Thời tiết nắng nóng kéo dài gây ra nhiều hệ lụy trong đó phổ biến nhất là tình trạng say nắng. Say nắng là tình trạng do cơ thể quá nóng, thường là do tiếp xúc kéo dài hoặc làm việc liên tục ở nhiệt độ cao. Đây là dạng chấn thương do nhiệt nghiêm trọng nhất. Tình trạng say nắng có thể xảy ra nếu nhiệt độ cơ thể tăng lên đến 40 độ C hoặc cao hơn. Tình trạng này phổ biến nhất trong những tháng cao điểm của mùa hè từ tháng 5 tới hết tháng 7.
Khi bị say nắng, cần được điều trị khẩn cấp. Say nắng không được điều trị có thể nhanh chóng làm ảnh hưởng đến não, tim và thận. Nếu để lâu tình trạng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn khi làm tăng các nguy cơ biến chứng hoặc tử vong.
Các dấu hiệu và triệu chứng say nắng bao gồm:
- Nhiệt độ cơ thể cao. Nhiệt độ trung tâm của cơ thể từ 104 F (40 C) trở lên, được đo bằng nhiệt kế. Đây là dấu hiệu chính của say nắng.
- Thay đổi trạng thái tinh thần hoặc hành vi. Nhầm lẫn, kích động, nói lắp, khó chịu, mê sảng, co giật và hôn mê đều có thể xảy ra do say nắng.
- Đổ mồ hôi. Khi bị say nắng do thời tiết nóng bức, da của bạn sẽ cảm thấy nóng và khô khi chạm vào. Tuy nhiên, nếu bị say nắng do tập thể dục quá sức, da sẽ khô hoặc hơi ẩm.
- Buồn nôn và ói mửa. Bạn có thể cảm thấy đau bụng hoặc nôn mửa.
- Da ửng đỏ. Da của bạn có thể chuyển sang màu đỏ khi nhiệt độ cơ thể tăng lên.
- Thở nhanh. Hơi thở của bạn sẽ trở nên nhanh hơn bình thường.
- Nhịp tim đập nhanh. Nhịp tim sẽ tăng lên đáng kể vì sức ép nhiệt độ.
- Đau đầu. Đầu của bạn có thể đau nhói.
Nguyên nhân xảy ra tình trạng say nắng
Say nắng có thể xảy ra do:
- Làm việc dưới trời nắng nóng. Loại say nắng này thường xảy ra sau khi tiếp xúc với thời tiết nóng ẩm, đặc biệt là trong thời gian dài. Nó xảy ra thường xuyên nhất ở người lớn tuổi và ở những người mắc bệnh mãn tính.
- Làm việc vất vả quá sức dưới nắng nóng gay gắt. Say nắng do làm việc quá sức là do nhiệt độ trung tâm cơ thể tăng lên do hoạt động thể chất cường độ cao trong thời tiết nóng. Bất cứ ai tập thể dục hoặc làm việc trong thời tiết nóng đều có thể bị say nắng do quá sức.
Trong hai nguyên nhân trên, tình trạng say nắng dễ xảy ra hơn khi:
- Mặc quần áo không phù hợp
- Uống rượu, có thể ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể bạn
- Bị mất nước do không uống đủ nước.
Khi nào nên đi khám bác sĩ
Nếu thấy một người có biểu hiện bị say nắng hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức. Sau đó, hãy thực hiện ngay những hành động này trong khi chờ cấp cứu:
- Đưa người đó vào bóng râm hoặc trong nhà.
- Cởi bỏ bớt quần áo, nên chọn đồ có chất liệu thoáng khí, thấm hút mồ hôi.
- Làm mát cho người bị say nắng bằng mọi cách như lau người bằng khăn ướt đặc biệt là vị trí đầu, cổ, tay, chân. Đặt vào bồn nước mát hoặc dùng quạt phun sương,...
Biến chứng của say nắng:
Say nắng có thể dẫn đến một số biến chứng, tùy thuộc vào nhiệt độ cơ thể cao trong bao lâu. Các biến chứng nặng bao gồm:
- Tổn thương cơ quan quan trọng. Nếu không có phản ứng nhanh, say nắng có thể khiến não hoặc các cơ quan quan trọng khác bị ảnh hưởng, có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn.
- Tử vong. Nếu không được điều trị kịp thời và đầy đủ, say nắng có thể gây tử vong.
Mẹo phòng tránh say nắng vào mùa hè
Thực hiện các bước sau để ngăn ngừa tình trạng say nắng xảy ra khi thời tiết nóng:
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, hút mồ hôi. Mặc quá nhiều quần áo hoặc quần áo bó sát sẽ khiến cơ thể không tự điều chỉnh được nhiệt độ cơ thể.
- Bôi kem chống nắng đầy đủ, đội mũ rộng vành. Khi ở ngoài trời, hãy đội mũ rộng vành và đeo kính râm, đồng thời sử dụng kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF ít nhất là 15. Thoa kem chống nắng nhiều và thoa lại sau mỗi hai giờ — hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đang đi bơi.
- Uống nhiều nước. Uống nước sẽ giúp cơ thể bạn đổ mồ hôi và duy trì nhiệt độ cơ thể bình thường.
- Không bao giờ để ai đó bên trong xe hơi đậu ngoài trời. Đây là một nguyên nhân phổ biến gây tử vong liên quan đến nhiệt ở trẻ em. Khi đỗ xe dưới trời nắng, nhiệt độ trong xe của bạn có thể tăng lên cao chỉ trong vòng 10 phút và gây tử vong ngay lập tức.
- Nếu làm việc ngoài trời trong thời tiết nắng nóng, hãy uống nước và nghỉ ngơi thường xuyên ở nơi mát mẻ. Cố gắng lên lịch tập thể dục hoặc lao động chân tay vào những thời điểm mát mẻ hơn trong ngày, chẳng hạn như sáng sớm hoặc buổi tối.
- Hạn chế thời gian làm việc hoặc tập thể dục dưới trời nóng cho đến khi bạn quen với nó. Những người không quen với thời tiết nắng nóng đặc biệt dễ mắc các bệnh liên quan đến nhiệt. Có thể mất vài tuần để cơ thể bạn thích nghi với thời tiết nóng.
- Nếu cơ thể phải dùng thuốc hoặc mắc một căn bệnh nào đó làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến nhiệt, hãy tránh nóng và hành động nhanh chóng nếu bạn nhận thấy các triệu chứng bị say nắng.