Sự hiện diện của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tại Việt Nam không chỉ khiến người dân trong nước nức lòng mà còn thu hút sự chú ý đặc biệt của báo giới quốc tế.
Hàng loạt hãng thông tấn, tờ báo uy tín trên toàn thế giới đều có bài viết, bình luận đánh giá cao chuyến thăm của người đứng đầu Nhà Trắng. Giới chuyên gia Việt Nam cũng khẳng định, đến lúc này, chuyến thăm đã rất thành công trên mọi phương diện.
Sự phát triển vượt bậc
Trên bài viết với tựa đề: “Obama tới Việt Nam bước chuyển từ thù thành bạn”, Reuters bình luận, chuyến đi của Tổng thống Barack Obama nhằm mục đích tăng cường quan hệ hợp tác quốc phòng và kinh tế với Việt Nam. Reuters trích dẫn số liệu thống kê mới đây cho thấy, thương mại song phương Việt - Mỹ đã tăng gấp 10 lần kể từ khi bình thường hóa quan hệ năm 1995, đạt 45 tỉ USD.
Việt Nam hiện là nước xuất khẩu tới Mỹ lớn nhất trong khu vực Đông Nam Á, chủ yếu là hàng dệt may và điện tử. Reuters cũng dẫn lời Phó Cố vấn An ninh quốc gia của Tổng thống Ben Rhodes: “Chúng tôi muốn chứng minh rằng, chuyến thăm này là một sự phát triển vượt bậc ngay cả khi giữa hai nước có những khác biệt”.
Trong khi đó, CNN đăng tải bài bình luận của Chủ tịch trung tâm An ninh Mỹ Richard Fontaine: “Trong chuyến thăm này, Tổng thống Obama sẽ thấy một đất nước đang đổi thay nhanh chóng và thúc đẩy quan hệ gần hơn với Mỹ. Đây là cơ hội mà Washington không nên bỏ lỡ”. Chuyên gia của CNN bình luận, đó là lý do cho thấy chuyến thăm của Tổng thống Obama có nhiều ý nghĩa và đại diện cho bước tiến chuyển thù thành bạn giữa hai quốc gia.
“Mối quan hệ ngày càng thắt chặt giữa Việt Nam và Mỹ càng phát huy trong bối cảnh Mỹ đang muốn thực hiện Chính sách xoay trục về châu A, trong khi Trung Quốc liên tiếp tăng chi tiêu quốc phòng và hành động quyết đoán. Chuyến công du của Tổng thống Barack Obama là cơ hội để lịch sử hai nước sang một trang mới”, ông Fontaine nhận định.
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hội kiến Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama |
Hãng AFP đánh giá: “Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Barack Obama mang tính bước ngoặt, đánh dấu hai thập kỷ bình thường hóa, trong bối cảnh Mỹ - Việt đang tìm cách thúc đẩy quan hệ thương mại, an ninh. Washington coi Việt Nam là đối tác quan trọng trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Trong khi đó, nước chủ nhà cũng hy vọng sẽ tăng cường quan hệ với Mỹ, cường quốc hàng đầu thế giới”. Tờ Japan Times (Nhật Bản) nhận định về chuyến thăm của ông chủ Nhà Trắng tới Việt Nam: “Chuyến thăm của Tổng thống Mỹ tới hai thành phố lớn của Việt Nam là Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh là một phần trong nỗ lực của Mỹ, nhằm kiềm chế sức mạnh của Trung Quốc.
Bởi, hiện nay Trung Quốc đang mở rộng ảnh hưởng kinh tế và quân sự của mình ra khắp châu Á, đặc biệt trong tranh chấp với các nước như Việt Nam trên lãnh thổ Biển Đông”. Tờ báo này cũng khẳng định: “Chuyến công du của Tổng thống Mỹ cho thấy cái nhìn chiến lược của Washington tới khu vực này”.
Tân Hoa xã bình luận, Việt Nam – Mỹ dự kiến sẽ tập trung thảo luận nhằm phát triển thương mại, hợp tác chính trị và quân sự mạnh mẽ hơn trong chuyến thăm này. Nhấn mạnh Mỹ đang là đối tác thương mại lớn nhất, cũng như nhà nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam. Việt Nam sẽ chào đón những đổi mới trong quan hệ thương mại giữa hai bên, đặc biệt trong bối cảnh ông Obama tới thăm Việt Nam.
