(Tinmoi.vn) Động thái bất ngờ di dời giàn khoan về phía đảo Hải Nam của Bắc Kinh đã gây nhiều tò mò. Một số hãng truyền thông nước này đã đưa tin "thanh minh" cho hành động này của chính quyền.
Theo công bố ban đầu, giàn khoan sẽ hoạt động đến giữa tháng 8. Tuy nhiên, hôm 15/7 vừa qua, các công ty dầu khí Trung Quốc đã gõ chiêng thu quân. Trang Tài chính Trung Quốc đã đưa ra 3 lý do khiến họ buộc phải di chuyển giàn khoan.
Theo tờ này, lý do thứ nhất là vấn đề chuyên môn khi giàn khoan đã hoàn thành xong công việc khảo sát và lấy số liệu trong suốt 2 tháng hoạt động (phi pháp) vừa qua. Tờ này cũng rêu rao những thắng lợi to lớn trong "chiến dịch thăm dò".
Lý do thứ hai mà Trang Tài chính Trung Quốc nêu ra là sự thay đổi thái độ của Mỹ. Trên thực tế, "Ngày 10/7, Thượng viện Mỹ đã thông qua một nghị quyết số 412, yêu cầu "Trung Quốc phải rút giàn khoan, tàu hộ tống ra khỏi khu vực đang hoạt động ở Biển Đông và khôi phục lại nguyên trạng biển Đông". Ngay sau đó một ngày, Phó Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, Michael Fuchs chuyên phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã kêu gọi các bên tranh chấp ở Biển Đông tự nguyện ngưng ngay hành động khiêu khích làm gia tăng căng thẳng ở Biển Đông".
Báo Chí Trung Quốc đua nhau viện dẫn lí do di dời giàn khoan
Tuy nhiên, Trang Tài chính Trung Quốc lại "ảo tưởng" cho rằng "Mỹ đã không đổ lỗi cho Trung Quốc như các quốc gia khác và nghị quyết số 412 cũng không khiển trách mỗi mình Trung Quốc tạo sóng tại Biển Đông". Do Mỹ "thay đổi thái độ" nên Trung Quốc phải có hành động "thiện chí" là di chuyển giàn khoan.
Lý do thứ ba tờ này nêu ra là việc di chuyển giàn khoan sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ chiến tranh trên Biển Đông. Tờ này thừa nhận chiến tranh tại Biển Đông là điều không ai mong muốn và khi nó xảy ra thì tất cả các bên tham chiến sẽ cùng thua do chịu những tổn thất kinh tế khác nhau.
Trước đó, Tân Hoa Xã, hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc dẫn thông tin từ CNPC tuyên bố họ đã tìm thấy “dấu hiệu của dầu khí” dựa trên các hoạt động của Dự án Trung Kiến Nam (Zhongjiannan). Công ty này sẽ đánh giá các dữ liệu thu thập được và quyết định các bước tiếp theo. Theo Tân Hoa xã, Hải Dương 981 đã "hoàn thành sớm nhiệm vụ" thăm dò dầu khí (trái phép) tại vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam.
Theo lời Bộ Ngoại giao và báo chí Trung Quốc, Hải Dương 981 đã hoàn thành nhiệm vụ (trái phép) là phát hiện dầu khí
Trong khi đó, dư luận Trung Quốc cũng có nhiều phản ứng trái chiều trước động thái di dời giàn khoan của Bắc Kinh.
Trên mạng Weibo, một thành viên có tên Đại Bằng Khán Thiên Hạ châm biếm: "Phản ứng của Trung Quốc thật mau lẹ".
Thành viên này viết: "Mới chiều 15/7, Tân Hoa Xã còn lớn tiếng chỉ trích Mỹ: 'Thật quá ngạo mạn! Mỹ lại yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi Biển Đông', thế mà tới sáng 16/7, Tân Hoa Xã đã lại đưa tin, giàn khoan này đã hoàn thành nhiệm vụ hôm 15/7 và sẽ rút ra khỏi Biển Đông".
Trong bài viết có tên "Trùng khớp tới mức không biết nói gì" đăng trên China.com, tác giả Hy Lý Hồ Đồ nhận xét, mới hôm 10/7, Thượng viện Mỹ thông qua Nghị quyết số 412, yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan 981 ra khỏi Biển Đông, khôi phục nguyên trạng, thì đến 16/7 báo chí Trung Quốc dẫn báo cáo của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia (CNPC) nói giàn khoan Hải Dương 981 hôm 15/7 đã hoàn thành việc khoan thăm dò.
"Điều trùng hợp là phía bên kia Mỹ vừa thông qua nghị quyết yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan, thì bên này Trung Quốc đã tiến hành di chuyển giàn khoan về phía Lăng Thủy, gần đảo Hải Nam. Điều này quả thực đã khiến người ta ngạc nhiên", thành viên này nhận định.
Trong khi đó, dư luận nước này lại cho rằng chính áp lực từ Mỹ đã đưa tới hành động bất ngờ trên của Bắc Kinh
Cũng trên mạng China.com, một thành viên khác tên là Oreraihisi viết rằng, giàn khoan 981 chính thức được hạ đặt (trái phép ở vùng biển Việt Nam) vào 2/5, tới ngày 4/5 bắt đầu khoan thăm dò. Mặc dù cho đến ngày 15/7, Trung Quốc mới tuyên bố hoàn thành nhiệm vụ, song thực tế thời gian hoạt động ở Biển Đông của Hải Dương 981 chỉ có 73 ngày, không phù hợp với kế hoạch khoan thăm dò tròn 100 ngày do CNPC ban đầu vạch ra. Thành viên này cho rằng, Trung Quốc chọn lựa việc rút giàn khoan 981 ra khỏi biển Đông trước sự đe dọa của Mỹ cho thấy Bắc Kinh muốn làm dịu bớt những rắc rối.
Một thành viên có biệt danh Quách Công Tử viết trên mạng Weibo cho rằng, do tác động của Mỹ trong cuộc Đối thoại chiến lược kinh tế Mỹ - Trung lần 6 nên Bắc Kinh ngay lập tức di chuyển giàn khoan và đoàn tàu hộ tống về nước.
"Mấy ngày trước còn kêu gọi tăng cường bảo vệ giàn khoan, vậy mà Mỹ vừa lên tiếng là chúng ta đã riu ríu nghe theo", Quách viết.
Trong khi đó, một số thành viên nhìn nhận, đây là thắng lợi của Việt Nam. Bình luận dưới một bài viết về vấn đề rút giàn khoan đăng trên trang China.com, thành viên YK7028 nhận định, "xem ra Việt Nam thắng rồi".
Trên mạng Weibo, một thành viên mang tên Khoa La Liêu Phu cũng cho rằng, "Việt Nam có thể tuyên bố thắng lợi được rồi".
Yên Yên (Tổng hợp)