Có một nông dân suốt 30 năm qua đã làm một cái việc mà không ai dám làm: Nếm thuốc trừ sâu. Kỳ dị hơn, ông còn “chế” được loại thuốc trừ sâu khi phun không cần đồ bảo hộ, có thể dùng để chữa đau bụng, nhức mỏi chân tay… Đó là ông Lê Văn Đáo (SN 1957) ở thôn Hương Quất, xã Thành Công, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên.
Thuốc trừ sâu chữa… nhức mỏi chân?
Sinh ra và lớn lên ở làng thuần nông Hùng Bạch thuộc xã Thành Công (huyện Khoái Châu, Hưng Yên), năm 20 tuổi, Lê Văn Đáo đi thanh niên xung phong trên mạn Đình Lập, Quảng Ninh. Năm 1979, trong trận chiến bảo vệ vùng biên ở bản Chắt, Hà Lầm (trước đây thuộc Quảng Ninh, nay thuộc Lạng Sơn), bản sơ tán hết, chỉ sót hai ông bà già. Thấy cảnh ông ốm nằm bẹp, bà ở lại chăm, lương thực chẳng có gì ngoài nồi cháo sắn, Đáo xin hậu cần cho họ ít gạo, mắm tôm rồi hỏi sao hai cụ không di tản. Ông lão trả lời hai cụ không có con cháu nên sống ở đây mà chết cũng ở đây rồi bảo bà lấy cái ống đồng ra.
| Ông Lê Văn Đáo rót thuốc trừ sâu tự chế để… “nếm” |
Ông lão lấy ra từ ống đồng bé bằng cổ tay một cuốn sách, rồi bảo: “Mày (ông Đáo- PV) cầm quyển sách này phòng khi người nhà bệnh thì biết đường mà chữa. Mày cứ theo dõi ký hiệu, để ý cây quả sẽ dò ra”. Nhưng cuốn sách cũ quá nên bị nát vụn hết, chỉ còn sót lại 4 trang ở phần chữa tai mũi họng, nấm, xoang, sâu răng… Theo đó, ông đi tìm thảo dược trị bệnh.
Sau này khi về quê, ông cất thảo dược vào thùng gạo. Một lần, khi ông kiểm tra thùng gạo, ông phát hiện thấy một điều lạ xảy ra: Thùng gạo ông cất thảo dược không hề mọt trong khi mở thùng gạo không có thảo dược bên trong thì mọt đầy. Một ý tưởng chợt lóe lên, ông nghĩ, “Cây cối cũng như con người. Mình có thể chữa bệnh cho người thì tại sao lại không thể trị bệnh được cho cây?!…”.
Từ đó, ông mày mò thử nghiệm để chế một loại thuốc sâu sinh học hoàn toàn bằng thảo dược. Công thức của thuốc trừ sâu thảo dược, ông chỉ tiết lộ thành phần chính gồm ấu tầu, mã tiền, bồ kết, hạt cau già, ớt hoặc hạt tiêu, tỏi tía, gừng ta,… kết hợp với một số thảo dược “bí mật” nữa ngâm với cồn hoặc rượu 90 độ trong 6 tháng. Cứ 7 lít dung dịch khi ngâm sẽ chắt lại được 5 lít thuốc sâu đủ phun cho một mẫu ruộng.
Suốt 30 năm nay, ông Đáo đã miệt mài, thử nghiệm để có được công thức chuẩn của thuốc trừ sâu nói trên và trong 10 năm nay, ông đã khẳng định: “Thuốc trừ sâu thảo dược có thể diệt được các loại sâu hại lúa và hoa màu”. Trong quá trình thử nghiệm tác dụng của thuốc, ông Đáo đem mấy con gà, con lợn trong nhà lần lượt làm “chuột bạch”, thậm chí ông còn “nếm” để biết nồng độ. Nhưng lạ lùng, thuốc trừ sâu do ông Đáo chế ra không hề gây chết cho động vật. Để chứng minh, “lão gàn” rót thuốc trừ sâu ra chén uống trà, sau đó tu một hơi trước sự ngỡ ngàng của chúng tôi.