Hãng tin Reuters (Anh) nhấn mạnh tuyên bố của Tổng thống Mỹ về tầm quan trọng của tự do hàng hải. Theo đó, Tổng thống Mỹ cho biết, hiện nay đang có những lo lắng về vấn đề an ninh trên biển, nhưng điều quan trọng nhất để duy trì tự do hàng hải ở châu Á và những tranh chấp trên Biển Đông là các bên cần giải quyết một cách hòa bình.
Ông chủ Nhà Trắng khẳng định: "Có những lo lắng về vấn đề an ninh chung trên biển. Chúng ta đã thống nhất ở California về đảm bảo tự do hàng hải, tôn trọng luật pháp quốc tế, hòa bình và ổn định khu vực. Ở Biển Đông, chúng tôi không ủng hộ đòi hỏi chủ quyền của nước nào, nhưng chúng tôi ủng hộ quyền tự do hàng hải. Về phía Mỹ, chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai tàu và máy bay đến bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép”.
Mở ra nhiều cơ hội cho quan hệ hai nước
Tại các buổi hội đàm với các nhà lãnh đạo Việt Nam, nhiều quyết định quan trọng đã được hai bên đưa ra. Trao đổi với PV báo ĐS&PL xung quanh sự kiện này, TS. Trần Việt Thái - Phó Viện trưởng viện Nghiên cứu chiến lược ngoại giao (Học viện Ngoại giao), chuyên gia nghiên cứu quốc tế đánh giá: “Đến lúc này chuyến thăm đã rất thành công trên mọi phương diện”.
Theo TS. Thái, chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Obama đã tạo được ấn tượng tốt trên cả góc độ trí thức lẫn góc độ cá nhân. Sự xuất hiện của Tổng thống Obama trên đường phố Hà Nội, nhất là hình ảnh ông vào thăm nhà sàn Bác Hồ tạo nên sự thân thiện đáng trân trọng. TS. Thái cho rằng, những tuyên bố, quyết định hợp tác giữa hai bên, đặc biệt là “tuyên bố Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam” sau buổi hội đàm giữa lãnh đạo hai nước, đã đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ Việt – Mỹ. Nó cũng mở ra giai đoạn mới để hai bên xây dựng lòng tin và thúc đẩy quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực mà hai bên quan tâm, từ đó hai nước cùng nhau đóng góp cho hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới.
“Mỹ là một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới, họ có tiềm năng rất lớn trên nhiều lĩnh vực và với TPP (dự kiến thông qua tới đây) sẽ mở ra nhiều cơ hội hơn nữa cho quan hệ hai nước”, TS. Thái nói. Theo Phó viện trưởng viện Nghiên cứu chiến lược ngoại giao, nếu tới đây thỏa thuận trong chuyến đi được thực thi, quan hệ kinh tế thương mại còn gia tăng hơn nữa.
Đây là nền tảng quan trọng tạo dựng việc làm, sự đan xen lợi ích giữa hai nước để phục vụ cho sự phát triển, cùng nhau xây dựng hòa bình, ổn định và thịnh vượng. Nói về hình ảnh người dân đứng trên đường phố đón chào Tổng thống Obama, TS. Thái nhận xét, hình ảnh đó phản ánh tính mến khách, hiếu khách, sự thân thiện của người Việt Nam.
Sự tự nguyện xuống đường của người dân mang lại ấn tượng đẹp trong mắt bạn bè quốc tế, tạo dựng hình ảnh đất nước, con người Việt Nam hòa bình, thân thiện, muốn làm bạn với tất cả các nước. Theo TS. Trần Việt Thái, chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama mang lại 4 kỳ vọng lớn. Quan hệ Việt - Mỹ sẽ có nền tảng vững chắc hơn, lòng tin, chính trị giữa Chính phủ và nhân dân hai nước. Quá khứ đau thương được khép lại để cùng hướng tới tương lai.
Thứ hai, khuôn khổ hợp tác, không gian hợp tác sẽ được mở rộng hơn, quan hệ hai nước sẽ đi vào thực chất hiệu quả. Thứ ba, hai bên sẽ hợp tác để giải quyết vấn đề do lịch sử để lại, hàn gắn vết thương cũ để hướng tới tương lai. Thứ tư, chuyến đi góp phần nêu cao hình ảnh, vị thế của Việt Nam, chính sách rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa, làm bạn với tất cả các nước trên thế giới.
Phương Anh - Nhất Nam/ĐSPL