Sóng thần là một trong những quá trình làm biến đổi đường bờ biển trên Sao Hỏa, đồng thời là bằng chứng cho thấy hành tinh đỏ từng có đại dương và có thể nuôi dưỡng sự sống.
Theo New Scientist, dù bề mặt Sao Hỏa hiện nay lạnh và khô, song có nhiều bằng chứng cho thấy từng có một đại dương bao phủ bề mặt hành tinh này cách đây vài tỉ năm.
Điều khiến các nhà khoa học băn khoăn là bề mặt Sao Hỏa thiếu đường bờ biển rõ ràng, ranh giới phân chia giữa đất liền và đại dương dường như có sự khác biệt lớn về độ cao dọc theo chiều dài.
Sóng thần cao 50 m từng diễn ra trên sao Hỏa. Ảnh minh họa: Express. |
Nhà nghiên cứu Alberto Fairén ở Trung tâm Sinh vật học Vũ trụ tại Madrid, Tây Ban Nha, và đồng nghiệp lý giải rằng, đường bờ biển trên Sao Hỏa được tái tạo bởi những trận sóng thần khổng lồ, để lại băng và đá nằm rải rác dọc heo một khu vực quy mô lớn.
"Sóng thần là một trong những quá trình làm biến đổi đường bờ biển. Nghiên cứu của chúng tôi đưa ra phát hiện chính thức đầu tiên về sóng thần cổ đại trên sao Hỏa", Fairén cho biết.
Khi xem xét những bờ biển cổ trên Sao Hỏa để tìm ra điểm bất thường, Fairen và các đồng nghiệp phát hiện những nếp gấp trên bờ biển do trầm tích tạo nên. Chúng có chiều dài và chiều rộng lên tới hàng trăm km.
Theo đánh giá của nhóm nghiên cứu, các nếp gấp là tàn tích của hai trận sóng thần khổng lồ từng ập vào các cao nguyên ở phía bắc Sao Hỏa. Trận siêu sóng thần đầu tiên từng tràn qua khu vực có diện tích khoảng 800.000 km2, còn trận siêu sóng thần thứ hai nhấn chìm khu vực có diện tích chừng 1 triệu km2.
Những nếp gấp do trầm tích tạo nên ở phía bán cầu bắc của sao Hỏa trong một số ảnh nhiệt. Ảnh: Livescience |
Những trận siêu sóng thần này có thể cuốn theo những tảng đá có chiều cao tới 10 m, hoặc tạo nên những rãnh có chiều rộng tới 200 m và chiều dài khoảng 20 km. Những rãnh lớn cũng từng xuất hiện sau những trận sóng thần trên Trái Đất của chúng ta.
Trong khoảng thời gian giữa hai trận sóng thần, khí hậu trên sao Hỏa trở nên lạnh hơn, vì những nếp gấp hình thành sau trận sóng thần thứ hai chứa khá nhiều băng.
"Xem xét kỹ hơn địa chất của sao Hỏa, chúng ta tìm thấy ngày càng nhiều bằng chứng chỉ ra nó từng có một đại dương", nhà nghiên cứu Taylor Perron ở Viện Công nghệ Massachusetts nói.
Tuy nhiên, bằng chứng về sóng thần chưa chắc chắn, bởi những dấu vết lưu lại lớn hơn mọi đặc trưng tương ứng trên Trái Đất.
Lê Huyền (tổng hợp)