(Tinmoi.vn) Bộ Giao thông vận tải vừa công khai thông báo rộng rãi về dự án Đường sắt Cát Linh – Hà Đông do nhà thầu Trung Quốc đảm nhận. Theo đó, Bộ Xây dựng đang đánh giá điều chỉnh tăng mức đầu tư dự án thêm 300 triệu USD.
Dự án nghìn tỉ bị đội giá do lỗi chủ quan của Chủ đầu tư
Trong văn bản gửi Văn phòng Chính phủ góp ý về việc điều chỉnh dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông, Bộ Xây dựng cho rằng việc lập tổng mức đầu tư và điều chỉnh dự án là do lỗi chủ quan của Chủ đầu tư, Tư vấn thiết kế dự án và Tổng thầu EPC.
Thống nhất với kiến nghị điều chỉnh dự án và tổng mức đầu tư, song Bộ này yêu cầu Bộ Giao thông chỉ đạo chủ đầu tư và các nhà thầu làm rõ các công việc, chi phí đã, đang và chưa thực hiện; các chi phí cần bổ sung để làm căn cứ điều chỉnh dự án; quá trình triển khai cần tuân thủ quy định của hợp đồng đã ký kết.
Theo Bộ GTVT, một số nguyên nhân dẫn đến việc tăng tổng mức đầu tư là do lỗi chủ quan từ phía Chủ đầu tư (Cục ĐSVN) và Tư vấn lập dự án (TEDI) chưa có nhiều kinh nghiệm, do biến động lớn về giá đầu vào cho các công trình xây dựng. Do vậy, một số nội dụng cần phải thay đổi trong quá trình thiết kế kỹ thuật và thi công sau này để phù hợp thực tế.
Cùng với đó, giá đầu vào một số công trình xây dựng có nhiều biến động nên chi phí dự phòng trượt giá trong tổng mức đầu tư được duyệt năm 2008 là 17%, tương ứng 69 triệu USD. Theo tính toán của Chủ đầu tư và TEDI, kinh phí trượt giá cho tổng khối lượng xây lắp phải bổ sung khoảng 134 triệu USD.
Thêm việc bổ sung một số hạng mục, điều chỉnh vật liệu, bổ sung chi phí đào tạo, chuyên giao công nghệ, biến động về giá nguyên nhiên vật liệu…. đã đẩy tổng mức đầu tư lên hơn 300 triệu USD, tương đương với hơn 6 nghìn tỉ đồng.
Trong đó đáng chú ý là phương án hay đổ nhà ga từ 2 tầng thành 3 tầng. Phương án này đã được Bộ GTVT chấp thuận. Sau tính toán chi phí, phương án này đã ngốn thêm 84,2 triệu USD trên tổng số 300 triệu USD.
Dự án đầu tư xây dựng đường sắt đôi khổ Cát Linh đến Hà Đông được Bộ GTVT giao Cục Đường sắt Việt Nam làm chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư Dự án là 8.770 tỷ đồng, tương đương 552,86 triệu USD (tính theo mặt bằng giá Quý I/2008).
Sau hơn 4 năm triển khai, dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông hoàn thành mặt bằng 10 km trong tổng chiều dài 13 km và khu Depot 23 ha, đường nhánh vào Depot. Các nhà thầu đã hoàn thành xây lắp 286 trong tổng số 421 trụ (đạt 75%), thi công 7 trong 12 nhà ga... tổng giá trị khoảng 2.701 tỷ đồng (chiếm 31% giá trị dự án).
Mới đây, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu Bộ Giao thông, UBND TP Hà Nội chỉ đạo kiểm điểm nguyên nhân, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân về chất lượng thiết kế cơ sở hạn chế dẫn đến phải điều chỉnh, chậm trễ trong giải phóng mặt bằng, kéo dài thời gian thi công làm tăng tổng mức đầu tư.
