Một tay súng tuyên bố trung thành với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) đã xông vào một hộp đêm đồng tính ở bang Florida vào rạng sáng ngày 12/5 (giờ địa phương), sát hại ít nhất 50 người và khiến 53 người khác bị thương. Vậy đâu là những điều chúng ta đã biết và chưa biết trong vụ xả súng tồi tệ nhất lịch sử nước Mỹ này.
Kẻ tình nghi là ai?
- Nghi phạm Omar Mateen, 29 tuổi, sống tại Fort Pierce, bang Florida, là một công dân Mỹ có bố mẹ là người Afghanistan. Mateen khẳng định trung thành với IS trong một cuộc gọi đến 911 vào thời điểm vụ tấn công xảy ra, các quan chức thực thi pháp luật cho biết.
- Sở cảnh sát thành phố Orlando cho biết, Mateen sinh ra ở NewYork. Hồ sơ tòa án cho thấy tên này từng kết hôn và đã ly hôn.
- Bố của Mateen, ông Seddique Mir Mateen kể lại rằng, Mateen từng rất tức giận khi chứng kiến hai người đàn ông hôn nhau, đồng thời cho biết bản thân ông bị sốc trước thông tin con trai là nghi phạm vụ xả súng.
- Vợ cũ của nghi phạm vụ xả súng tại câu lạc bộ đồng tính Mỹ, Sitora Yusufiy cho biết Mateen có dấu hiệu tâm thần và bạo lực. Anh ta thường xuyên đánh đập cô và từng muốn trở thành cảnh sát, song không có ý định theo đuổi ước mơ này.
- Điều tra của FBI cho thấy, Mateen bị buộc tội khủng bố vào năm 2013 và 2014 nhưng vẫn không bị cho là mối đe dọa. Cuộc điều tra năm 2014 tập trung vào mối liên kết giữa Mateen và Moner Mohammad Abusalha, một người Mỹ đến từ Florida và cũng chính là kẻ đánh bom liều chết cho một nhóm cực đoan ở Syria.
| Nghi phạm Omar Mateen. Ảnh: Reuters |
- Công ty an ninh toàn cầu G4S, có trụ sở tại Anh cho biết, Mateen từng làm cảnh vệ tại đây từ năm 2007. Một đồng nghiệp nói rằng anh ta đã nhiều lần than phiền với công ty về việc Mateen kỳ thị dân tộc, chủng tộc, phân biệt giới tính và nói về chuyện giết người.
- Cục Quản lý Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ Mỹ cho biết, Mateen đã mua hợp pháp cả hai vũ khí mà hắn sử dụng trong vụ tấn công, một khẩu súng lục và một súng trường, tại Florida vào tuần trước.
Điều gì đã xảy ra?
Mateen đã nổ súng bên trong câu lạc bộ đêm Pulse ở thành phố Orlando, một câu lạc bộ đồng tính nam nổi tiếng vào lúc 2h sáng (giờ địa phương). Hắn mang theo khẩu súng trường tấn công loại Ả-15 và một khẩu súng lục.
Mateen đã hướng thẳng nòng súng vào 1/3 số người trong câu lạc bộ đang chật kín khi đó. Hàng trăm người hoảng loạn chạy trốn và đổ vào các tuyến phố.
Nhân chứng vụ thảm sát miêu tả cảnh tượng rất hỗn loạn, tiếng súng liên tục vang lên, có khi "kéo dài bằng cả một bài hát", máu vương vãi khắp mọi nơi.
Mateen ẩn náu bên trong câu lạc bộ trong suốt thời gian thực hiện vụ tấn công và bắt giữ hàng chục người làm con tin. Vài người trong số họ đã trốn vào nhà vệ sinh, hoảng loạn nhắn tin cho bạn bè và người thân để cầu cứu.
| Những nạn nhân được giải cứu từ hộp đêm. Ảnh: New York Times |
Mateen đã bị đội cảnh sát SWAT bắn chết khi lực lượng này đột kích vào tòa nhà lúc 5h sáng bằng xe bọc thép và lựu đạn gây mê. Một sĩ quan cảnh sát đã bị thương và ít nhất 30 người được giải cứu.
