(Tinmoi.vn) Tập đoàn dầu khí Gazprom của Nga cho biết đã cắt mọi nguồn cung cấp khí đốt cho Ukraine vào hôm qua (16/6) sau khi Ukraine không trả nợ trước thời hạn chót do Nga đặt ra là 10 giờ sáng 16/6 (giờ địa phương, tức 13 giờ VN).
Các đại diện từ Ukraine, Nga và EU đã tổ chức các cuộc đàm phán vào cuối tuần qua nhưng không đi đến thỏa thuận.
Gazprom hôm thứ 2 (16/6) cho hay tổng nợ của Ukraine là 4,5 tỉ USD. Tập đoàn Nhà nước này chỉ có thể bán lượng khí đốt mà Ukraine đã trả tiền trước. Thông báo của Gazprom viết: “Từ hôm nay 16/6, Ukraine sẽ chỉ nhận được khí đốt của Nga theo số lượng mà họ đã thanh toán.”
Đến chiều 16/6, cả Gazprom và đối tác phía Ukraine là Tập đoàn năng lượng Naftogaz đều đệ đơn kiện nhau lên Tòa án trọng tài Stockholm (Thụy Điển). Gazprom tuyên bố muốn thu hồi 4,5 tỉ USD từ Naftogaz, còn tập đoàn của Ukraine đòi 6 tỉ USD tiền thanh toán thừa trong các giao dịch khí đốt với Gazprom kể từ năm 2010 đến nay. Naftogaz cũng khẳng định Ukraine vẫn còn gần 14 tỉ mét khối khí đốt dự trữ, đủ đáp ứng nhu cầu nội địa từ nay đến tháng 12.2014.
Các động thái của Gazprom và Naftogaz được đưa ra sau khi đàm phán giữa Ukraine và Nga do EU làm trung gian cuối tuần qua đã không đem lại kết quả tích cực nào. Hai bên vẫn bất đồng về giá và những thay đổi trong hợp đồng năm 2009 vốn buộc Ukraine phải trả mức giá cao nhất tại châu Âu.
Những tranh chấp về khí đốt giữa Moscow và Kiev đã leo thang khi mối quan hệ giữa hai nước trở nên xấu hơn.
Châu Âu và Mỹ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt bởi sự sáp nhập Crimea của Nga, trong khi các chuyên gia cáo buộc Nga đang sử dụng nguồn cung khí đốt như một công cụ chính trị.
Trong những tuần gần đây, bạo động một lần nữa nổ ra ở miền đông Ukraine khi các lực lượng chính phủ đụng độ với những quân lính ủng hộ Nga. Cuộc xung đột về quân sự rõ ràng đã gây ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán về khí đốt.
Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk nói vào hôm qua: “Chúng tôi sẽ không làm lợi cho Gazprom của Nga. Ukraine sẽ không rút ví ra 5 tỉ USD mỗi năm để Nga mua có tiền mua vũ khí, xe tăng, máy bay, và ném bom vào lãnh thổ Ukraine.”
Trong khi châu Âu phụ thuộc hơn 30% nguồn khí đốt vào Nga, và phân nửa số này được “bơm” qua các đường ống bắc qua Ukraine. Các chuyên gia tỏ ra lo lắng rằng việc phá vỡ nguồn cung này cho Ukraine có thể gây tổn hại đến các công ty và hộ gia đình ở châu Âu.
Trong khi đó, Gazprom đã cam kết tiếp tục duy trì nguồn cung cho châu Âu nhưng buộc Naftogaz đảm bảo việc trung chuyển khí đốt ngang qua Ukraine. Cao ủy Năng lượng EU Guenther Oettinger khẳng định sẽ tiếp tục thuyết phục hai nước đi đến thỏa thuận nhằm hạ nhiệt căng thẳng, trong khi Bulgaria cho biết nước này chỉ còn đủ lượng khí đốt dự trữ cho 4 tháng tới.
Chi MK (Theo CNN)