Ổ bánh mì vàng, biểu tượng cho tham nhũng của nhà cầm quyền trong dinh thự cựu tổng thống Ukraine Yanukovych đã biến mất bí ẩn.
Sau khi Tổng thống Viktor Yanukovych trốn khỏi biệt thự của mình hồi năm ngoái, nhà hoạt động Oleksandr Aronets đã chui qua ống thông gió vào bên trong và chụp ảnh những đồ vật sang trọng mà cựu tổng thống bỏ lại gồm: một cây đàn piano Steinway, một hộp nhạc Reuge, một ngà voi ma mút chạm trổ.
Ổ bánh mì được làm bằng vàng, có kích thước như thật được đặt trên một chiếc kệ trong một căn phòng của dinh tổng thống. Đây không phải là vật có giá trị nhất, nhưng nó là biểu tượng cho nạn tham nhũng của chế độ của nhà lãnh đạo đã bỏ trốn.
Những nhà buôn đã sản xuất ra những nam châm gắn vào tủ lạnh hình “ổ bánh mì vàng” được bán với giá khoảng 1 USD/chiếc. Những nhà tài trợ cho các cuộc thi còn dành “bánh mì vàng” để trao cho những nhạc sĩ kém tài. Một nhà thiết kế còn tạo ra một chiếc nón gắn “ổ bánh mì vàng” bên trên.
Nhưng giờ đây, ổ bánh mì vàng cũng như ông cựu tổng thống đã biến mất.
Các công tố viên cho biết họ đã không nhìn thấy nó. “Một chỉ huy” không chính thức của cung điện nói rằng ông không chắc nó có tồn tại hay không. Ông Aronets cho biết ai đó đã lấy cắp nó trong lúc hỗn loạn sau khi ông Yanukovych chạy trốn.
Tại Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia Ukraine, nơi trưng bày một bộ sưu tập lớn các vật dụng tại dinh tổng thống hồi năm ngoái cũng không có. Các quan chức bảo tàng nhún vai, Yulia Lytvynets, giám sát trưởng của bảo tàng cười nói với kênh truyền hình Hromadske rằng: “Người ta đã cắt và ăn nó rồi.
Sự biến mất của ổ bánh mì vàng khiến nó trở thành biểu tượng cho điều khác: sự bất lực của Ukraine trong việc xóa sổ nạn tham nhũng và tình trạng rối loạn của đất nước này kể từ khi ông Yanukovych bỏ trốn và đòi lại khoản tiền khổng lồ mà ông cùng những đồng sự đã ăn cắp.
“Đây là ổ bánh huyền thoại, tượng trưng cho tham nhũng. Đó là quả anh đào trên chiếc bánh tham nhũng. Giá trị của nó không đáng gì so với những thứ khác. Nhưng nó lại nói lên nhiều điều”, ông Dmytro Dobrodomov, một nhà lập pháp, người đứng đầu ủy ban chống tham nhũng Ukraine nói. “Đó là một ổ bánh nhưng phần còn lại là gì? Theo ước tính sơ bộ, khoảng 10 tỷ USD bị đánh cắp mỗi năm. Chúng đang ở đâu?”
Ổ bánh mì vàng xuất hiện trong dinh thự cựu tổng thống Yanukovych |
Sau khi ông Yanukovych bỏ trốn vào ngày 22/2 năm ngoái, trong bối cảnh các cuộc biểu tình đường phố diễn ra, hàng trăm người biểu tình và những người Ukraine tò mò kéo đến quanh dinh thự xa hoa của ông, với tên gọi Mezhyhirya, phía bắc Kiev. Họ chiêm ngưỡng bộ sưu tập các loài chim quý, gara ô tô đầy xe cổ và những con chó thuần chủng, những thứ xa xỉ không tưởng đối với một đất nước có mức lương bình quân thấp nhất châu Âu, khoảng 170 USD/tháng này.
Ông Aronets, một nhà lập pháp tại Kiev, là một trong những người đầu tiên đột nhập vào dinh thự qua ống thông gió vào chiều hôm đó.
Ông nói đã nhìn thấy ổ bánh mì rỗng năm trên chiếc kệ trong một căn phòng rộng. Nó nặng khoảng 2 cân Anh và dường như được làm bằng vàng.
