia đình bà để hỗ trợ, cố gắng cung cấp những thông tin mà chúng tôi cần”
Bà Rice cũng nói rằng “hàng trăm nhân viên Mỹ” đã “có những hoạt động giải cứu rất táo bạo và rất tốt” để giải thoát cho Foley và những con tin khác sau khi có được những gì mà họ hi vọng đó là “tình báo hành động” về trị trí của các con tin. Phát ngôn viên Lầu Năm Góc, đô đốc John Kirby nói rằng đội biệt kích ưu tú của Mỹ đã thực hiện nhiệm vụ này trong mùa hè vừa qua tại Syria.
“Thật không may, họ đã không còn ở đó”, bà Rice nói với CNN. “Nhưng tôi nghĩa rằng những nỗ lực đó nhấn mạnh tầm quan trọng rằng chúng tôi đã làm tất cả mọi thứ có thể để đưa các con tin người Mỹ trở về nhà”.
Nhưng bà Diane Foley nói rằng các hoạt động cứu hộ này là “quá muộn”. “Vị trí của họ đã được biết tới từ hơn 1 năm trước”. Trong suốt quãng thời gian con trai bà bị giam cầm, gia đình bà biết về nơi ở của anh ấy còn rõ hơn cả các nhà chức trách. “Tôi đã làm hết sức mình. Tôi đã không thể làm gì hơn”.
Giờ đây, bà Diane Foley nói rằng Washington nên thay đổi cách tiếp cận những trường hợp như của con trai bà hay Steven Sotloff và những nhà báo Mỹ khác bị IS chặt đầu sau James Foley.
“Tôi cầu mong chính phủ sẽ sẵn sàng rút ra bài học sau những lỗi lầm họ gây ra và thừa nhận có cách tốt hơn để đối xử với công dân Mỹ”.
Đó phải là cuộc đối thoại quốc tế về cách xử lý con tin của các nhóm khủng bố. “Nguy hiểm ngày càng lớn hơn và tôi thực sự cảm thấy đất nước của chúng tôi mới là kẻ hạ sát Jim”.
Bảo Linh/Người đưa tin (Theo CNN)