Các nhà khoa học đến từ Đại học East Anglia, Norwich (Anh) do nhóm của giáo sư Douglas Yu phụ trách mới đây đã dùng công nghệ sinh học mới nhất để lấy máu từ con đỉa, sau khi chúng hút máu các loài động vật để nghiên cứu.
Tiến hành tách các mã di truyền ADN, các nhà khoa học có thể xác định được đỉa đã hút máu của những loài động vật nào.
Sau 5 năm với tổng số 30.000 con đỉa được thí nghiệm, nhóm nghiên cứu đặt ra hy vọng có thể ứng dụng được công nghệ tương tự vào việc phát hiện, phòng chống các dịch bệnh trong tương lai.
Cụ thể, với một nghiên cứu từ nước thải của chợ bán đồ tươi sống, các nhà khoa học phân tích được và tìm ra bằng chứng có dấu hiệu buôn bán động vật hoang dã hay không. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra dịch Covid-19 hiện nay.
Với dịch virus corona chủng mới (Covid-19) tuy chưa rõ nguyên nhân nhưng các loài động vật như tê tê, dơi được cho là vật chủ trung gian gây ra đại dịch nguy hiểm hiện nay.
Được biết, giáo sư Yu theo đuổi chuyên ngành sinh thái, nghiên cứu về sự tương tác giữa sinh vật và môi trường. Ông cũng là người đi đầu trong việc ứng dụng “e-DNA” hay “environmental DNA” (tạm dịch: ADN môi trường) và nghiên cứu sinh thái.
Nhờ khái niệm "ADN môi trường" mà từ đây, sự có mặt của các loài vật có thể được phát hiện nhờ mẫu đất, nước, thậm chí là mẫu máu có trong dạ dày loài đỉa.
Sở dĩ, đỉa được chọn nghiên cứu vì chúng có mặt ở mọi nơi, hút nhiều máu của mọi loài vật và không "kén ăn". Đối với chúng, mùi vị của ếch hay gấu đều "ngon" như nhau. Vào mùa hè ở các cánh rừng Vân Nam, khách du lịch phải kinh hãi vì cứ vài phút lại phải gạt đi vài con đỉa bám trên giày.
Dự án của GS Yu được triển khai từ năm 2015 tại Khu Bảo tồn Ailao Shan cách Côn Minh 170 km về phía nam. Nhóm tiến hành thu thập đỉa trong các chuyến tuần tra và đảm bảo bao quát được cả cánh rừng có diện tích ngang với Singapore.
Nhờ những con đỉa, nhóm nghiên cứu tìm ra ADN của nhiều loài như gấu đen châu Á, hươu Sambar... Danh sách còn bao gồm cả các động vật sắp tuyệt chủng.
Nhờ nghiên cứu này của GS Yu đã góp phần quan trọng trong việc phòng dịch bệnh. Một thông tin thú vị là giá của mỗi đợt khảo sát cũng được vị giáo sư này nhận định là phải chăng, khi chỉ tiêu tốn vài trăm nghìn nhân dân tệ (6,98 tệ = 1 USD).