Gần đây, hãng xe Việt Nam vừa công bố những hình ảnh và thông tin cơ bản và mới nhất về 3 mẫu SUV. Trong đó có một mẫu xe điện, 2 mẫu xe bao gồm cả bản chạy xăng và chạy điện. Ngoài động cơ điện, điểm nhấn đặc biệt của 3 mẫu xe này là công nghệ tự hành hay còn có tên gọi khác là xe tự lái.
Xe tự lái mang trên mình sứ mệnh của thế giới
Ngoài các loại năng lượng xanh, công nghệ tự lái được coi như là tương lai của ngành công nghiệp ôtô thế giới. Với 5 cấp độ được chia rõ ràng theo phân loại của Hiệp hội Kỹ sư Ôtô Quốc tế (SAE), phụ thuộc vào mức độ can thiệp của công nghệ hỗ trợ lái vào quá trình vận hành của xe. Năm cấp độ của xe tự lái gồm:
Cấp độ 1: Xe được thiết kế hệ thống hỗ trợ lái kiểm soát hành trình, hỗ trợ giữ làn...
Cấp độ 2: Xe có thể tự tác động vào chân ga, tay lái tại một vài trường hợp nhất định, tự động giảm tốc, tăng tốc.
Cấp độ 3: Ở điều kiện lý tưởng, người điều khiển có thể rời tay khỏi vô-lăng, rời chân khỏi chân ga để xe tự hành. Dù vậy, người điều khiển vẫn phải ngồi sau vô-lăng để quan sát tình hình cũng như xử lý các tình huống bất ngờ có thể xảy ra. Hiện tại, đây là cấp độ khả thi nhất cho xe dân dụng.
Cấp độ 4: Xe tự vận hành theo cơ chế hoạt động của mình không cần người lái phải ngồi sau vô-lăng. Người lái chỉ cần vào xe, chọn điểm đến sau đó ấn nút khởi hành.
Cấp độ 5: Đến đây, chiếc xe thành xe không người lái. Chiếc xe có thể tự hoạt động không cần sự can thiệp bất kì nào từ người điều khiển.
Ngoài việc hỗ trợ, các công nghệ tự hành còn giải phóng tâm trí của người lái. Khi không phải tập trung cho việc cầm vô-lăng, người lái có thể xử lý các công việc khác hoặc thư giãn. Tuy nhiên, máy móc hay công nghệ hiện đại vẫn có tỷ lệ sai số, nên chúng ta không nên quá phụ thuộc vào chúng.
Xe tự lái đã thật sự an toàn?
Về luật, tất cả các quốc gia ký vào Công ước Vienna về giao thông đường bộ hay còn được gọi là Công ước Vienna 1968, các mẫu xe tự lái sẽ không được lưu thông tại các quốc gia này. Công ước Vienna 1968 cấm gần như tất cả các mẫu xe tự lái từ cấp độ 2 trở lên và được phê chuẩn bởi 78 quốc gia.
Tuy nhiên, do Mỹ và Trung Quốc không ký công ước này, nên xe tự lái vẫn còn “đất sống” khi ở 2 quốc gia đang là thị trường ô tô lớn nhất thế giới này. Đây cũng chính là lý do khiến 2 quốc gia này trở thành “cái nôi” của xe tự lái.
Số vụ tai nạn chết người liên quan đến các chế độ tự lái của các mẫu xe Tesla – một trong những công ty sản xuất ô tô tự lái của Mỹ được ghi nhận không ít. Do đó, mức độ hoài nghi về an toàn của xe tự lái vẫn còn rất nhiều.
Thêm nữa, một vấn đề khác về mặt pháp lý khi các quốc gia tranh cãi về việc, ai sẽ là người chịu trách nhiệm cho việc xe tự lái gây ra, chủ xe, hãng xe, hay thực thể “thông minh nhân tạo”?
Tại Việt Nam có cơ hội cho xe tự lái hay không?
Dựa theo công bố của VinFast, các mẫu xe mới của hãng sẽ có mức độ tự hành ở cấp độ 2-3. Hiện tại, cấp độ 3 đang được cho là cấp độ khả thi nhất cho xe dân dụng, ngay cả hãng xe nổi tiếng Tesla về công nghệ tự lái cũng đang đáp ứng ở cấp độ 3.
Năm 2014, Việt Nam đã gia nhập Công ước Vienna 1968, đó cũng là lý do một số hãng xe cắt đi tính năng tự lái thuộc cấp độ 2-3 tại Việt Nam.
Do đó, nếu muốn phân phối tại Việt Nam, các mẫu xe mới của VinFast có thể sẽ phải “ẩn” đi công nghệ tự lái. Để người dùng Việt có thể sở hữu xe tự lái, chỉ có thể xảy ra 2 khả năng: Việt Nam rút khỏi Công ước Vienna, nhưng đây là điều khó có thể xảy ra, hoặc là Công ước được sửa đổi ở khoản lái xe tự động. Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới 2019, mặc dù đã được đề cập đến việc sửa đổi quy định trong Công ước nhưng vẫn chưa có giải pháp chính thức nào được đưa ra.
Trong khi đó, cấp độ 3 cần điều kiện giao thông lý tưởng để hoạt động, thì giao thông tại Việt Nam lại vẫn chưa đạt điều kiện lý tưởng cho xe tự vận hành mà chỉ có thể đáp ứng ở cấp độ 2. Nhưng thực tế, công nghệ tự lái cấp độ 2 vẫn gặp khá nhiều khó khăn khi vận hành ở Việt Nam.
Vì vậy, xe tự lái sẽ gặp thách thức lớn khi được bán ra tại thị trường Việt Nam, nhất là khi Công ước Vienna 1968 vẫn còn hiệu lực. Rất có thể, các mẫu xe VinFast sẽ được hãng xe chú trọng ở thị trường Mỹ hơn là Việt Nam.
