Bầu cử tổng thống Mỹ 2016 chính thức diễn ra vào ngày 8/11/2016. Nhưng kể từ lúc bắt đầu cho tới khi công bố kết quả bỏ phiếu là cả một quá trình dài. Hãy cùng tìm hiểu về thể thức, quy định và thời gian công bố kết quả của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm nay.
Thể thức bầu và "Đại cử tri đoàn"
Theo quy định của Luật pháp Mỹ, bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra 4 năm một lần và được ấn định vào ngày thứ ba đầu tiên của tháng 11. Năm 2016, ngày này rơi vào ngày mồng 8. Chọn ngày bầu cử vào đầu tháng 11 là khi đó, nông dân đã thu hoạch mùa màng xong, thời tiết tuy vào đông nhưng chưa phải lạnh nhất. Chọn ngày thứ ba vì sẽ tránh được các ngày lễ, hội. Quy định này được duy trì từ năm 1840 đến nay.
Theo như quy định trong Hiến pháp, tổng thống đương nhiệm Barack Obama, người đã giữ chức vụ này 2 nhiệm kỳ, sẽ không được ứng cử lần thứ ba.
Tổng thống và Phó Tổng thống Mỹ do các Đại cử tri của các bang bầu ra chứ không do dân bầu trực tiếp.
Thuật ngữ "Đại cử tri đoàn” (Electoral College) dùng để chi 538 đại cử tri cứ 4 năm họp lại 1 lần để bầu lên Tổng thống.
Các đại cử tri thường là các lãnh đạo của đảng, những viên chức địa phương hoặc nhà hoạt động trước đó cam kết rằng mình sẽ bỏ phiếu cho một ứng viên Tổng thống nhất định. Số đại cử tri đúng bằng số nghị sĩ có trong Quốc hội Liên bang, gồm 100 thượng nghị sĩ và 435 hạ nghị sĩ. Thủ đô Washington D.C tuy không có nghị sĩ nào đại diện trong Quốc hội nhưng có ba phiếu đại cử tri đại diện. Vậy là toàn nước Mỹ có 538 đại cử tri. Ứng vinee nào muốn đắc cử tổng thống sẽ phải giành được đa số phiếu đại cử tri, 270 phiếu trở lên.
Như vậy, dù người dân Mỹ được chọn tên một ứng viên tổng thống mình muốn nhưng thực chất vẫn chỉ là bầu gián tiếp. Phiếu bầu của người dân gọi là phiếu phổ thông.
Nếu không có ai đạt số phiếu đắc cử, Hạ viện sẽ bỏ phiếu bầu tổng thống trong số những người có số phiếu cao nhất, không quá 3 người. Thượng viện sẽ quyết định người trở thành Phó tổng thống.
Trump - Clinton: Ai sẽ thành tổng thống Mỹ? Ảnh: Reuters |
Ứng viên tổng thống Mỹ
Theo Hiến pháp Mỹ, ứng viên tổng thống phải thỏa mãn các quy định: là công dân Mỹ tự nhiên (sinh ra tại một bang bất kỳ trên nước Mỹ), tuổi từ 35 trở lên, đã cư trú tại Mỹ ít nhất 14 năm.
Các ứng viên sẽ trải qua 2 giai đoạn bầu cử: bầu cử sơ bộ trong nội bộ đảng và tổng tuyển cử.
Giai đoạn vận động tiến cử kéo dài tháng 1 đến tháng 6. Sau đó, người thắng cử sẽ chọn ra một người để lập liên danh tranh cử với mình.
Như năm nay, ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ là bà Hillary Clinton đã chọn ông Tim Kaine làm phó tướng. Còn người đồng hành với ông Donald Trump là ông Mike Pence.
Ngày bầu cử chính thức 8/11
Các hòm phiếu ở 50 tiểu bang ở Mỹ và thủ đô Washington DC sẽ bắt đầu được mở từ khoảng 6 hoặc 7h sáng và sẽ đóng vào khoảng 7 cho đến 8h tối.
Mở cửa sớm nhất là hòm phiếu ở thị trấn Dixville Notch, bang New Hampshire bởi các cử tri ở đây có truyền thống đi bầu cử sớm hơn những nơi khác.
Đến 11h sáng ngày 8/11, các điểm bỏ phiếu sẽ chính thức mở cửa. Đây là lúc cuộc đua vào Nhà Trắng được coi là chính thức khai cuộc.
0h sáng ngày 8/11, các điểm bỏ phiếu sẽ chính thức đóng cửa. Lúc này, từng bang sẽ công bố kết quả bỏ phiếu.
Bảo Linh (tổng hợp)