Các quan chức Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ cho biết thỏa thuận cho phép máy bay Mỹ sử dụng các căn cứ của Thổ Nhĩ Kỳ để không kích IS sẽ mở đường cho việc thành lập khu vực cấm bay trên thực tế tại bắc Syria.
[mecloud] eIue4n5hiY[/mecloud]
Theo đó, thỏa thuận này sẽ dựa vào các phiến quân Syria ôn hòa để kiểm soát vùng đệm dọc biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Một quan chức Thổ Nhĩ Kỳ hôm 26/7 cho biết nước này đã cam kết sẽ sử dụng chiến đấu cơ F-16 để giúp dọn sạch lực lượng của nhóm cực đoan này khỏi khu vực an toàn có diện tích rộng 55 dặm và sâu 25 dặm.
Nếu phiến quân có thể kiểm soát được thì khu vực này sẽ được các cuộc không kích của liên quân bảo vệ. Vì thế, người tị nạn Syria, trong đó có gần 2 triệu người đang sống ở Thổ Nhĩ Kỳ có thể trở về nước.
Các kế hoạch đang được phát triển này sẽ mở ra một mặt trận mới đầy rủi ro cho Mỹ trong cuộc chiến chống lại lực lượng Nhà nước Hồi giáo IS. Washington có thể nao núng nếu Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ không được cung cấp lực lượng mặt đất ôn hòa để giữ được quyền kiểm soát các vùng đệm. Ngày 26/7, các quan chức 2 nước cho biết đều xuất này vẫn đang được tiến hành và 2 nước cần phải đưa ra thêm các chi tiết quan trọng để thỏa thuận này thành công.
"Những gì chúng ta đang nói với Thổ Nhĩ Kỳ là việc hợp tác để hỗ trợ các đối tác trên mặt đất tại bắc Syria, những người đang chống lại IS. Mục đích là để thiết lập một IS-vùng tự do và đảm bảo an ninh tốt hơn, ổn định khu vực biên giới giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria", một quan chức cấp cao của Mỹ nói.
Các quan chức Mỹ đã khẳng định rằng thỏa thuận này sẽ không tạo thành một vùng cấm bay chính thức. Thỏa thuận sẽ yêu cầu sự hỗ trợ từ Hội đồng Bảo an LHQ và như vậy thì Nga, Trung Quốc có thể sẽ phản đối nó.
Việc phát triển thỏa thuận Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ đã tạo ra một chương mới đầy biến động trong cuộc chiến chống lại IS.
Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý cho Mỹ sử dụng căn cứ trên mặt đất của mình để tiến hành không kích chống lại IS mặc dù trước đó, nước này phản đối.
Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ - từng bị buộc tội hỗ trợ IS khi để các chiến binh nhóm này tự do đi lại qua biên giới với Syria - giờ đây đã thể hiện vai trò tích cực trong cuộc chiến chống lại nhóm khủng bố này. Kể từ hôm 23/7, các chiến đấu cơ F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành cuộc không kích đầu tiên chống lại chiến binh IS ở Syria.
Thỏa thuận này có thể sẽ tạo ra một vùng đệm bên trong Syria - điều mà từ lâu nước này tìm kiếm. Mỹ có thể sẽ mở một mặt trận quân sự mới trong cuộc chiến kiểm soát một phần khu vực biên giới, vùng được coi là huyết mạch chính của IS nối ra thế giới bên ngoài.
Các phiến quân Syria đang được Mỹ và các đồng minh đào tạo và trang bị tại Thổ Nhĩ Kỳ và Jordan. Những người này có thể sẽ đóng vai trò quan trọng. Tháng trước, hơn 50 chiến binh được Mỹ huấn luyện, trang bị đã được gọi tham gia cuộc không kích tại Syria.
Những chiến binh này có thể sẽ liên kết với các chiến binh của tổ chức khác để chiến đấu chống lại IS.
Kế hoạch này cũng sẽ giúp lực lượng người Kurd kiểm soát được khu vực phía bắc giáp biên giới Syria.
Bảo Linh (Theo WSJ)