Tờ Nikkei của Nhật dẫn lời các quan chức chính phủ Mỹ cho biết Tổng thống Barack Obama đã ra quyết định đưa tàu chiến tới tuần tra Biển Đông ngay sau bữa tối với Chủ tịch Tập Cận Bình tại Nhà Trắng hôm 24/9.
Vốn dĩ, ông Obama chưa mặn mà với kế hoạch tuần tra các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây trái phép tại quần đảo Trường Sa, Biển Đông nhưng sau bữa tối với ông Tập Cận Bình ngày 24/9, mọi chuyện đã thay đổi.
Bữa tối diễn không chính thức này được tổng thống Mỹ tổ chức với hy vọng ông và người đồng cấp Trung Quốc sẽ đối thoại cởi mở và chân thành về vấn đề Biển Đông. Quân đội Mỹ muốn tuần tra các đảo nhân tạo của Trung Quốc từ hồi tháng 6 song ông Obama chưa thông qua bởi vẫn mong muốn tìm được giải pháp hạ nhiệt vấn đề sau chuyến thăm của ông Tập Cận Bình.
Sau bữa tối diễn ra ngày 24/9 với Chủ tịch Tập Cận Bình, Tổng thống Barack Obama đã quyết định đưa tàu chiến tới tuần tra Biển Đông. Ảnh: Tân Hoa Xã |
Bữa tiệc đặc biệt này chỉ có sự góp mặt của 2 nhà lãnh đạo cùng một số cố vấn. Nikkei cho biết trong suốt bữa tối, Tổng thống Obama đã đi sâu vào vấn đề Biển Đông, hối thúc Chủ tịch Tập Cận Bình chấm dứt hoạt động quân sự hóa các đảo. Tuy nhiên, giới chức chính phủ Mỹ cho biết dường như chỉ có ông Obama nói còn ông Tập hoàn toàn không có phản ứng nào với những đề nghị này. Sau bữa tối ấy, ông chủ Nhà Trắng đã vô cùng tức giận, lập tức yêu cầu một cố vấn gọi điện cho đô đốc Harry Harris - tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương Mỹ. Ngay lúc đó, ông Obama đã cho phép hải quân Mỹ tiến hành đưa tàu áp sát các đảo nhân tạo tại Biển Đông.
Thông qua động thái áp sát đảo nhân tạo này, Mỹ muốn gửi thông điệp tới Trung Quốc: Washington không thừa nhận chủ quyền của Bắc Kinh tại khu vực này.
Nhà phân tích quân sự Edward Luttwak nhận định rằng Tổng thống Obama nhận ra thiện chí của mình không được Bắc Kinh hợp tác và "Chính phủ Trung Quốc buộc Mỹ phải hành động".
Ngày 27/10, hải quân Mỹ thông báo tàu khu trục tên lửa USS Lassen đã vào vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo Trung Quốc xây trái phép trên Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Trước động thái này, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã lên tiếng: "Nếu đúng như vậy, chúng tôi khuyên Mỹ nên suy nghĩ cẩn trọng trước khi hành động, không nên hành động mù quáng hay phóng đại mọi chuyện”.
Người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ, Chu Hải Quyền cũng nhấn mạnh: "Mỹ cần phải kiềm chế để không nói hoặc làm bất cứ hành động khiêu khích nào, đồng thời hành động có trách nhiệm nhằm duy trì và ổn định trong khu vực".
Bảo Linh (tổng hợp)