Đề nghị sa thải nhóm quản lý dự án
Phân tích trên Thời báo kinh tế Sài Gòn, nhà báo Phan Minh Ngọc cho rằng, Bộ GTVT và những người liên quan đến lập và thực thi dự án cố tình đặt ra một cái bẫy để bắt cả quốc gia Việt Nam làm con tin, bị dồn vào thế đã rồi, buộc phải chấp nhận tiếp tục “cuộc chơi” của họ đặt ra với vô số thiệt hại.
Về lý do thay đổi phương án nhà ga từ 2 tầng thành 3 tầng bà Bộ GTVT đưa ra, với chi phí phát sinh thêm trên 84,2 triệu đô la Mỹ nữa, nhà báo Minh Ngọc cho rằng, thật không thể hiểu nổi những người lập và duyệt dự án nghĩ gì khi một điểm mấu chốt, thiết yếu nhất như vậy trong dự án lại có thể thay đổi một cách dễ dàng như thế. Dù họ có thể đưa ra lý giải này kia để biện hộ cho việc cần thiết phải thay đổi thiết kế, việc này đâu có khác gì làm lại một dự án khác?
“Người ta có quyền nghi ngờ, đặt ra câu hỏi, phải chăng dự án ban đầu chỉ là làm để cho có, đơn giản nhất có thể với chi phí thấp hơn thực tế nhiều để dễ được thông qua?”, nhà báo Phan Minh Ngọc viết.
Ngoài sự choáng váng với những con số chi phí phát sinh “khủng” của dự án, tăng thêm hơn 6 nghìn tỉ đồng, trong khi tổng mức đầu tư dự án lập ra ban đầu là hơn 8 nghìn tỉ đồng, theo nhà báo Phan Minh Ngọc, ấn tượng chính còn đọng lại trong đầu những người có quan tâm đến dự án này khi đọc giải trình của Bộ GTVT là dường như Bộ GTVT đang nói đến 2 dự án khác biệt nhau hoàn toàn, dù đều là dự án xây dựng nhà ga đường sắt đô thị, tại cùng một địa điểm.
“Mọi chuyện nghe cứ như là một trò đùa trêu ngươi và lố bịch”, nhà báo này cảm thán. Cuối cùng, nhà báo Phan Minh Ngọc cho rằng: “Nếu Bộ GTVT khẳng định chúng là một, mà chỉ có chi phí bị “điều chỉnh lên” thì Bộ này trước tiên cũng rất nên và phải sa thải những người liên quan đến thiết kế và phê duyệt dự án vì sự yếu kém và “ngây thơ”, hoặc cố tình gian trá của họ. Còn Bộ GTVT thì cũng nên cải tổ lại (kèm sa thải, bãi nhiệm) để giảm thiểu chuyện luôn phải “điều chỉnh” khủng xảy ra ở các dự án đầu tư công tương tự”.
Mức chi phí đội giá trên trời, gần bằng sát với tổng mức đầu tư đưa ra ban đầu cũng đang khiến dư luận choáng váng.
Độc giả MH bức xúc đặt câu hỏi: "Cục Đường sắt Việt Nam và Tổ Tư vấn lập dự án (TEDI) đều chưa có kinh nghiệm:. Chưa có kinh nghiệm mà được làm tư vấn lập dự án!!!! Sao Kỳ vậy????”.
“Một cái lỗi chủ quan mà làm trôi hơn 6 nghìn tỉ đồng. Thật là không thể tưởng tượng được. Vậy mà bệnh viện Nhiệt đới chỉ có 3 cái máy thở khí dung và bị hỏng , một cái máy thở cá nhân chưa đến 1 triệu đồng cũng không có, bệnh viện Nhi thì chồng chất bệnh nhân. Sao không dùng tiền đó để xây thêm bệnh viện, nâng cao chất lượng y tế trước đã”, chị Minh Anh, nhân viên văn phòng cảm thán.
Giang Giang
