Trung Quốc mới đây làm bất ngờ các nhà quân sự thế giới nói riêng và toàn bộ giới khoa học nói chung khi nước này trình làng một loại radar lượng tử hoàn thiện nhất thế giới hiện tại.
Tập đoàn Công nghệ Điện tử Trung Quốc (CETC) tuyên bố họ đã chế tạo thành công hệ thống radar lượng tử mới, trong lần thử nghiệm gần đây nhất radar này có thể phát hiện mục tiêu trong bán kính khoảng cách 100 km.
CETC thông báo rằng radar lượng tử đầu tiên của Trung Quốc sử dụng chùm photon lượng tử để phát hiện các vật thể mà các radar thông thường không phát hiện được, đây sẽ là một thiết bị rất có giá trị về mặt quân sự của Trung Quốc.
| Hệ thống radar mới của Trung Quốc. Ảnh: SCMP |
Thậm chí giáo sư Shui Langpeng, nhà nghiên cứu radar quân sự tại Đại học Xidian ở tỉnh Thiểm Tây cho rằng radar lượng tử của Trung Quốc có tầm theo dõi rộng hơn nhiều so vớ công bố của CETC. “Thông cáo chính thức bao giờ cũng cắt giảm số liệu so với khả năng hoạt động thực tế”.
Giáo sư vật lý tại Đại học Nam Kinh Ma Xiaosong, người từng nghiên cứu radar lượng tử nói rằng đây là lần đầu tiên một radar lượng tử hoàn chỉnh được công bố và có khả năng sử dụng thực tiễn.
“Tầm theo dõi của radar lượng tử dó các nước khác đang nghiên cứu chưa đạt được 100 km như radar mới này của Trung Quốc”, ông Ma nói.
Theo ông Ma, radar lượng tử cũng tồn tại những nhược điểm: Các photon phải duy trì trạng thái lượng tử, vốn có thể mất đi do rối loạn trong môi trường không khí, dẫn đến việc hạn chế tầm hoạt động của radar lượng tử.
Tuy nhiên, phía CETC cho rằng với sản phẩm của họ, mọi nhược điểm đã được giải quyết và giờ đây họ có thể phtas hiện mọi máy bay tàng hình. “Đây là lĩnh vực nghiên cứu hoàn toàn mới”, cơ quan này cho biết radar được phát triển với khả năng cơ động và độ nhạy cao, có thể sống sót trong môi trường tác chiến khắc nghiệt nhất.
Nhiều nhà khoa học rất bất ngờ với tiến bộ mới của Trung Quốc bởi cho đến gần đây, radar lượng tử vẫn chỉ thuộc về ý tưởng chứ chưa thể ứng dụng thực tiễn.
Nếu tầm hoạt động của radar mới của Trung Quốc là 100km thực sự, đây sẽ là kết quả gấp 5 lần so với tầm hoạt động của một radar lượng tử mà nhóm nghiên cứu đến từ Canada, Đức, Anh và Mỹ thử nghiệm năm ngoái.
Cơ quan nghiên cứu thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ (DARPA) cũng đang tài trợ nghiên cứu radar lượng tử. Tập đoàn Lockheed Martin cũng có trương chình phát triển radar lượng tử riêng phục vụ mục đích chiến đấu. Tuy nhiên các nghiên cứu này vẫn chưa đạt được thành tựu nào thực tế.
| Radar lượng tử sử dụng các photon để theo dõi mục tiêu. Ảnh: CNN |
Radar lượng tử là loại radar dùng các chùm photon "bắn" đến mục tiêu, sau đó thông qua hiện tượng "rối lượng tử" của Enstein có thể thu thập được những thông tin quan trọng như hình dáng, vị trí, tốc độ, nhiệt độ và cả thành phần hóa học của lớp sơn trên thân mục tiêu.
Cơ chế hoạt động của radar lượng tử cũng giống với radar thông thường. Nhưng radar thường sử dụng sóng radio còng radar lượng tử sử dụng photon nên khả năng phát hiện máy bay tàng hình tốt hơn nhiều lần.
Trên lý thuyết, chỉ cần một photon tiếp cận được mục tiêu, radar lượng tử cũng có thể phân tích thành phần, hướng di chuyển và tốc độ của mục tiêu.
Radar lượng tử có thể trở nên cực nhỏ, dễ dàng né tránh thiết bị chống radar của đối phương do hiện tượng rối lượng tử là không thể theo dõi.
Quý Vũ