Những động thái quân sự mới nhất của Nga tại Syria đã làm tăng sự chia rẽ trong chính quyền Mỹ về việc liệu Tổng thống Nga Putin thực sự ủng hộ sáng kiến do Mỹ khởi xướng để chấm dứt nội chiến hay sử dụng các cuộc đàm phán để che giấu sự hậu thuẫn quân sự mới dành cho Tổng thống Syria Bashar Assad.
Một vài quan chức Mỹ nói với Reuters rằng Nga đã thay đổi vị trí đơn vị pháo binh gần thành phố Aleppo. Mặc dù đã rút một số máy bay cánh cố định hồi tháng 3, Nga cũng củng cố lực lượng của mình tại Syria với những trực thăng vũ trang tiên tiến và nối lại các cuộc không kích chống những nhóm đối lập ôn hòa, các quan chức Mỹ tiết lộ với điều kiện giấu tên.
Việc tái khẳng định ủng hộ quân sự của Nga đã khiến một số quan chức Mỹ cảnh báo rằng Moscow sẽ xem sự thất bại trong phản ứng như dấu hiệu nhút nhát của Mỹ. Họ nói điều đó có thể khuyến khích Nga leo thang thách thức Mỹ và liên quân thông qua các cuộc diễn tập hải quân và không quân khiêu khích hơn.
Họ cũng cho rằng thất bại trong phản ứng của Mỹ sẽ gây tổn hại nhiều hơn cho quan hệ giữa Mỹ với Saudi Arabia và các quốc gia vùng vịnh khác đang tìm cách lật đổ Assad, và với Thổ Nhĩ Kỳ.
Ý định của ông Putin tại Syria đang khiến nội bộ chính quyền Mỹ đau đầu. Ảnh: RT |
Câu trả lời mà họ đang tranh luận là sự hỗ trợ tăng cường của Mỹ dành cho các phe nổi dậy Syria, đưa nhiều tên lửa chống tăng và súng phóng lựu thông qua các nước thứ ba.
Tuy nhiên, các quan chức khác, trong đó có Cố vấn An ninh Quốc gia Susan Rice, đã phủ quyết bất cứ sự leo thang can thiệp nào của Mỹ tại Syria.
"Bà Rice là con sâu làm rầu nồi canh", một người biết về cuộc tranh luận nội bộ này cho biết.
Bản thân ông Obama từ lâu đã không thích làm sâu sắc thêm sự liên quan của Mỹ đến cuộc chiến này. Hồi tháng 10 năm ngoái, ông nói rằng Washington sẽ không bị kéo vào "cuộc chiến ủy nhiệm" với Moscow. Chính quyền Obama tập trung nhiều hơn vào việc nhấn mạnh cuộc chiến chống nhóm chiến binh Nhà nước Hồi giáo IS vốn đang kiểm soát một vùng rộng lớn ở đông bắc Syria.
Nhà Trắng đã từ chối đưa ra bình luận về bất cứ cuộc tranh luận nội bộ nào liên quan tới Syria hay những ý định của ông Putin.
Mỹ và các nước phương Tây khác đã phải vật lộn để đọc được ý định của Putin kể từ khi quân đội Nga bất ngờ triển khai quân để hỗ trợ ông Assad từ tháng 9/2015.
Tuyên bố đột ngột của ông Putin hồi tháng 3 - rút quân từng phần - và các bước đi khác tiếp tục bỏ lại sự đoán định của các nhà hoạch định Chính sách phương Tây đối với chương trình nghị sự của mình.
"Đọc vị" Putin
Cuộc tranh luận hiện nay về việc làm thế nào để phản ứng với các động thái quân sự của Nga phần nào phản áng sự khác biệt trong quan điểm của Washington. Đó là: liệu ông Putin có chân thành khi ủng hộ tiến trình hòa bình LHQ vốn đang phải vật lộn để tồn tại.
Các quan chức và chuyên gia Mỹ hỏi tại sao ông Putin không thể, hoặc không sẵn sàng ép ông Assad nhượng bộ nhiều hơn trong các cuộc đàm phán.
"Hoặc là Nga đang cố che mắt ông Obama và ông Kerry hoặc họ đang cố lừa chính mình", người biết về cuộc tranh luận nội bộ cho biết.
Một bên là các quan chức quân đội và tình báo Mỹ nghĩ rằng ông Putin ủng hộ các cuộc đàm phán mà Liên hợp quốc hậu thuẫn.
Các quan chức này cho rằng ông Assad khi ấy đã ngầm phá hoại sáng kiến này bằng cách làm cản trở quá trình Geneva và phớt lờ lệnh ngừng bắn, kích động phản ứng của quân nổi dậy và rời bỏ lệnh ngừng bắn từng phần một. Kết quả, ông Putin đã không có lựa chọn nhưng tăng cường hậu thuẫn cho đồng minh Syria của mình.
"Tôi nghĩ chế độ này đã chơi một trò chơi rất rất tinh quái. Họ đã đóng vai một kẻ phá đám, hiểu rõ sự kiên nhẫn của phe đối lập sẽ cạn kiệt", Charles Lister, một chuyên gia đến từ Viện Trung Đông cho biết.
Các quan chức và chuyên gia Mỹ khác thì nghĩ rằng Putin sẽ không bao giờ chân thành về mặt ngoại giao và Obama, Kerry quá ngây thơ khi tin vào tuyên bố ủng hộ của Nga.
Putin vẫn quyết để Assad nắm quyền và đảm bảo Nga vẫn có một cảng hải quân trên bờ biển Địa Trung Hải cùng với một sân bay ở miền bắc Syria - những căn cứ quân sự chính duy nhất mà họ có ở bên ngoài Liên Xô cũ.
"Đây là một trận đấu hoài nghi ngay từ khi ông Putin bắt đầu", Jeffrey White, một cựu chuyên gia phân tích cấp cao của Cơ quan Tình báo Quốc phòng, hiện làm việc tại Viện Chính sách Cận Đông ở Washington cho biết. "Tôi chưa từng tin ông ấy bị Assad đe dọa. Tôi nghĩ họ đang liên kết với nhau".
Trong khi các quan chức Mỹ đưa ra những đánh giá trái ngược nhau về việc liệu Nga có điều thêm pháo binh cho Syria hay không thì chính quyền Obama ngày 21/4 đã công khai bày tỏ mối quan ngại về những báo cáo cho thấy Nga vận chuyển thêm nhiều trang thiết bị tới nước này.
Lầu Năm Góc đã từ chối đưa ra suy đoán về động cơ của Nga.
"Tôi không biết ý định của họ là gì. Những gì tôi biết đó là chúng tôi thấy lực lượng của chế độ cùng với sự hỗ trợ từ phía Nga, bắt đầu tập trung lực lượng hàng loạt quanh Aleppo", Đại tá Steve Warren, phát ngôn viên liên quân do Mỹ dẫn đầu ngày 20/4 nói.
"Vì vậy đây là điều mà chúng tôi quan ngại và điều mà chúng tôi sẽ để mắt", ông nói.
Xem thêm:
[mecloud]LYFHpEqMyr[/mecloud]
Bảo Linh (Reuters)