Xu Zengping – “cha đẻ của tàu Liêu Ninh” lần đầu tiên tiết lộ về các cuộc đàm phán phía sau việc mua lại con tàu cho hải quân PLA và bí mật đằng sau động cơ của nó.
Xu Zengping cùng cựu Phó chỉ huy trưởng Hải quân PLA Su Shiliang trên boong tàu Liêu Ninh
Đây là một nhiệm vụ đặc biệt. Trước sự sụp đổ của Liên Xô, một doanh nhân sẵn tiền để mua lại con tàu chưa hoàn thành của Ukraine cho Hải quân PLA.
Phát biểu với giới truyền thông trong lần đầu tiên, doanh nhân đến từ Hong Kong này đã cam kết tiết lộ những chi tiết ít được biết đến đằng sau cuộc phiêu lưu để thực hiện ước mơ sở hữu một chiếc tàu chiến bấy lâu của Trung Quốc.
Xu Zengping tiết lộ rằng các động cơ ban đầu dễ bị tổn thương về mặt quân sự của con tàu vẫn còn nguyên khi Ukraine bán đi vào năm 1998. Điều này trái với những gì mà Bắc Kinh nói với thế giới vào thời điểm đó.
“4 động cơ nguyên vẹn hoàn toàn bị dầu mỡ phủ kín” sau khi con tàu ngừng vận hành vào năm 1992 đã trở thành một món hời cho đất nước vốn đang muốn cải thiện quân đội.
Bất cứ ai lần đầu liên kết với thỏa thuận mua bán này đều đã xác nhận công khai rằng những động cơ đều ở đúng chỗ tại thời điểm diễn ra giao dịch. Các báo cáo trước đó cho biết hệ thống phát điện của tàu đã bị xưởng đóng tàu Nikolayev của Ukraine tháo dỡ ở Biển Đen cùng với thiết bị điện tử và vũ khí trước khi Xu mua nó vào năm 1998 với giá 20 triệu USD.
“Khi tôi được kỹ sư trưởng của xưởng đóng tàu đưa tới phòng máy của con tàu, tôi nhận thấy cả 4 động cơ đều còn mới và được phủ dầu mỡ cẩn thận, mỗi chiếc đều có giá ban đầu là 20 triệu USD”, Xu nói. Ông cũng cho biết một đợt tái trang bị cho con tàu hoàn thành vào năm 2011 đã phục hồi 4 động cơ để đi vào vận hành.
Con tàu mà hiện nay được gọi là Liêu Ninh được xây dựng trên thân của tàu Varyag, một tàu sân bay lớp Kuznetsov còn dang dở của Liên Xô. Xưởng đóng tàu Biển Đen đã xây dựng được 2/3 chặng đường xây dựng con tàu khi Liên Xô sụp đổ. Thân tàu bị tàn phá theo thời gian cho đến khi Xu tiến hành mua lại nó giúp Hải quân PLA.
Xu Zengping cùng tổng thiết kế của tàu Varyag do Liên Xô sản xuất
Xu cho biết xưởng đóng tàu đồng ý bán nó đi bởi bất ổn chính trị khiến họ rơi vào tình trạng tài chính eo hẹp.
“Phía Trung Quốc cố tình đưa ra thông tin sai lệch về việc loại bỏ các động cơ để Xu và xưởng đóng tàu thương lượng dễ dàng hơn”, một nguồn tin thân cận với vụ mua bán này tiết lộ với SCMP.
Truyền thông phương Tây cũng đã đưa tin việc Mỹ gây áp lực cho Ukraine để loại bỏ mọi thứ bên trong con tàu, chỉ bán thân tàu cho người mua Trung Quốc, nguồn tin nói thêm.
Một đại tá đã nghỉ hưu của Hải quân PLA nói rằng “rất có thể” tàu sân bay Liêu Ninh vẫn sử dụng những động cơ gốc của Ukraine. “Công nghệ động cơ của Ukraine tốt hơn so với Trung Quốc. Theo như tôi biết thì hải quân của chúng tôi đã tìm kiếm sự giúp đỡ của Ukraine để có được các động cơ. Chúng được bịt kín trong nhiều năm và vẫn đang hoạt động”, người này nói.
Việc mua tàu sân bay mới chỉ là khởi đầu. Phải mất 4 năm để đưa nó từ Ukraine tới Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh và hơn 1 thập kỷ nữa để trang bị cho nó.
Antony Wong Dong, một nhà quan sát quân sự tại Ma Cao cho biết sau nhiều năm đàm phán, nhà máy đóng tàu Biển Đen cũng đã chuyển giao công nghệ động cơ cho Công ty Turbine Barbin (một nhà máy chuyên sản xuất nồi hơi quân sự, turbine và thiết bị hơi nước) của Trung Quốc.
Có những dấu hiệu cho thấy các động cơ đã được cải tiến.
“Các hệ thống động cơ đẩy ban đầu được thiết kế cho tàu Liêu Ninh giống với tàu sân bay lớp Kuznetsov của Nga với tốc độ cao nhất là 32 hải lý. Nhưng tàu Liêu Ninh nặng hơn 6.000 tấn, do đó, theo lý thì nó sẽ đi chậm hơn. Nhưng các cuộc chạy thử nghiệm trên biển gần đây cho thấy tốc độ cao nhất của tàu Liên Ninh đạt hơn 32 hải lý. Điều đó cho thấy hệ thống động cơ đẩy của nó đã được nâng cấp”, ông Wong nói.
Tàu sân bay Liêu Ninh được giao cho PLA vào tháng 9/2012 và cho đến nay, nó chỉ được dùng để huấn luyện.
Số cờ hiệu của tàu Liêu Ninh là 16. “Bạn có biết tại sao Liêu Ninh lại được đánh số 16 không? Đó là bởi vì chúng tôi đã mất 16 năm để hoàn thành nó, từ lúc thực hiện hợp đồng mua bán cho tới khi tái xây dựng xong”, ông Xu cho biết.
Bảo Linh (tin tức SCMP)