Hang "Lưu Ngư động" ở Thập Yển, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, là một trong những địa điểm kỳ bí của nước này. Câu chuyện về hang động này đã trở thành truyền thuyết và thu hút sự quan tâm của nhiều người, không chỉ vì vẻ đẹp tự nhiên mà còn vì hiện tượng kỳ lạ mỗi dịp Tết Thanh minh.
Hiện tượng kỳ bí: Vào mỗi dịp Tết Thanh minh hàng năm, Lưu Ngư động sẽ phun ra hàng nghìn kg cá. Vì vậy, cứ mỗi dịp trước, trong và sau Tết Thanh minh, người dân quanh đó đều chuẩn bị sẵn dụng cụ để tới hang động bắt cá về ăn hoặc buôn bán. Họ coi đó là "lộc trời" được ban xuống mỗi năm.
Những con cá này có màu bạc, kích thước khá to, khi chết sẽ dần chuyển sang màu đỏ tươi. Loại cá này có hương vị rất thơm ngon, hầu như không có xương, chỉ có một xương sống chạy dọc lưng. Vì thế, nhiều người dân địa phương rất thích ăn loại cá này, khi bán cũng rất chạy.
Ngay sau đó, nhiều chuyên gia đã bắt tay vào tìm hiểu về hang "Lưu Ngư động". Sau thời gian khảo sát và tìm hiểu, các chuyên gia cho biết loại cá được phun ra mỗi năm là một loại hóa thạch sống, được bảo vệ quốc gia cấp độ 2.
Loại cá này có tên khoa học là Scaphesthes macrolepis. Sở dĩ chúng được gọi là hóa thạch sống bởi chúng vẫn giữ nguyên hình dáng không thay đổi từ giai đoạn trứng nước của lịch sử tiến hóa và không có bất kỳ họ hàng gần gũi nào còn sinh tồn.
Scaphesthes macrolepis còn được gọi là cá vây đỏ Thái Sơn. Chúng được liệt vào một trong 5 loại cá tiến vua có giá trị nhất thời xưa. Cá vây đỏ Thái Sơn là loài cá nước ngọt, thịt mềm, vị thơm ngon mà không tanh, có tác dụng cải thiện thị lực. Chúng là món ăn bắt buộc phải có trong các bữa ăn của hoàng gia. Các hoàng đế Trung Quốc xưa thường đến Thái Sơn để thưởng thức loại cá này bởi chất lượng của cá vây đỏ Thái Sơn ở đây là cao cấp nhất.
Scaphesthes macrolepis sống ở các khe suối trên núi cao từ 270 đến 1500 m trên mực nước biển. Đặc biệt, người ta thường tìm thấy chúng ở các khu suối bắt nguồn từ các vết nứt dung nham và hang động karst. Khi mùa đông tới, chúng sẽ trốn dưới đáy nước từ tháng 10 và ra khỏi đó vào giữa tháng 4 năm sau. Nhiệt độ thích hợp để cá vây tia Scaphesthes macrolepis phát triển tốt là từ 4 đến 26 độ C, nếu thấp hơn 2 độ C hoặc cao hơn 28 độ C thì chúng sẽ chết.
Những giả thuyết: Một số người tin rằng hang động có một hệ thống ngầm liên kết với các dòng sông hoặc ao nước ở gần đó, cho phép cá di chuyển vào và ra. Một số giả thuyết khác cho rằng cá có thể đến từ một nguồn nước ngầm dưới hang động. Tuy nhiên, vẫn chưa có lý giải chính xác và khoa học về hiện tượng này.
Văn hóa và du lịch: Hiện tượng kỳ lạ này đã thu hút sự chú ý của nhiều du khách và trở thành một phần của văn hóa địa phương. Mỗi năm, vào dịp Tết Thanh minh, nhiều du khách đến thăm hang động để chứng kiến và tìm hiểu về hiện tượng này.
Dù vẫn còn nhiều bí ẩn về hang "Lưu Ngư động", nó đã trở thành một phần quan trọng của di sản văn hóa và lịch sử địa phương. Câu chuyện về hang động không chỉ phản ánh sự kỳ bí của tự nhiên mà còn là một minh chứng về sức mạnh của truyền thuyết trong văn hóa dân gian.