Bắc Kinh hôm 20/3 đã có phản ứng gay gắt sau đề xuất cùng các nước ASEAN tuần tra chung ở những khu vực tranh chấp với Trung Quốc trên Biển Đông của một sĩ quan Mỹ.
"Chúng tôi hy vọng Mỹ sẽ nghiêm túc tôn trọng cam kết không đứng về bên nào trong vấn đề chủ quyền lãnh thổ", Tân Hoa xã dẫn lời phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói.
Ông Hồng cũng chỉ trích những đề xuất trên của Mỹ "sẽ không giúp gì trong việc giải quyết hợp lý các tranh chấp hoặc đóng góp vào hòa bình và ổn định trên Biển Đông".
Ông Hồng nói thêm rằng Trung Quốc đã "cam kết lâu dài rằng sẽ giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông thông qua các cuộc đàm phán và tham vấn với những nước trực tiếp liên quan".
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi
Ông Hồng yêu cầu phía Mỹ "không đưa ra những phát ngôn thiếu trách nhiệm và thay vào đó tăng cường những hành động có lợi cho việc thúc đẩy sự tin tưởng lẫn nhau và cho hòa bình, ổn định khu vực".
Trước đó, hôm 17/3, Chỉ huy Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ hôm 17/3 đã kêu gọi các quốc gia Đông Nam Á thiết lập một lực lượng chung trên biển để tuần tra những khu vực có tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông và Mỹ sẵn sàng hỗ trợ hoạt động này.
Hãng tin Bloomberg dẫn lời Phó đô đốc Robert Thomas thuộc Hạm đội 7 của Mỹ phát biểu tại Triển lãm Hàng không và Hàng hải Quốc tế Langkawi (LIMA) ở Malaysia cho biết, các nước ASEAN có thể hợp tác về an ninh hàng hải trong khi vẫn tôn trọng chủ quyền, tương tự như nỗ lực chống cướp biển ở Vịnh Aden.
"Nếu các thành viên ASEAN muốn đi đầu trong hoạt động trên, hãy tin tôi, Hạm đội 7 Mỹ sẽ sẵn sàng hỗ trợ", ông Thomas nói trong phiên họp với các chỉ huy hải quân.
Tuần dương hạm lớp Ticonderoga mang tên lửa dẫn đường - chiếc USS Shiloh (CG 67) của Hải quân Mỹ đến Langkawi, Malaysia dự Triển lãm hàng không - hàng hải 2015 (LIMA 2015)
Washington đã trấn an các đồng minh trong khu vực rằng họ sẽ ủng hộ những nước này trong việc ứng phó với yêu sách của Trung Quốc đòi chủ quyền khoảng 80% diện tích Biển Đông. Bắc Kinh ngày càng tăng sức ép với một số thành viên ASEAN và tăng tốc cải tạo đất trên nhiều bãi đá ở Biển Đông.
Các nước ASEAN đang phải đối mặt với những tranh chấp chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông, và điều này là một trở ngại lớn cho việc biến ASEAN thành khu vực hòa bình, tự do và trung lập, theo nhận xét của Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia, ông Hishammuddin Hussein.
Yên Yên (Xinhua, Bloomberg)