Muốn chia sẻ lại bị coi là “gàn”
| Các loại thảo dược ngâm trong bình thuốc trừ sâu của ông Đáo. |
Sản phẩm của ông Đáo đặc biệt là thế, việc ông chế được thuốc trừ sâu từ dược thảo, không độc hại cho con người không chỉ bà con trong vùng mà nhiều nơi biết đến. Tuy nhiên, sản phẩm này lại chỉ sản xuất được ở quy mô rất nhỏ. Ông chỉ dám sử dụng trong việc phun trừ sâu cho gia đình mình vì không có “bà đỡ”, không có cơ quan tổ chức nào đứng ra nghiên cứu đầu tư phát triển và nhân rộng. Ông cũng chưa dám tiết lộ những thành phần “bí mật” còn lại trong bài thuốc trừ sâu tự chế.
Ông Đáo chia sẻ: "Việc tự chế thuốc, phun thuốc ấy mới chỉ áp dụng ở nhà tôi. Tôi không thể giải thích giúp bà con xem nguyên lý chữa bệnh của các nguyên liệu ấy thế nào thì khó thuyết phục lắm. Vả lại, bây giờ người ta vẫn bảo tôi là “gàn dở”. Lỡ tôi nói ra, người ta làm theo không đúng lại chết người thì thành ra tôi gây nên tội. Nếu được các nhà khoa học kiểm nghiệm và công nhận loại thuốc trừ sâu của tôi thật sự hiệu nghiệm và không độc hại thì tôi sẽ chia sẻ rộng rãi để bà con cùng áp dụng theo”.
Ban đầu, khi thấy ông tự mình thí nghiệm thuốc trừ sâu tự chế, mọi người, kể cả vợ ông cũng cho là ông “gàn dở”. Nhưng sau 10 vụ lúa dùng thuốc trừ sâu do chính ông chế ra, nhà ông không mất mùa vụ nào nên mọi người cũng hết “lời ra tiếng vào”. Ông phân tích, cùng cấy 1 giống lúa dùng thuốc hóa học thu 2,4 tạ/sào, còn phun thuốc thảo dược cũng thu 2,2 tạ/sào, nhưng bán 20kg thóc chênh lệch ấy chưa chắc đã đủ mua thuốc trừ sâu hóa học. “Thuốc trừ sâu thảo dược còn diệt được cả trứng, sâu non và sâu trưởng thành, đặc biệt diệt trừ rầy nâu hiệu quả. Thuốc không gây ô nhiễm môi trường, nguồn nước, mỗi vụ cũng giảm được 40- 50% chi phí. Tuy nhiên, tôi chỉ tiếc là sau gần 30 năm mày mò, 10 năm thử nghiệm thì đến nay vẫn chưa có đơn vị, tổ chức nào kiểm nghiệm và công nhận cho loại thuốc của tôi để tôi có thể chia sẻ rộng rãi hơn cho bà con”, ông Đáo chia sẻ.
Ông Lê Văn Thung, Chủ tịch xã Thành Công bày tỏ: “Việc ông Đáo áp dụng thuốc trừ sâu thảo dược có hiệu quả trong việc phun trừ sâu hại cho lúa và hoa màu trong vườn của ông là chính xác. Đặc biệt, rau củ vừa được phun thuốc trừ sâu thảo dược của ông có thể sử dụng ăn luôn mà không gây độc hại với người. Tuy nhiên ông Đáo không dám phổ biến cũng như không dám áp dụng phun rộng rãi cho những hộ gia đình khác vì lí do thuốc của ông chưa được kiểm nghiệm. Địa phương mong các cấp, các ngành nghiên cứu, nếu được sẽ sản xuất để thuốc trừ sâu thảo dược của ông Đáo có thể sử dụng đại trà cho bà con Hưng Yên và trên cả nước”.