Tại sao Washington vẫn có thể khẳng định tính ưu việt toàn cầu trong thế kỷ 21. Dưới đây là 5 lý do mà tờ Time đưa ra.
Một "siêu cường" là một quốc gia hội tụ đủ yếu tố quân sự, chính trị và sức mạnh kinh tế để thuyết phục các quốc gia ở khắp nơi trên thế giới làm những điều mà họ không làm được.
Các học giả đã cho rằng Trung Quốc sẽ là siêu cường tiếp theo, nhiều người dân Mỹ cũng nghĩ vậy. Nhưng những tin đồn về sự suy thoái của Mỹ đã bị thổi phồng lên rất nhiều.
Trong những yếu tố chính của quyền lực, Mỹ sẽ giữ vai trò chủ đạo trong tương lai gần. Dưới đây sẽ là những lý do cho thấy tại sao Mỹ vẫn là siêu cường duy nhất của thế giới và tại sao điều này không thể thay đổi một sớm một chiều.
1. Kinh tế
Nền kinh tế Trung Quốc đang tăng trưởng với tốc độ ấn tượng nhưng quan trọng không phải ở kích thước nền kinh tế mà ở chất lượng.
Theo Ngân hàng Quốc tế (WB), GDP bình quân đầu người ở Mỹ là 53.042 USD năm 2013, ở Trung Quốc mới chỉ là 6.807 USD. Nói cách khách, sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ nhưng ngắn ngủi của Trung Quốc đang tìm cách xâm nhập vào túi của người tiêu dùng - tác dụng phụ của một nền kinh tế do các doanh nghiệp nhà nước lấn át doanh nghiệp tư nhân. Tăng trưởng hàng đầu của Trung Quốc có thể cao hơn Mỹ nhưng nền kinh tế Mỹ cho phép công dân của mình phát triển cùng.
Và một điều quan trọng, nền kinh tế Mỹ vẫn là nền tảng của hệ thống tài chính toàn cầu. Hơn 80% các giao dịch tài chính trên toàn thế giới cũng như 87% các giao dịch trên thị trường ngoại tệ được tiến hành bằng đồng đô la. Chừng nào thế giới tiếp tục đặt niềm tin vào tiền tệ và sự ổn định của toàn bộ kinh tế Mỹ thì nền kinh tế Mỹ vẫn là số 1.
2. Quân sự
Ưu thế quân sự của Mỹ vẫn không có đối thủ. Mỹ chiếm 37% chi tiêu quân sự toàn cầu và chi tiêu nhiều gấp 4 lần Trung Quốc - quốc gia chi tiêu cho quân sự nhiều thứ 3 thế giới. Mỹ thống trị trên đất liền, trên biển, trên không và vũ trụ. Thất bại mà Mỹ gặp phải ở Trung Đông đã mang lại tiếng xấu cho quân đội nước này nhưng các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan nhắc tới sự thay đổi trong bản chất chiến tranh hơn là sự suy giảm ưu thế quân sự của Mỹ. Các phần tử khủng bố và quân du kích đã giúp Mỹ thiết kế lại lực lượng quân đội thông thường của mình cho phù hợp hơn. Cuối cùng, Mỹ đã phải tìm cách đối mặt với các thách thức tốt hơn. Tuy nhiên, trong khi sức mạnh quân sự thông thường có thể không ngăn được những kẻ khủng bố thì Mỹ vẫn làm tốt việc ngăn chặn các quốc gia thù địch.
3. Ảnh hưởng chính trị
Mỹ vẫn thực sự là siêu cường số 1 thế giới |
Quyền lực chính trị được thể hiện ở nhiều phương diện. Với Mỹ, việc viện trợ nước ngoài là một cách hiệu quả để củng cố sức mạnh chính trị của mình trên toàn cầu. Trong năm 2013, Mỹ đã chi 32,7 tỷ USD hỗ trợ tài chính, đứng thứ 2 là Anh với 19 tỷ USD. Điều này chỉ ra số tiền dùng để mua sự hợp tác chính trị từ những nước có nhu cầu.
Nhưng để có được quyền lực chính trị ở nước ngoài, trước tiên, bạn phải có sự ổn định trong nước. Mỹ có bộ hiến pháp lâu đời nhất trên thế giới cũng như có những cơ quan và quy tắc luật kèm theo hiến pháp.
Hiến pháp Mỹ đã phát triển cùng với người dân nước này. Những số liệu thống kê cho thấy sự hấp dẫn của hệ thống này: 45 triệu người sinh sống tại Mỹ hiện nay được sinh ra ở nước ngoài. Con số này cao hơn 4 lần so với quốc gia có số người nước ngoài cao thứ hai thế giới. Với nhiều người, Mỹ vẫn là nơi lý tưởng để bắt đầu một cuộc sống mới.
4. Sự đổi mới
Trong số 9 công ty công nghệ lớn nhất trên thế giới thì 8 cái có trụ sở tại Mỹ. Với tầm quan trọng ngày càng tăng của công nghệ thì con số này là một vấn đề lớn. Trong nhiều thập kỷ, Mỹ lo ngại về sự phụ thuộc năng lượng, nhưng ngày nay, Mỹ là nhà sản xuất dầu, khí tự nhiên số 1 trên thế giới. Điều này phần lớn nhờ vào sự phát triển của công nghệ đứt vỡ thủy lực, một sản phẩm của nghiên cứu công và năng lượng tư nhân. Các trường đại học nghiên cứu và các tổ chức khoa học của Mỹ làm điều này tốt nhất, cho phép nước này tập trung vào kỹ năng mà họ cần nhất. Và Mỹ đang chi tiền để giữ lợi thế so sánh của mình còn nguyên vẹn: 30% số tiền chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển đều được tiêu tại Mỹ.
5. Văn hóa/Phong cách sống
Vào năm 2012, người Mỹ đã chi 370 triệu USD mua trang phục dành cho thú cưng. Đầu năm nay, tàu lượn siêu tốc Fury 325 đã được mở ở Bắc Carolina và trở thành vòng quay rollercoaster cao nhất thế giới cho đến năm 2016, khi vòng quay tiếp theo dự kiến được mở tại Orlando, Florida. Trong cuộc khảo sát của Charities Aid Foundation gần đây, người Mỹ đứng đầu thế giới trong việc giúp đỡ người xa lạ. Những số liệu này có vẻ không liên quan đến nhau nhưng chúng chỉ ra một thực tế là người Mỹ được hưởng một cuộc sống chất lượng hơn người dân nước khác.
Vậy khi kết hợp với sức mạnh kinh tế, quân sự, ảnh hưởng chính trị và sự đổi mới, chúng ta có thể rút ra kết luận Mỹ là một siêu cường thực sự.
Bảo Linh (Theo Time)