(Tinmoi.vn) Hôm 10/6, Trung Quốc công bố Sách Trắng khẳng định “thẩm quyền toàn diện” của Bắc Kinh đối với đặc khu hành chính Hồng Kông. Sự việc khiến người dân hết sức tức giận và hơn 100.000 người đã tụ tập biểu tình đòi các quyền tự chủ nhiều hơn.
Văn phòng Thông tin Hội đồng nhà nước Trung Quốc mới đây đã công bố Sách Trắng dài 14.500 chữ đã nhấn mạnh Hồng Kông không có “đầy đủ quyền tự chủ” và phải chịu sự giám sát của Bắc Kinh. Sách Trắng đặc biệt nhấn mạnh “có nhiều quan điểm sai lầm đang lan tràn ở Hồng Kông” liên quan đến nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ” và một số cư dân đã “nhầm lẫn hoặc sai lệch trong lý giải nguyên tắc này”.
Người dân Hồng Kông xuống đường phản đối Sách Trắng của Trung Quốc
“Mức độ tự chủ cao của HKSAR (Đặc khu hành chính Hồng Kông) không phải là quyền tự chủ, cũng không phải là sức mạnh phân cấp. Đó là sức mạnh để thực thi các vấn đề địa phương theo ủy quyền của trung ương” (trích nội dung từ Sách Trắng).
Sách Trắng được đưa ra trong bối cảnh đang diễn ra cuộc tranh luận gay gắt giữa các cư dân tại thuộc địa cũ của Anh về việc cải cách tại cuộc bầu cử sắp tới và bản chất khái niệm “một quốc gia, hai chế độ”.
Ngay sau khi Sách Trắng được công bố, người Hồng Kông đã tỏ ra giận dữ. Khoảng 40 người biểu tình ngày 11/6 đã tụ tập bên ngoài văn phòng đại diện của Bắc Kinh ở phía tây Hồng Kông để phản đối, đồng thời đốt một bản in của Sách Trắng và vung vẩy các cuộn giấy vệ sinh có in Luật Cơ bản (còn được hiểu như Hiến pháp của thành phố).
Nghị sĩ Hong Kong Alan Leong, một lãnh đạo của Đảng Công dân cho biết Sách Trắng làm ông “hoàn toàn sửng sốt” và khiến ông “bị rùng mình”.
“Đó là một sự thay đổi sự hiểu biết của chúng tôi về những gì được gọi là một quốc gia, hai chế độ”, ông nói.
Ông này cho rằng những điều quy định trong Sách Trắng mà Trung Quốc muốn áp đặt với Hồng Kông “hoàn toàn ghê tởm với sự hiểu biết của chúng tôi về các quy định của pháp luật”, đồng thời cáo buộc Bắc Kinh đã “ngang nhiên xóa bỏ những lời hứa và cam kết vốn đã mang về Hồng Kông một cách trơn tru trước đây”.
Một nhóm người đốt văn bản in Sách Trắng, thể hiện thái độ phản đối
Trả lời các phóng viên bên ngoài Văn phòng liên lạc chính phủ, nghị sĩ ủng hộ dân chủ Lee Cheuk Yan cho hay: “Đây là một sự can thiệp rõ ràng các vấn đề của Hồng Kông”. Ông Lee đồng thời cũng kêu gọi Bắc Kinh thu hồi Sách Trắng.
Các tờ báo Hồng Kông cũng lên tiếng chỉ trích Sách Trắng của chính quyền Bắc Kinh. Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) trong một bài báo tiêu đề “Lời nhắc nhở về việc ai là ông chủ thực sự” đã nhận định rằng Sách Trắng cho thấy “quyết tâm duy trì kiểm soát” của Bắc Kinh.
Trong khi đó, tờ Minh Báo trong một bài xã luận đã chỉ ra “tình hình đáng lo ngại” trong bối cách ảnh hưởng của Trung Quốc đang ngày càng gia tăng.
Nhóm người biểu tình tưởng niệm sự kiện Thiên An Môn hôm 4/6, việc làm bị chính quyền Trung Quốc nghiêm cấm tại Đại lục
Theo nhiều nhà phân tích, Sách Trắng như là một cảnh báo đến các nhà vận động đang đẩy mạnh việc tuyên truyền cho việc thực hiện phổ thông đầu phiếu trong cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào năm 2017, khi đặc khu hành chính này sẽ tiến hành lựa chọn người đứng đầu mới.
Hệ thống chính trị độc đáo của Hồng Kông được đảm bảo thông qua nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ”. Điều này cho phép Hong Kong được hưởng quyền tự do dân chủ một cách rộng rãi và thêm nhiều quyền dân sự vốn không được phép ở đại lục. Hồng Kông cũng được phép phát triển thành một thành phố tự do, tư bản chủ nghĩa trong lòng chế độ xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc.
Yên Yên