3 quan chức Mỹ nắm thông tin về cuộc điều tra vụ thảm sát cho biết chưa có bằng chứng nào được tìm thấy chứng minh mối liên hệ trực tiếp của nghi phạm với IS, hoặc bất kỳ nhóm phiến quân nào.
Theo một nhân viên tình báo Mỹ, việc IS nhận trách nhiệm về vụ xả súng không nằm ngoài nhận định của giới chức Mỹ, bởi nhóm này đang hứng chịu những tổn thất lớn về lực lượng cũng như lãnh địa tại Iraq và Syria.
"Chúng đang thất bại ngay trên sân nhà, và không có gì ngạc nhiên nếu chúng tìm kiếm một dạng thắng lợi nào đó".
Hai quan chức thực thi pháp luật Mỹ nhận định, giả thuyết chính hiện nay là nghi phạm Mateen đã bị kích động bởi các phần tử IS theo một cách nào đó.
Nạn nhân là ai?
Thành phố Orlando đã thành lập một trang web đặc biệt để công bố danh tính các nạn nhân. Hiện tại 7 cái tên đã được xác nhận là: Stanley Almodovar III, Peter O. Gonzalez-Cruz, Juan Ramon Guerrero, Luis Omar Ocasio-Capo, Eric Ivan Ortiz-Rivera, Edward Sotomayor Jr. và Luis S. Vielma.
So sánh với những vụ xả súng đẫm máu khác ở Mỹ
Vụ xả súng ở Orlando đã khiến nhiều người thiệt mạng hơn bất cứ vụ xả súng hàng loạt nào ở Mỹ. Năm 2007, vụ xả súng ở Đại học Công nghệ Virginia đã giết chết 32 người. Vụ xả súng ở trường tiểu học Sandy Hook năm 2012 khiến 26 người thiệt mạng.
Đây là vụ xả súng đẫm máu thứ hai ở Mỹ có liên quan đến những kẻ trung thành với IS kể từ tháng 12/015, khi một cặp vợ chồng điên cuồng sát hại 14 người ở San Bernardino, California. Vụ thảm sát ở Orlando cũng được xem là vụ tấn công khủng bố tồi tệ nhất trên đất Mỹ kể từ thảm kịch 11/9/2001.
Tổng thống Mỹ Barack Obama gọi cuộc tấn công này là "một hành động khủng bố và thù hận", đồng thời cho biết quốc kỳ Mỹ sẽ được treo ở Nhà Trắng, các đại sứ quán và các căn cứ quân sự.
| Tổng thống Mỹ Barack Obama lên án vụ xả súng tại Orlando, trong cuộc họp báo hôm qua ở Nhà Trắng. Ảnh: Reuters |
"Đối mặt với thù hận và bạo lực, chúng ta sẽ càng yêu thương nhau hơn”, ông Obama nói.
Nhóm khủng bố IS đã nhận trách nhiệm thông qua một tuyên bố trên kênh tuyên truyền.
“Cuộc tấn công đã được thực hiện bởi một chiến binh IS”, thông báo của tổ chức này cho biết.
Những gì chúng ta không biết
- Giới chức thực thi pháp luật Mỹ đã không nói rõ rằng liệu Mateen có bất cứ mối liên quan trực tiếp nào đến tổ chức IS hay không, chẳng hạn như huấn luyện hay bất cứ thông tin liên lạc trực tiếp nào. Tuyên bố nhận trách nhiệm của IS cũng không cung cấp chi tiết về mối quan hệ của tổ chức này với Mateen.
- Nhiều khả năng Mateen là kẻ "cực đoan đơn độc", tuyên bố trung thành với IS nhưng không có mối liên hệ trực tiếp nào, giống như cặp vợ chồng thực hiện vụ tấn công ở San Bernardino tháng 12 năm ngoái.
| Cảnh sát Orlando, giới chức FBI họp báo công bố thông tin về vụ xả súng. Ảnh: Reuters |
- Nhà chức trách không công bố tên của hầu hết các nạn nhân.
- Cảnh sát ở Santa Monica, California , đã bắt giữ một người đàn ông trang bị vũ khí hạng nặng. Người này nói rằng đã có mặt tại buổi diễu hành của đồng tính nam ở Tây Hollywood, song cảnh sát chưa biết liệu có mối liên kết nào giữa người đàn ông này với cuộc tấn công ở Orlando hay không?
Lê Huyền (New York Times)