“Tôi nghĩ mình phải chụp lại ảnh ổ bánh mì vàng này để không ai ăn cắp nó…”, ông Aronets nói. Ông đã đăng bức ảnh duy nhất về ổ bánh này lên Facebook.
Tetyana Chornovil, một nhà hoạt động đi cùng Aronets nói rằng cô không thể xác định ổ bánh được làm từ vàng thật hay giả.
“Ban đầu tôi đã há hốc mồm ngạc nhiên nhưng khi cầm lên thì thấy nó rất nhẹ. Có thể nó là giả hoặc được mạ vàng thôi”.
Sau khi tham quan ngôi nhà và chụp ảnh, nhóm này bị một nhóm bảo vệ kiểm tra trước khi rời đi.
Trong số những người bảo vệ tài sản có ông Denys Tarakhkotelyk. Sau này, ông đảm nhận vai trò đứng đầu dinh thự. Ông và các cộng sự của mình đã cố hết sức để bảo vệ dinh thự khỏi những kẻ cướp có vũ trang vào những ngày sau đó.
“Bạn không thể tưởng tượng được tình thế hỗn loạn như thế nào. Không ai biết phải làm gì. Tất nhiên có những thứ đã biến mất nhưng chúng được coi là vật đánh dấu cho thấy những gì đã qua chỉ là một cuộc cách mạng”.
Petro Oliynyk, một nhà hoạt động của Ukraine đi tham quan dinh thự của ông Yanukovych |
Giờ đây, các nhà hoạt động điều hành khu này, bán vé và bản đồ, cho thuê xe đạp và cung cấp các tua du lịch dinh thực với giá 200 hryvnia. Trong điểm của các tour này là bản sao của ổ bánh mì vàng.
Mặc dù có một cuộc bỏ phiếu trong quốc hội để quốc hữu hóa Mezhyhirya nhưng hiện nay nó vẫn thuộc sở hữu của một công ty thân cận với ông Yanukovych, công tố viên Serhiy Horbatyuk cho biết.
Nhiều vật dụng đã bị lấy đi khỏi lâu đài và được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia nhưng ổ bánh mì vàng không nằm trong số này.
Nghị sĩ Dobrodomov đã viết cho các công tố viên để yêu cầu họ làm rõ tình trạng của các vật dụng như ổ bánh mì vàng và ông nhận được hồi đáp: Họ không biết nó đang ở đâu. Vào tháng 3, các công tố viên đã mở cuộc điều tra hình sự.
Báo chí và các show truyền hình Ukraine đã tiến hành những cuộc điều tra không chính thức và làm dấy lên tin đồn nhiều hơn sự thật.
Một chương trình cho biết có thể có 1 ổ bánh mì thứ hai. Nó đã được ai đó mang bán cho một thợ kim hoàn thuộc thế giới ngầm và bị từ chối vì vô giá trị. Một tờ báo nói rằng một lãnh đạo nhà nước đã bán nó để tài trợ cho việc sửa chữa đường ở một thị trấn miền tây Ukraine.
Một kênh truyền hình đã phỏng vấn 1 nhà hoạt động tại Mezhyhirya, người tự xưng là Santa: “Nó được làm từ bột giấy hoặc nhựa, phủ vàng 4 carat”. Ông này còn nói thêm rằng đã trò chuyện với những người làm công tại dinh thự này.
Thậm chí vào tháng 3, một video xuất hiện trên mạng rõ ràng cho thấy một vật trang trí giống ổ bánh mì nằm cạnh một chai whisky Ailen trong tủ rượu tại nhà một quan chức bị cáo buộc tham nhũng.
Vật trang trí này cũng xuất hiện trong một bộ phim hoạt hình mà nhân vật chính là tổng thống Petro Poroshenko tuyên bố rằng ông đã tìm thấy một thứ lấp đầy ngân khố trống rỗng của đất nước: “Vàng, vàng, bánh mì vàng”, ông hát.
“Báu vật của tôi”, nhân vật Yanukovych hát qua cửa sổ.
Ông Yanukovych thực sự, người hiện đang sống tại Nga đã bật cười khi được hỏi về ổ bánh mì vàng trong một cuộc phỏng vấn với AP.
“Tôi đang nghe về nó lần đầu tiên. Có lẽ nó tồn tại ở đâu đó, nhưng không phải trong nhà tôi”.
Bảo Linh (tin tức WSJ)