Khi Vua Bảo Đại trao ấn kiếm cho chính phủ lâm thời cũng chính thức là khi nhà Nguyễn suy tàn, cung nữ được về với cuộc sống đời thường. Cụ Lê Thị Dinh, Trần Thị Vui là một trong số ít cung nữ cuối cùng của triều Nguyễn còn sống đến sau này. Họ đã kể lại những câu chuyện thú vị về những năm tháng sống trong cung.
Bà Dinh được vợ vua Đồng Khánh gọi vào cung khi đang học lớp 5, ở đến năm 16 tuổi thì chính thức hầu hạ Đức Từ Cung. Theo bà, lí do các phi tần trong cung luôn có mùi thơm nhẹ nhàng là bởi họ được rửa mặt mặt bằng một loại nước nấu từ các loại hoa, sả, bưởi, chanh kết hợp, chân cũng được ngâm trong nước hoa.
Đến bữa ăn, bà Dinh cùng các cung nữ sẽ ăn thử trước các món ăn để xem mùi vị và kiểm nga độc tính, sau đó thì vua Bảo Đại và Nam Phương Hoàng Hậu mới ăn. Thep quy củ, các món ăn được dọn trong những chiếc đĩa nhỏ và cung nữ không được ăn cùng những người trong Hoàng gia.
Giống như bà Dinh, bà Trần Thị Vui cũng là một cung nữ khác thuộc Đức Từ Cung, nhận việc trải chiếu cho Hoàng hậu ngủ, bóp chân, vấn tóc, dâng khăn, dâng nước, bê tráp trầu... Mẹ bà là cung nữ Tôn Nữ Thị Biên thuộc dòng trưởng của chúa Nguyễn Phúc Tần, đời thứ 5 đưa vào. Tuổi hiện tại dù nhưng bà Vui vẫn còn lưu giữ được sự quý phái.
Theo lời bà, chủ nhân của Đức Từ Cung sẽ đi ngủ khoảng 22-23h, phải có 2 cung nữ quạt và bóp chân, thay phiên nhau đến sáng. Cung nữ vào được đây sẽ được hưởng nhiều đặc ân hơn dân thường, nhưng ngược lại cũng phải chịu hình phạt hà khắc. Từng có trường hợp cung nữ sợ ma hét toáng lên làm Hoàng hậu tỉnh giấc và đã bị đánh đập.
Bà chia sẻ với báo Lao Động: "Suốt 3 năm ở trong cung Diên Thọ, tui chỉ làm mỗi việc là... bóp chân cho bà Từ Cung và quạt hầu bà ngủ. Hằng tháng, tui được 3 đồng lương nhưng mạ tui nhận. Ăn uống thì đến bữa qua điện Phụng Tiện ăn với mạ tui, xong rồi về".
Trong cung, cuộc sống đầy đủ vật chất nhưng không có được sự tự do, phải hầu hạ Hoàng tộc nên cử chỉ, lời nói, hành động cũng phải đúng mực, đặc biệt không đem chuyện trong cung ra kể bên ngoài. Cả hai bà cho biết vua Bảo Đại là một người sống theo phong cách hiện đại, do không còn nhiều phi tần như trước nên cuộc sống chốn hậu cung khá yên bình, không có cảnh ghen ghét chờ vua ân sủng.
Trả lời phỏng vấn với báo Lao Động, bà Vui cho biết thêm: "Vua Bảo Đại vui lắm. Rất nhiều lần tui chứng kiến cảnh vua đi từ điện Kiến Trung (nơi ở) dọc theo các nhà cầu (hành lang) qua cung Diên Thọ thăm mẹ. Vì vua thường đi nhanh nên mỗi lần tới cung Diên Thọ là phải đứng ngoài cửa để chờ bà Nam Phương hoàng hậu đi sau. Gặp nhau, hai người ôm nhau xoay một vòng như trong phim bây chừ, sau đó... hun nhau mấy cái đã rồi mới vào thăm bà Từ Cung".