Ngày 23 tháng Chạp hàng năm là ngày tiễn ông Công, ông Táo về trời. Cá Chép được sử dụng để cúng cho ông Táo, làm phương tiện cho ông Táo lên chầu Ngọc Hoàng. Vậy bạn đã biết cách thả cá chép đúng cách nhất để mang lại may mắn cho gia đình mình.
 |
| Trong năm nay, ngày 20, 22, 23 tháng Chạp là những ngày tốt để tiến hành cúng ông Táo. Ảnh minh họa |
Tục lệ thả cả chép sau khi cúng ông Công ông Táo
Theo tục cổ truyền của người Việt, Táo quân gồm hai ông và một bà, tượng trưng là 3 cỗ "đầu rau" hay "chiếc kiềng 3 chân" ở nơi nhà bếp của người Việt ngày xưa.
Táo quân cũng còn gọi là Táo Công, là vị thần bảo vệ nơi gia đình mình cư ngụ và thường được thờ ở nơi nhà bếp, cho nên còn được gọi là Vua Bếp. Vị Táo quân quanh năm chỉ ở trong bếp, biết hết mọi chuyện trong nhà. Cho nên để Vua Bếp "phù trợ" cho mình được nhiều điều may mắn trong năm mới, người ta thường làm lễ tiễn đưa ông Táo về chầu ông Trời rất trọng thể.
Vào ngày 23 tháng Chạp, Táo quân sẽ cưỡi cá chép lên thiên đình để báo cáo mọi việc lớn nhỏ trong nhà của gia chủ với Ngọc Hoàng Thượng đế (hay ông Trời). Cho đến đêm Giao thừa Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc việc bếp núc của mình.
Cách chọn cá chép
Nên chọn những con cá chép sống khỏe mạnh, bơi nhanh, quẫy mạnh và không tróc vẩy. Bạn có thể lật nhẹ mang cá lên để kiểm tra, nếu mang cá đỏ tươi nghĩa là cá khỏe mạnh.
Cúng Ông Công ông Táo cần 3 chú cá chép đỏ. Ba vị Táo quân Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ là những vị thần cai quản mọi hoạt động của gia chủ, ông là vị thần quyết định sự may, rủi, phúc họa của cả gia chủ, bên cạnh đó ông còn ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ, giữ bình yên cho gia đình gia chủ.
Nếu đã cúng cá chép giấy thì thôi cá chép sống và ngược lại. Cá chép sống dùng để cúng ông Công, ông Táo thường được chọn mua là cá chép đỏ.
Ý nghĩa việc thả cá chép tiễn Táo quân về trời
Thả cá chép tiễn ông Táo về trời mang ý nghĩa cầu chúc một năm mới tốt lành, vạn sự như ý, nhà nhà ấm no. Ngoài ý nghĩa “cá hóa long” (cá hóa rồng) vượt vũ môn, làm phương tiện cho Táo quân cưỡi về trời, tục thả cá chép trong ngày 23 tháng Chạp còn thể hiện sự từ bi quý báu của người Việt Nam ta.
Trong tâm thức người dân, thả cá chép còn mang ý nghĩa thăng hoa, biểu tượng cho tinh thần vượt khó, biểu trưng cho nhân cách thanh cao tiềm ẩn hoặc hướng đến một kết quả tốt đẹp. Chính vì thế mà phong tục này vẫn đang được phát huy và lưu truyền lại cho thế hệ sau hiểu được văn hóa dân tộc.
Một vài lưu ý khác khi thả cá chép
Sau khi làm lễ cúng ông Công ông Táo, nhang đã tàn và hóa vàng xong, nhân dân ta thường mang cá chép ra những khu vực có nước để thả cá, đưa ông Táo ông Công lên chầu trời. Theo quan niệm, thả cá trước giờ Ngọ (12 giờ) ngày 23 tháng Chạp là thời điểm thích hợp nhất.
Thả cá sau lễ cúng ông Công ông Táo là một hoạt động mang ý nghĩa tâm linh và cũng ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên do ngày này, rất nhiều gia đình cùng nhau thả cả. Vì vậy, bạn cần lưu ý những điều sau đây:
Khi thả cá chép, hãy thả từ từ xuống sông hay ao hồ, động tác nhẹ nhàng chứ không nên vứt hay ném cá xuống nước để để cá chép có cơ hội sống.
Hãy chọn những nơi nhiều nước, nước sạch để các gia đình thả cá. Đó là điều kiện tiêu chuẩn để cá có thể sống và chúng ta yên tâm rằng, Táo sẽ lên chầu trời đúng giờ.
Hiện nay, ngoài thả cá chép, các gia đình cũng thả cả tro hóa vàng cúng Táo quân xuống nước, nhưng để bảo vệ môi trường, hành động này không nên thực hiện.
Chúng ta chỉ thả cá chép xuống ao hồ, tuyệt đối không thả cả túi nilon, chân hướng xuống nước để bảo vệ môi trường nước được trong sạch.
Dù thả cá chép ở đâu, hãy nhớ bảo về môi trường nước, tuyệt đối không vứt túi ni lông, chân, tàn hương hay các vật dụng thờ cúng khác xuống sông hồ.
Tâm thái khi đi khi đi thả cá rất quan trọng, cần vui vẻ, thoải mái đi phóng sinh. Trong lúc thả cá cũng không cần phải cầu khấn gì cả, chỉ cần đơn giản nghĩ là mình đang đơn thuần cứu vớt chúng là được.
Sau khi thả cá, nên lưu lại một chút xem cá đã bơi đi chưa, tránh tình trạng cá mắc kẹt hoặc lưu luyến chưa muốn rời đi.
Đức Hòa (tổng hợp)
