Crimea tách khỏi Ukraine và sáp nhập trở lại Nga vào tháng 3/2014 sau cuộc đảo chính Maidan ở Kiev. Sau đó, chính phủ Ukraine đương thời bị lật đổ, thay bằng một chính phủ thân phương Tây. Mùa xuân cùng năm, Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk được thành lập để phản ứng với cuộc đảo chính ở Kiev.
Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết Ukraine đã sẵn sàng xem xét "thảo luận" về tình trạng của Crimea và các nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk. "Chúng ta có thể thảo luận và tìm ra sự thỏa hiệp về cách các vùng lãnh thổ này sẽ tồn tại. Điều quan trọng đối với tôi là người dân ở những vùng lãnh thổ đó sẽ sống như thế nào, những người muốn trở thành một phần của Ukraine", ông Zelensky nói với ABC News.
Bình luận của ông Zelensky được đưa ra sau khi phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov kêu gọi Ukraine phi quân sự hóa, đảm bảo tình trạng phi khối, công nhận Crimea và các nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk.
Dù cảnh báo rằng Ukraine “chưa chuẩn bị cho kết luận cuối cùng”, nhưng ông Zelensky bày tỏ sự sẵn sàng đối thoại với người đồng cấp Nga, Vladimir Putin. “Về vấn đề NATO, tôi đã nguôi ngoai về vấn đề này từ lâu, sau khi hiểu rằng NATO không sẵn sàng chấp nhận Ukraine. Liên minh này sợ những điều gây tranh cãi và đối đầu với Nga. Chúng tôi không bao giờ muốn trở thành một quốc gia quỳ gối cầu xin một thứ gì đó và sẽ không trở thành quốc gia như vậy. Tôi cũng không muốn trở thành tổng thống như vậy”, ông Zelensky nói.
Nga và Ukraine đã tổ chức vòng đàm phán hòa bình thứ 3 vào ngày 7/3 tại khu vực Brest, miền tây Belarus. Các nhà đàm phán Ukraine đã đảm bảo với các đối tác Nga rằng các hành lang nhân đạo mà quân đội Nga tuyên bố ngày hôm đó sẽ bắt đầu hoạt động bình thường. Trưởng đoàn đàm phán Nga Vladimir Medinsky bày tỏ sự thất vọng về việc đàm phán thiếu tiến triển, đồng thời cho biết phía Ukraine đã không ký các nghị định thư do Nga đề xuất về các vấn đề đã được thống nhất từ những vòng thảo luận trước. Cả hai bên bày tỏ sẵn sàng tiếp tục đàm phán.
Nga bắt đầu một chiến dịch quân sự ở Ukraine nhằm phi quân sự hóa đất nước vào ngày 24/2. Nhiệm vụ đã được bắt đầu sau nhiều tuần leo thang xung đột tại Donbass và vài ngày sau khi Nga chính thức công nhận nước cộng hòa Donetsk và Lugansk là độc lập.
Cuộc khủng hoảng hiện tại ở Ukraine là đỉnh điểm của một thảm họa bắt đầu vào tháng 2/2014, khi các lực lượng chính trị được Mỹ và EU hậu thuẫn lật đổ chính phủ muốn phi khối của đất nước và đưa ra lộ trình gia nhập EU và NATO. Sự hỗn loạn đã khiến các nhà chức trách ở Crimea tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về tình trạng của bán đảo. Đại đa số cư dân của khu vực chủ yếu là dân tộc Nga bỏ phiếu ủng hộ việc tách khỏi quyền tài phán của Ukraine và trở về Nga.
Việc thiết lập một chế độ mới ở Kiev cũng gây ra các cuộc biểu tình quy mô lớn ở miền đông và miền nam của đất nước. Hàng chục nhà hoạt động và nhân vật chính trị cấp cao bị đe dọa, bỏ tù, sát hại hoặc biến mất vì phản đối chính phủ mới ở Odessa, Kharkov và Nikolaev. Không nơi nào phản đối Maidan mạnh hơn Donbass. Đây là khu vực khai thác than và công nghiệp lớn được ghi vào lịch sử, nơi mà cử tri luôn ủng hộ các lực lượng thân Nga. Vào mùa xuân năm 2014, Kiev đã cử quân đội đến cố gắng dẹp tan cuộc nổi dậy ở Donbass, làm phát sinh các phong trào dân quân chống trả, dẫn đến một cuộc xung đột dân sự kéo dài cho đến ngày nay.
(Theo Sputnik)
>> Xem thêm: Xung đột Ukraine như chảo lửa: Mỹ, NATO rục rịch triển khai quân đến Baltic