Mới đây, Thẩm phán Tòa án Tối cao Philippines Antonio T. Carpio đã lên tiếng nhắc nhở Tổng thống Rodrigo Duterte về việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ.
Động thái trên của ông Carpio được đưa ra sau khi Tổng thống Duterte thừa nhận không thể ngăn cản được những gì Trung Quốc đang làm, trừ khi công khai tuyên chiến với cường quốc này.
Trước đó, trong một bài phát biểu tại Sân bay Quốc tế thành phố Davao, ông Duterte nhận định, "Manila không thể làm gì để ngăn Trung Quốc xây dựng trên bãi cạn Scarborough". Tuy nhiên, ông nhận định, "Philippines có thể tuyên bố chiến tranh, tuy nhiên ngày mai Manila có thể có nguy cơ mất hết quân đội, cảnh sát và đất nước bị hủy diệt nếu ông làm thế.
Lời cảnh báo của ông Duterte được đưa ra sau khi có thông tin về việc Trung Quốc đang lene kế hoạch xây một trạm radar trên bãi cạn Scarborough, cách tỉnh Zambales của Philippines 124 hải lý.
Dĩ nhiên là không phải ai cũng hài lòng với câu trả lời trên của ông Duterte.
Tuyên bố của Thẩm phán Tòa án Tối cao Carpio nhấn mạnh, với tư cách là Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang, ông Duterte được giao nhiệm vụ là bảo vệ lãnh thổ đất nước. Vì vậy, ông Carpio đã đưa ra một số gợi ý cho ông Duterte để "làm tròn nhiệm vụ nói trên".
Thứ nhất, điều tối thiểu mà ông Carpio nghĩ Tổng thống Duterte nên làm là đưa ra tuyên bố phản đối chính thức mạnh mẽ đối với các các hoạt động xây dựng Trung Quốc.
Thứ hai, theo thẩm phán, ông Duterte nên điều động lực lượng hải quân tuần tra thường xuyên đối với Scarborough. Thẩm phán nhận định, nếu Bắc Kinh tấn công tàu hải quân của nước này, ông Duterte có thể kêu gọi Mỹ thực hiện Hiệp ước Phòng thủ chung Philippines - Mỹ.
Tiếp theo, Tổng thống Duterte nên yêu cầu Mỹ tuyên bố, bãi cạn Scarborough là một phần lãnh thổ của Philippines để nơi này nằm trong phạm vi hiệu lực của hiệp ước trên.
Sau đó, Manila cần chứng tỏ quyết tâm chung của Washington và Manila trong nỗ lực ngăn Trung Quốc bành trướng swsxc mạnh bằng cách chấp thuận lời đề nghị về việc tuần tra chung tại Biển Đông.
Cuối cùng, ông Duterte cần tránh bất kỳ hành động hoặc tuyên bố rõ ràng hoặc ngụ ý nào có thể khiến người ta hiểu rằng Philippines từ bỏ chủ quyền lãnh thổ ở biển Đông.
Nghiêm Thu (ABC News)