Điểm đặc sắc và nổi bật của ẩm thực Việt được thể hiện qua từng vùng miền theo khu vực Bắc - Trung - Nam. Những điểm nổi bật của nền văn hóa ẩm thực Việt từ bao nay và trong mắt bạn bè quốc tế là:
Nền văn hóa ẩm thực lâu đời
Ẩm thực của người Việt cũng được ra đời kể từ khi đất nước được hình thành. Ngày nay, dân tộc Việt vẫn luôn gìn giữ những đặc sắc văn hóa ẩm thực truyền thống mà ông cha ta để lại.
Tuy nhiên, không phải vì thế mà nói nền ẩm thực của nước ta đã lỗi thời, lạc hậu. Kế thừa và phát huy truyền thống, người Việt lại tiếp tục sáng tạo và đón nhận những tinh hoa ẩm thực từ các nước để làm nên những món ăn độc đáo.
Cách chế biến món ăn
Nước ta là 1 quốc gia có nền văn minh lúa nước với hàng nghìn năm. Bởi vậy không thể thiếu các món nấu từ lúa gạo. Bên cạnh cách nấu cơm thì một số nơi lại sáng tạo về hình thức nấu hay nguyên liệu đi kèm, nước nấu gạo,...
Trong đó phải kể đến các loại bánh như: bánh chưng, bánh tét,... Các món này có vẻ đơn giản, song đòi hỏi công đoạn làm bánh công phụ, khéo léo. Nhân bánh có thể làm từ nhân thịt hoặc đậu xanh, bên ngoài là gạo và bao bọc trong lá chuối, dùng dây lạc bó chặt.
Không chỉ vậy, người Việt Nam còn có nhiều hình thức nấu ăn vô cùng sáng tạo, đặc biệt là đối với nền văn hóa ẩm thực Tây Nguyên hay một số đồng bào dân tộc thiểu số.
Hương vị hài hòa, tốt cho sức khỏe
Người Việt Nam đều có sự phối hợp hài hòa giữa ngũ vị chua, cay, mặn, ngọt, đắng từ những món đơn giản cho đến cầu kỳ. Vì vậy, du khách nước ngoài thường rất bất ngờ và ấn tượng bởi cách chế biến, tẩm ướp gia vị của người Việt.
Ẩm thực Việt được tạo nên từ triết lý âm - dương tương tự như các nước Châu Á. Có món thường có tính thanh mát kết hợp gia vị có tính nóng như rau răm, gừng, sả, ớt,... Phù hợp với văn hóa, khi hậu và đặc điểm của người Việt.
Ngoài ra, với nguyên liệu đa dạng, người dân Việt cũng biết cách biến tấu và kết hợp để làm nên những món ăn hấp dẫn hơn. Ẩm thực nước ta còn được đánh giá là ít mỡ, tốt cho sức khỏe. Có thể thấy rằng, món Việt lại ưu tiên thực phẩm hạn chế chất béo, kết hợp nhiều thành phần thay thế nhằm cân bằng dưỡng chất.
Phong phú, đa dạng
Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có nền ẩm thực phong phú và đa dạng trên thế giới. Việt Nam có 54 dân tộc anh em và 63 tỉnh thành trải dài từ Bắc vào Nam. Bởi vậy, mỗi nơi, mỗi dân tộc lại có những cách chế biến món ăn từ nguyên liệu khác nhau. Đó cũng chính là nét đặc trưng, riêng biệt của từng tỉnh trong cái chung đặc trưng ẩm thực Việt Nam.
Cách thưởng thức ẩm thực của người Việt
Ẩm thực Việt Nam và thế giới luôn có sự khác nhau rõ rệt. Đặc biệt, cách cảm nhận, thưởng thức từng món ăn... Với người Việt Nam, món ăn không chỉ thưởng thức qua vị giác mà phải kết hợp cả 5 giác quan của cơ thể.
Điều đầu tiên là các món ăn của Việt Nam thường được bày trí đẹp mắt, hài hòa màu sắc và nguyên liệu sẽ gây kích thích đến khó cưỡng. Sau khi nhìn, mũi ngửi với hương thơm lan tỏa, dậy vị khiến ai cũng thấy đói bụng.
Có thể bạn chưa biết, người Việt còn ăn bằng tai bạn biết không? Thật ra, khi thưởng thức các món ăn, âm thanh giòn tan của món ăn khiến bạn vô thức phải chảy nước bọt.
Món số món ăn Việt thay vì dùng đũa ăn như bình thường thì việc sử dụng tay lại cho cảm giác ngon miệng hơn. Điều quan trọng nhất vẫn là chiếc lưỡi nhạy bén để cảm nhận hết hương vị, độ tinh túy của tác phẩm nghệ thuật tạo ra người nấu.
Một món ăn được bài trí theo óc sáng tạo của người đầu bếp, tự do nhưng rất hài hòa, hương thơm ngay ngất. Khi thưởng thức, tiếng nhai nghe "rôm rốp" cùng mùi vị đậm đà. Đây là điểm nổi bật, lấy lòng mọi du khách nước ngoài khi thưởng thức ẩm thực Việt Nam.
Tạm kết
Có thể thấy rằng, đặc trưng ẩm thực của Việt Nam tại mỗi vùng miền đều chứa đựng những tinh túy văn hóa, thể hiện bản sắc dân tộc sâu sắc và sự giàu có, thịnh vượng của một đất nước nghìn năm văn hiến.